Gdzie potrzebny paszport a gdzie wystarczy dowód osobisty

Na swobodne poruszanie się po świecie pozwala paszport. Jeśli więc planujemy dalszy wyjazd, poza Unię Europejską, warto się zatroszczyć o wyrobienie go zawczasu. Paszportu nie dostaniemy bowiem od ręki. Termin odbioru określa organ wydający dokument w momencie przyjmowania wniosku. Czas oczekiwania na jego wydanie nie powinien jednak być dłuższy niż 30 dni. Prawo nie przewiduje trybu pilnego wydania paszportu.

Przed wyjazdem trzeba też pamiętać, że w różnych krajach obowiązują odmienne wymagania dotyczące ważności paszportu. Informacja ta może być ważna dla wszystkich, którzy paszport już mają, ale pozostało niewiele czasu do zakończenia jego ważności. Może się okazać, że choć wybiorą się w podróż, nie zostaną do konkretnego kraju wpuszczeni i będą musieli wrócić do Polski.

Najczęściej dokument musi być ważny co najmniej jeszcze trzy miesiące liczone od daty wyjazdu z danego kraju, chociaż bywają bardziej restrykcyjne wymagania. Na przykład konieczny okres ważności paszportu na Dominikanie to sześć miesięcy od daty przekroczenia granicy. Jeśli więc ktoś wybiera się na tę wyspę we wrześniu tego roku, a ważność paszportu kończy się np. w styczniu 2015 r., już teraz powinien pomyśleć o wyrobieniu nowego – w przeciwnym razie z wyjazdu nici. Wymagana ważność paszportu wynosi co najmniej sześć miesięcy również na Sri Lance, w Indonezji i w Maroku, a na Kubie trzy miesiące (licząc od daty zakończenia pobytu).

Kłopotliwe pieczątki

Przy planowaniu podróży warto też zwrócić uwagę na to, dokąd się aktualnie wybieramy i gdzie już z naszym paszportem wyjeżdżaliśmy. Nie wszystkie pieczątki widniejące w dokumencie pozwolą nam wjechać do danego kraju. Na przykład gdy planujemy wyjazd do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, w paszporcie nie może być dowodów pobytu w Izraelu. Jeśli takie są, a nie chcemy zmieniać planów wakacyjnych, nie pozostaje nic innego, jak wyrobienie nowego dokumentu.

W niektórych krajach poza paszportem konieczne będzie też uzyskanie wizy. W wielu dostaniemy ją na lotnisku. W niektórych wiza jest potrzebna dopiero przy dłuższym pobycie. Są jednak takie, np. USA, gdzie o wizę trzeba się postarać jeszcze przed wylotem z Polski.

Wizyta w urzędzie

Paszportu niestety nie da się zdobyć bez wizyty w urzędzie. To dlatego, że wniosek o jego wydanie składa się osobiście. Wyjątkiem jest wniosek o paszport dla dziecka. Składają go rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie (albo jedno z nich wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza). Przy składaniu wniosku dziecko nie musi być obecne, ale tylko jeśli nie ukończyło piątego roku życia. W pozostałych przypadkach rodzice muszą zabrać je do biura paszportowego ze sobą.

By otrzymać paszport, trzeba wypełnić wniosek (koniecznie na druku udostępnianym przez urzędy), i to drukowanymi literami. Trzeba go też podpisać (pamiętając, by podpis nie wychodził poza obwód ramki). Urzędnicy będą chcieli też zobaczyć dotychczasowy ważny dokument paszportowy, a gdy osoba starająca się o paszport go nie ma – dowód osobisty (do wglądu).

Trzeba będzie też przedstawić dowód uiszczenia opłaty paszportowej, a gdy korzystamy z ulgi, dokument potwierdzający prawo do niej, np. legitymację studencką. Uprawnienie np. do 50-proc. ulgi w opłacie za wydanie paszportu mają emeryci i renciści, a także uczniowie od 13. roku życia i studenci. Oni płacą 70 zł (podstawowa opłata wynosi zaś 140 zł).

Niektórzy mogą liczyć na częściowe obniżenie opłaty (o ile, zależy od okresu pozostającego do upływu terminu ważności dokumentu – 1/10 lub 1/5 za każdy pełny rok). Częściowa obniżka stosowana jest po zmianie nazwiska widniejącego w paszporcie lub wtedy, gdy w posiadanym ważnym paszporcie nie ma już miejsca na wizy i stemple przekroczenia granicy.

Nie jest też w ogóle pobierana opłata od osób, które w dniu składania wniosku mają ukończone 70 lat, oraz tych, które złożyły wniosek o wymianę paszportu z powodu jego wady technicznej. Wizyta w urzędzie konieczna jest nie tylko przy składaniu wniosku paszportowego, ale również przy jego odbiorze. Przedstawia się wtedy dotychczasowy paszport w celu jego anulowania.

W dowolnym miejscu

Od 17 stycznia 2013 r. paszport możemy wyrobić w dowolnym wydziale paszportowym na terenie kraju (miejsce zameldowania nie ma już znaczenia). Wniosek możemy zatem złożyć w najdogodniejszym dla nas punkcie paszportowym na obszarze kraju, na przykład w miejscowości, w której aktualnie przebywamy. W tym samym punkcie odbierzemy gotowy dokument. Gdy o paszport staramy się za granicą, wniosek składamy w placówce dyplomatyczno-konsularnej.