Zwolnienie z kosztów nawet po ogłoszeniu wyroku

Przyznania prawa pomocy w postaci zwolnienia z kosztów i ustanowienia adwokata można się domagać nawet po uprawomocnieniu się wyroku – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.

Publikacja: 09.10.2013 12:00

Zasady ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych czy adwokata z urzędu są podobne.

Zasady ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych czy adwokata z urzędu są podobne.

Foto: www.sxc.hu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił kobiecie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, które miało obejmować zwolnienie od kosztów sądowych i przyznanie jej adwokata z urzędu w sprawie skargi na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, dotyczącej udostępnienia danych osobowych.

Sąd w uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z ustawą Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prawo pomocy może być co prawda przyznane stronie na wniosek, jednak musi on zostać złożony przed wszczęciem postępowania sadowego lub w jego trakcie.

WSA zwrócił uwagę, że w rozpatrywanej sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy został złożony już po zakończeniu postępowania sądowo-administracyjnego, przypieczętowanego prawomocnym wyrokiem. Dodał, że sprawa dotarła nawet do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który oddalił zażalenie kobiety na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, odmawiające przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wydanego, merytorycznego wyroku.

Warszawski sąd uznał, że skoro kobieta złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakończonej prawomocnym wyrokiem sprawie, to zwolnienie z kosztów i ustanowienie adwokata w takiej sytuacji jest niemożliwe.

Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny, który 26 września uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. NSA był zdania, że poprzez zwrot „tok postępowania" użyty w ustawie należy rozumieć również takie postępowanie, które zostało rozpoczęte na wniosek strony po uprawomocnieniu się wyroku kończącego postępowanie i zmierzało do jego wzruszenia (np. wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego, skargi o wznowienie postępowania, lub czynności uzależnionych od opłaty kancelaryjnej).

Sąd dodał, że w takim postępowaniu strona nie powinna być pozbawiona możliwości skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej z urzędu oraz zwrotu kosztów zgodnie z konstytucyjną zasadą - iż organy państwa powinny brać pod uwagę, że prawo pomocy ma umożliwiać realizację swoich praw na drodze sądowej podmiotom, nie posiadającym dostatecznych środków na ponoszenie niezbędnych kosztów postępowania i w ten sposób stanowić zabezpieczenie konstytucyjnej zasady prawa do sądu (I OZ 661/13).

Orzeczenie jest prawomocne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił kobiecie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, które miało obejmować zwolnienie od kosztów sądowych i przyznanie jej adwokata z urzędu w sprawie skargi na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, dotyczącej udostępnienia danych osobowych.

Sąd w uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z ustawą Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prawo pomocy może być co prawda przyznane stronie na wniosek, jednak musi on zostać złożony przed wszczęciem postępowania sadowego lub w jego trakcie.

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne