Poszkodowani przez „odszkodowalnie”. Resort Ziobry pracuje nad zmianami

Obywatele poszkodowani przez "odszkodowalnie" skarżą się do RPO, który apeluje do ministra sprawiedliwości o przyjęcie odpowiednich przepisów. W resorcie trwają już prace legislacyjne, ale samorządy pełnomocników uważają, że konieczna jest szersza regulacja rynku prawnego.

Publikacja: 17.11.2022 07:31

Poszkodowani przez „odszkodowalnie”. Resort Ziobry pracuje nad zmianami

Foto: Adobe Stock

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił z apelem do Zbigniewa Ziobry o przyjęcie regulacji dotyczących działalności tzw. kancelarii odszkodowawczych. Do rzecznika wpływają bowiem liczne skargi obywateli, którzy mieli kontakt z tymi instytucjami. Chodzi przede wszystkim o ważność umowy z nimi zawartej, często w stanie uniemożliwiającym świadome podjęcie decyzji, np. tuż po wypadku albo w szpitalu. Wynikają z tego problemy z rozliczeniem – zbyt wysokie wynagrodzenie dla takiej kancelarii, wypłacanie klientowi uzyskanych pieniędzy z opóźnieniem (trafiają one na konto kancelarii), obawy, że nie otrzyma ich w ogóle.

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił z  apelem do Zbigniewa Ziobry o przyjęcie regulacji dotyczących działalności tzw. kancelarii odszkodowawczych. Do Rzecznika wpływają bowiem liczne skargi obywateli którzy mieli kontakt z tymi instytucjami. Chodzi przede wszystkim o ważność umowy z nimi zawartej, często w stanie uniemożliwiającym świadome podjęcie decyzji, np. tuż po wypadku albo w szpitalu. Wynikają z tego problem z rozliczeniem - zbyt wysokie wynagrodzenie dla takiej kancelarii, wypłacanie klientowi uzyskanych pieniędzy z opóźnieniem (trafiają one na konto kancelarii), obawy że nie otrzyma ich w ogóle.

MS przygotował już odpowiedni projekt ustawy, który uzyskał wstępną akceptację Rządowego Centrum Analiz i czeka na publikację w wykazie prac legislacyjnych, co umożliwi dalsze prace nad nim. Propozycja wprowadza rozwiązania mające zapobiegać przetrzymywaniu przez kancelarie odszkodowawcze pieniędzy należnych klientom. Jest to odpowiedź na doniesienia  o trudnościach w odzyskaniu pieniędzy od jednej z większych firm zajmujących się dochodzeniem roszczeń.

- Z uwagi na charakter spraw, które są powierzane kancelariom odszkodowawczym, przewiduje wprowadzenie podwyższonych standardów dla wykonywania tej działalności,  w tym wymóg posiadania wyższego wykształcenia prawniczego oraz wymóg niekaralności. – mówi Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości - Wprowadzi tez ograniczenia w zakresie prowadzenia reklamy oraz akwizycji klientów, w szczególności nie będzie mogło odbywać się to na terenie szpitali  i innych budynków użyteczności publicznej. Zawiera też rozwiązania ograniczające prowizyjne wynagrodzenie kancelarii - dodaje.

Czytaj więcej

Uważaj, kto pomaga ci uzyskać odszkodowanie

Potrzeba kompleksowej regulacji

Samorządy radców  i adwokatów od dawna zabiegają u uregulowanie tej kwestii. Ich przedstawiciele są zgodni co do tego, że sama odpowiedź na obecne problemy z kancelariami odszkodowawczymi to za mało – potrzebne jest kompleksowe uregulowanie świadczenia usług prawnych.

- Regulacja działania firm odszkodowawczych sprowadza się do uregulowania świadczenia pomocy prawnej w ogóle – mówi adw. Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych Adwokatury – Już we wrześniu skierowaliśmy petycję do Prezydenta, Rady Ministrów, Sejmu i Senatu w tej sprawie. Pomoc prawna musi być świadczona przez profesjonalistów. Oczywiście uwzględniliśmy szereg wyjątków, w których mogą to robić osoby bez wykształcenia prawniczego, jest w projektowanym rozwiązaniu miejsca dla każdego prawnika, ale w formule zabezpieczającej interesy obywateli, naszych klientów - dodaje.

- Istota problemu sprowadza się do wyraźnego rozdzielania pomocy prawnej zawodów regulowanych i regulowanej działalności brokerskiej od nieregulowanej działalności w zakresie doradztwa ubezpieczeniowego przy uwzględnieniu interesu publicznego i klientów - stwierdza Włodzimierz Chróścik, prezes KIRP.

Dodaje też, że w aktualnym stanie prawnym podmioty te prowadzają działalność na zasadzie wolności gospodarczej, które nie jest działalnością regulowaną.

- Wobec wielu negatywnych zjawisk dotyczących poszkodowanych konsumentów, które można zaobserwować w praktyce ich funkcjonowania rysuje się kwestia czy należy w szczególny sposób uregulować ich działalność. Innym słowy czy tworzyć nową działalność regulowaną i nowy zawód regulowany – wskazuje prezes Krajowej Izby Radców Prawnych.

- Cel i istota usług firm odszkodowawczych jest bowiem związany ściśle z działalnością gospodarczą i nastawieniem na zysk, a nie w przeciwieństwie do profesjonalnych prawników do realizacji interesu publicznego polegającego na uczestnictwie w wymiarze sprawiedliwości dla reprezentacji i ochrony interesów – dodaje.

Zauważyć również, że na rynku ubezpieczeń istnieje także regulowany zawód brokera ubezpieczeniowego, w działalność którego wkraczają również niektóre firmy odszkodowawcze.

Doświadczenie z uwolnieniem rynku prawnego się nie sprawdziło. Życie pokazuje, że musi on być kontrolowany, by był bezpieczny dla klientów – konkluduje Dorota Kulińska.

Czytaj więcej

Kancelarie odszkodowawcze na procent jednak legalne - orzeczenie SN

Etyka i dyscyplinarki

- Problemy z kancelariami odszkodowawczymi wynikają z tego, że są to podmioty zorientowane tylko na wynik ekonomiczny.– Nie ma w tym „powołania” do pomocy ludziom. Wiadomo, nie za darmo, bo każdy musi żyć ze swojej pracy. Ważna jest też kwestia odpowiedzialności. – tłumaczy przewodnicząc ILiPP.

W przypadku kancelarii odszkodowawczych w grę wchodzi tylko odpowiedzialność cywilna, odszkodowawcza. Natomiast adwokaci i radcowie odpowiadają także dyscyplinarnie przed swoimi korporacjami, które sprawują nadzór nad wykonywaniem zawodu.

- Nie do pomyślenia jest sytuacja, by profesjonalny pełnomocnik zdefraudował pieniądze klienta. – podkreśla mec. Kulińska – Nie twierdzę, że wszyscy adwokaci są krystalicznie uczciwi, bo w tak dużej grupie zawsze znajdą się czarne owce, tak jak w każdym środowisku zawodowym. Ale jeśli już do takiej defraudacji by doszło, to taki adwokat ma zamkniętą dalszą drogą zawodową. To kolejna gwarancja dla klienta, że pomoc prawna będzie świadczona uczciwie. – podsumowuje.

Profesjonalni pełnomocnicy kierują się zasadami etyki zawodowej, maja obowiązek posiadać ubezpieczenie, zachować tajemnice zawodowa oraz często mają poczucie misji, które jest ważne z perspektywy zabezpieczenia interesów klientów. Według zasad etyki wynagrodzenie adwokata czy radcy musi być „godne” – ale nie może i nie oznacza, że odbierze on większość kwoty należnej poszkodowanemu w wypadku.

Włodzimierz Chróścik zwraca z kolei uwagę, że kancelarie odszkodowawcze często także świadczą na rzecz klientów usługi pomocy prawnej z wykorzystaniem w sposób nieuprawniony i nieuczciwy radców prawnych i adwokatów. W tym roku na krajowym Zjeździe Radców Prawnych wprowadzono zmiany do Kodeksu Etyki które mają uregulować współpracę radców prawnych z alternatywnymi dostawcami usług prawniczych. Będzie ona zakazana (przepisy wejdą w życie od nowego roku) w obszarach, w których dostawcy ci w sposób nieuprawniony prowadzą działalność prawniczą, w tym pomoc prawną, a także naruszają podstawowe wartości oraz zasady wykonywania zawodu lub etyki zawodowej. Do sądów dyscyplinarnych coraz częściej trafiają sprawy radców prawnych, którzy nawiązali współpracę z takimi dostawcami w sposób naruszający te zasady.

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek wystąpił z apelem do Zbigniewa Ziobry o przyjęcie regulacji dotyczących działalności tzw. kancelarii odszkodowawczych. Do rzecznika wpływają bowiem liczne skargi obywateli, którzy mieli kontakt z tymi instytucjami. Chodzi przede wszystkim o ważność umowy z nimi zawartej, często w stanie uniemożliwiającym świadome podjęcie decyzji, np. tuż po wypadku albo w szpitalu. Wynikają z tego problemy z rozliczeniem – zbyt wysokie wynagrodzenie dla takiej kancelarii, wypłacanie klientowi uzyskanych pieniędzy z opóźnieniem (trafiają one na konto kancelarii), obawy, że nie otrzyma ich w ogóle.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami