Pozwy zbiorowe nie dla pracowników

Najlepszym przykładem jest sprawa przed warszawskim Sądem Rejonowym, w której kilkuset pracowników walczy z pracodawcą o ten sam dodatek do wynagrodzenia.

– Faktycznie, przez ostatnie dwa lata do Sądu Rejonowego dla Warszawy Żoliborza napłynęło kilkaset pozwów pracowników PKO SA o bonusy świąteczne. Na szczęście większość postępowań udało się już zakończyć – mówi sędzia Maja Smoderek, rzecznik Sądu Okręgowego w Warszawie. – Kolejna fala pozwów wpłynęła od pracowników PKP Cargo – dotyczyły dodatków stażowych.

Prawnicy, którzy na co dzień występują przed warszawskim sądem, mówią, że od dłuższego czasu wokandy są zdominowane przez takie pozwy. Zgodnie z procedurą cywilną każdą taką sprawę sąd musi rozpatrywać indywidualnie. Co prawda zgodnie z art. 219 kodeksu postępowania cywilnego sąd może połączyć podobne sprawy i rozstrzygnąć je łącznie, wystarczy jednak, żeby w dniu rozprawy w aktach zabrakło informacji o dostarczeniu wezwania do jednego z powodów, a spadnie ona z wokandy.

Postępowanie grupowe

Przeszło dwa lata temu była szansa na to, żeby pracownicy mogli dochodzić swoich roszczeń w pozwach zbiorowych. Taką możliwość przewidywał rządowy projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Na ostatnim etapie prac legislacyjnych senatorowie wykluczyli jednak taką możliwość.

– To wielkie nieszczęście, że ustawa o pozwach zbiorowych nie obejmuje pracowników – mówi Lech Obara, reprezentujący pracowników hipermarketów w sporach o wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach. – Przygotowujemy obecnie kolejny pozew, w którym pracownice sieci Biedronka będą dochodzić zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych poprzez pracę w nadgodzinach czy z naruszeniem przepisów BHP. Roszczenia pracownic sięgają nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Zdaniem mec. Obary, gdyby pracownice mogły dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu grupowym, byłoby im z pewnością łatwiej uzyskać należne świadczenia. Tymczasem sąd będzie prowadził w każdej z takich spraw pełne postępowanie, by szczegółowo zbadać, czy przysługuje takie świadczenie. Na razie jego kancelaria rozważa możliwość połączenia tych roszczeń na podstawie art. 72 ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Mówi on, że kilka osób może w jednej sprawie występować w roli powodów, jeżeli przedmiot sporu stanowią roszczenia jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. Nie wiadomo jednak, jak sąd ustosunkuje się do takiego pozwu.

Zdaniem senatorów poprzedniej kadencji, którzy opowiedzieli się za wykluczeniem roszczeń pracowników z postępowania grupowego, mogłyby one spowodować znaczne obciążenie dla gospodarki. Straszakiem były tu przykłady z amerykańskich sądów, w których przyznawane zadośćuczynienia sięgają setek milionów dolarów i mają ogromny wpływ na finanse największych korporacji i producentów.

Bez szkody dla firm

W ocenie prof. Michała Romanowskiego z Uniwersytetu Warszawskiego nie można w ten sposób patrzeć na pozwy zbiorowe.

– Jeśli przedsiębiorca działa niezgodnie z prawem, świadczenie przyznane przez sąd nie może być traktowane jako obciążenie dla gospodarki – mówi prof. Romanowski. – Dopuszczenie pozwów zbiorowych w stosunkach pracowniczych nie powinno stanowić nadmiernego zagrożenia dla pracodawców.

– Już w zeszłym roku zgłosiliśmy postulat ,aby dopuścić pozwy zbiorowe w prawie pracy. Znacznie ułatwiłoby to dochodzenie roszczeń pracownikom. Na razie ten postulat nie doczekał się jednak odzewu – mówi Anna Reda z NSZZ „Solidarność".

masz pytanie, wyślij e-mail do autora