Materiał powstał we współpracy z ISW
Tegoroczne Forum Samorządowe ma być wiodącą platformą dialogu na temat najpilniejszych wyzwań stojących przed władzami lokalnymi. W centrum dyskusji znajdą się kwestie zrównoważonego rozwoju, gospodarki, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa oraz budowania odporności na przyszłe sytuacje kryzysowe. Podczas dwóch dni obrad uczestnicy będą mogli wybierać spośród ponad 100 wydarzeń, w tym paneli dyskusyjnych, warsztatów, prezentacji, sesji plenarnych i spotkań specjalnych.
Tematyka konferencji poruszać będzie najważniejsze z aktualnych wyzwań stojących przed władzami wszystkich samorządów. Tematami, które łączą budżet centralny z lokalnymi, są dziś np. zapewnienie stabilności finansowej w obliczu zwiększonych nakładów na obronność, bezpieczeństwo mieszkańców oraz transformacja energetyczna i cyfrowa. Do tego dochodzi także wsparcie rozwoju mieszkalnictwa wraz z wyzwaniami urbanistycznymi, finansowanie oświaty oraz cyberbezpieczeństwo infrastruktury publicznej (szpitale, sieci wodociągowe) oraz zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej regionów. Tematyka forum jest skierowana do samorządowców na wszystkich szczeblach administracyjnych, tj. wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz administracji zespolonej i niezespolonej.
Wspólne wyzwania, wspólne tworzenie rozwiązań
Głównym partnerem Forum Samorządowego jest Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Podczas briefingu zapowiadającego konferencje marszałek Łukasz Smółka powiedział: – Wspieramy wydarzenia, które łączą ludzi i idee, pozwalając wspólnie budować nowe rozwiązania wzmacniające region. Chcemy rozmawiać o tym, co ważne, z przedstawicielami samorządu na każdym szczeblu, bo wspólnie tworzymy jeden zespół dbający o mieszkańców. Naszym celem jest zapewnienie Małopolanom jak najlepszych warunków do życia i pracy. Stawiamy na dialog dla dobrej współpracy. Bo to jest solidny fundament dla dalszego dynamicznego rozwoju Małopolski.
Zdaniem Smółki samorządy przeszły w ostatnich 30 latach ogromną przemianę, która dziś stawia przed przedstawicielami gmin, powiatów i województw zupełnie nowe wyzwania. Dotyczą one zarówno kluczowych kwestii, takich jak ochrona zdrowia i bezpieczeństwo mieszkańców, jak i tematów wymagających szerokiej wymiany doświadczeń – m.in. zmian demograficznych, starzenia się społeczeństwa czy wsparcia seniorów, aby jak najdłużej pozostawali aktywni fizycznie. Istotnym zagadnieniem pozostaje również finansowanie transportu publicznego na poziomie regionalnym, co wymaga otwartej dyskusji i przygotowania się na nadchodzące zadania.
W opinii marszałka Łukasza Smółki szczególnie ważne jest, by wspólnie tworzyć rozwiązania dla wspólnych wyzwań. Forum Samorządowe w Zakopanem będzie do tego doskonałą okazją, ponieważ umożliwi wymianę doświadczeń, dyskusję z ekspertami i budowanie partnerstw regionalnych, które przyniosą realne korzyści regionom i ich mieszkańcom.
Smółka weźmie udział w kilku wydarzeniach podczas forum, w tym m.in. w panelu „Finansowanie ochrony zdrowia na poziomie lokalnym”. Dyskusja poświęcona będzie narastającym wyzwaniom w lokalnych systemach zdrowia, które mierzą się z rosnącymi potrzebami mieszkańców przy jednocześnie ograniczonych budżetach samorządów.
Coraz większa luka finansowa przekłada się na nierówny dostęp do świadczeń, niedofinansowanie szpitali powiatowych oraz brak stabilnych źródeł finansowania. Sytuacja ta wymusza przemyślenie roli samorządów w systemie ochrony zdrowia oraz poszukiwanie nowych modeli współpracy i inwestowania w zdrowie publiczne.
Małopolska jako pierwszy region w Europie dwukrotnie zdobyła tytuł Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości – najpierw w 2016 r., a ponownie w 2024 r. Tym samym region umacnia swoją pozycję swoistego laboratorium innowacji i rozwoju dla sektora MŚP, start-upów oraz inwestorów zagranicznych.
Podczas panelu „Małopolska – Europejski Region Przedsiębiorczości” eksperci omówią, w jaki sposób region wykorzystuje potencjał uczelni, parków technologicznych i klastrów przemysłowych, aby wspierać rozwój biznesu.
W centrum dyskusji znajdą się również tematy związane z dostępem do finansowania, cyfryzacją i ekspansją zagraniczną przedsiębiorstw, a także rola samorządów w budowaniu przyjaznego ekosystemu gospodarczego.
Dyskusja ma pokazać Małopolskę jako region, który skutecznie łączy tradycję z nowoczesnością, konsekwentnie wzmacniając swoją pozycję na rynku europejskim.
Po raz pierwszy w Zakopanem
Partnerem konferencji jest także Zakopane – stolica polskich Tatr. Burmistrz miasta Łukasz Filipowicz, zapowiadając forum, powiedział: – Zakopane jest perełką turystyczną naszego kraju. Dlatego cieszę się, że samorządowcy i goście z zagranicy przyjadą do nas. Będą rozmawiać o sprawach ważnych dla małych miast i gmin turystycznych. Czołowi politycy zobaczą, co się dzieje w terenie. Chcemy, by nasze postulaty, wyzwania i głos były słyszane w Warszawie. Pokazanie naszej kultury i tradycji jest dodatkowym atutem, bo Zakopane jest popularną miejscowością.
Jego zdaniem gminy turystyczne w Polsce południowej mają swoje problemy i wyzwania, z jakimi muszą się mierzyć. Łukasz Filipowicz wymieniał tu choćby opłatę turystyczną czy wynajem krótkoterminowy. – Są z tymi kwestiami problemy i wciąż to nie zostało rozwiązane. Dlatego należy o tym mówić m.in. na takich forach jak to w Zakopanem – powiedział burmistrz. – Nasze miasto ma szczególny potencjał – łączy tradycję z nowoczesnością, a spotkania takie jak forum pozwalają ten potencjał pokazać w wymiarze ogólnopolskim – dodał.
Burmistrz Zakopanego weźmie udział w panelu dyskusyjnym „Szlaki kulturowe a biznes i turystyka”. Rozmowa poświęcona będzie rosnącej roli szlaków kulturowych jako fundamentu nowoczesnych strategii turystycznych. Odpowiednio wyeksponowane i promowane lokalne dziedzictwo – zwłaszcza przy wsparciu finansowym sektora prywatnego – potrafi przyciągać tysiące turystów i realnie napędzać rozwój gospodarczy regionów. Paneliści zastanowią się, jak skutecznie i nowocześnie włączać kulturę lokalną do oferty turystycznej oraz w jaki sposób budować promocję regionów opartą na szlakach kulturowych, by zwiększać ich atrakcyjność i rozpoznawalność.
Instytut Studiów Wschodnich od lat stwarza przestrzeń do dialogu administracji, biznesu i samorządów
Nowe wyzwania dla samorządów
Forum Samorządowe w Zakopanem to odpowiedź na rekordowo duże zainteresowanie Europejskim Kongresem Samorządów w Mikołajkach. W obliczu potrzeby dialogu o aktualnych wyzwaniach, przed którymi stają samorządowcy, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich wspólnie z województwem małopolskim i miastem Zakopane podjęła inicjatywę współtworzenia konferencji, która umożliwi samorządowcom znalezienie odpowiedzi na kluczowe wyzwania stojące przed regionami w nadchodzącym 2026 r.
– Te nowe wyzwania, o których chcemy rozmawiać, to wyzwania w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, wyzwania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa, z obroną cywilną i oczywiście wyzwania związane z dynamicznie zmieniającą się sytuacją makroekonomiczną. To są takie główne osie tematyczne, które będą podstawą tych dwudniowych rozmów, które odbywać będą się w Zakopanem – podkreśla Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego.
– Gospodarka finansowa, zadania przypisane samorządom, realizacja ustawy o obronie cywilnej, lokalne inwestycje symbolami rozwoju gospodarczego to najważniejsze tematy Forum Samorządowego. Dotychczas swój udział potwierdziło już ponad 1000 osób. Planujemy 80 debat i 30 rozmów indywidualnych – dodaje Zygmunt Berdychowski. Podkreśla przy tym, że samorządy są dla państwa priorytetowym partnerem w rozwiązywaniu wielu spraw społecznych i gospodarczych. Dlatego tak ważny jest dialog z przedstawicielami administracji państwowej, a Forum Samorządowe w Zakopanem będzie do tego doskonałą okazją.
Forum Samorządowe odbędzie się w zakopiańskim hotelu Nosalowy Dwór.
Materiał powstał we współpracy z ISW
