Wypadki: odszkodowanie także za opiekę rodziny - uchwała SN

Poszkodowany na ciele lub zdrowiu może domagać się odszkodowania za opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez jego bliskich.

Publikacja: 24.07.2020 07:42

Wypadki: odszkodowanie także za opiekę rodziny - uchwała SN

Foto: Adobe Stock

To sedno najnowszej uchwały poszerzonego siedmioosobowego składu Izby Cywilnej SN obradującej od przewodnictwem jej prezesa Dariusza Zawistowskiego.

Uchwała ma doniosłe znaczenie społeczne, gdyż dotyczy częstych sytuacji, kiedy opiekę nad osobą, która doznała uszczerbku na ciele lub zdrowiu, była wykonywana nieodpłatnie przez osoby bliskie.

O rozstrzygnięcie tego problemu wystąpił przed rokiem Rzecznik Finansowy, w ocenie którego rodzinna opieka nad poszkodowanym w wypadku winna być rekompensowana przez zakład ubezpieczeń. Przez lata taki pogląd nie budził wątpliwości, ale w ostatnim czasie poszkodowani zaczęli skarżyć się, że firmy ubezpieczeniowe odmawiają wypłat za tego rodzaju świadczenia – wskazywał w uzasadnieniu pytania Rzecznik Finansowy.

W ocenie rzecznika finansowego taka nieodpłatna opieka nad poszkodowanym świadczona przez członka rodziny czy przez inną osobę np. krewnego, wymaga zrekompensowania. W jego ocenie to uprawnienie poszkodowanego wynika w zasadzie z art. 444 par. 1 kodeksu cywilnego, który stanowi, że naprawienie szkody osobowej (a więc na ciele czy zdrowiu, w tym psychicznym) wynikającej z czynu niedozwolonego (a najczęstszymi przypadkami są wypadki komunikacyjne) obejmuje finansową rekompensatę za poświęcony przez bliskich poszkodowanego czas i wysiłek.

Czytaj też:

SN: ubezpieczyciel zapłaci za opiekę rodziny nad poszkodowanym

Nie budził wątpliwości ani firm ubezpieczeniowych ani sądów, obowiązek wypłaty pełnego odszkodowania za szkody w mieniu z polisy OC sprawcy wypadku. I nie ma znaczenia czy poszkodowany naprawi auto i jakie poniesie w związku z tym koszty, czy zrezygnuje z naprawy powypadkowej i zachowa gotówkę z odszkodowania - zakład ubezpieczeń ma zawsze zrekompensować szkodę, opierając się na rynkowym poziomie cen i usługi. Podobna zasada powinna mieć zastosowanie do szkód osobowych, do opieki nad bliskim - argumentował RF.

Sąd Najwyższy podzielił to stanowisko, wskazując, że wątpliwości Rzecznika nie można rozstrzygnąć przez proste odwołanie się do pojęcia szkody w jej klasycznym rozumieniu. Konieczności korzystania z opieki stanowi szczególnego bowiem rodzaju uszczerbek, zwiększający potrzeby osoby doznającej uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Opieka świadczona nieodpłatnie na rzecz takiego poszkodowanego ma wymierna wartość ekonomiczną. Udzielenie jej nie ma na ceku zmniejszenia zakresu obowiązku odszkodowawczego sprawcy szkody (w praktyce najczęściej firmy ubezpieczeniowej), lecz wynika zazwyczaj z braku środków na pokrycie związanych z nią kosztów.

Sceptycznie na to rozstrzygnięcie patrzy prof. Marcin Orlicki, specjalista od prawa ubezpieczeniowego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. wskazując, że opieka nad poszkodowanym ma też źródło w obowiązkach rodzinnych, która jest nieodpłatna, zatem poszkodowany nie ponosi jej kosztów, dlaczego mają być rekompensowane z polisy.

Sygnatura akt: III CZP 31/19

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara