Prowadząc postępowanie w celu wymierzenia kary pieniężnej, inspekcja sanitarna ustala i ocenia, czy doszło do wytworzenia bądź wprowadzenia do obrotu, czyli do udostępnienia w jakiejkolwiek formie i jakimkolwiek celu osobie trzeciej, odpłatnie lub nieodpłatnie, środka zastępczego. Wymierzenie takiej kary jest obligatoryjne i musi być stosowane obok sankcji karnej i niezależnie od niej. Rozpiętość kary pieniężnej jest stosunkowo duża, gdyż najmniejsza jej wysokość to 20 tys. zł, maksymalna zaś – 1 mln zł. Główne kryterium brane pod uwagę przy jej ustalaniu stanowi ilość wytworzonego lub wprowadzonego do obrotu środka zastępczego (art. 52a ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii). Nie jest to jedyny czynnik, gdyż istotna może być szkodliwość danego środka i jego wartość rynkowa. Organ, ustalając maksymalną wysokość kary, tj. 1 mln zł, musiałby wykazać, iż strona postępowania wytwarzała środki zastępcze w maksymalnej do wyobrażenia wysokości. Wytworzenie od 50 tys. do 250 tys. działek dilerskich świadczy, iż społeczna szkodliwość tego czynu była znaczna, spełniona została zatem przesłanka rażącego naruszenia interesu społecznego.
