Polega ona w zależności od indywidualnej sytuacji na zwolnieniu od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w części lub w całości. Niestety, nie każdy może liczyć na taki przywilej, a tylko te osoby, które spełnią warunki określone w przepisach.
Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
mówi, że sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych. Zrobi to w części, jeśli w pozostałej będzie ona w stanie je ponieść. Częściowe zwolnienie od kosztów może polegać na zwolnieniu od poniesienia albo ułamkowej lub procentowej ich części, albo określonej ich kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie (roszczenia te lub ich części sąd oznacza w postanowieniu o przyznaniu częściowego zwolnienia od kosztów sądowych). W praktyce oznacza to tyle, że strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych obowiązana jest uiścić opłaty oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym przez sąd.
Od wniosku o zwolnienie od kosztów nie jest pobierana opłata sądowa
Obowiązku uiszczania opłat sądowych i ponoszenia jakichkolwiek wydatków nie ma natomiast ta strona, którą sąd zwolni od kosztów sądowych w całości (jak również ta, która zwolniona jest od nich z mocy ustawy).
