Komunikat z 1 III 2011 r. w sprawie C-236/09

Publikacja: 01.03.2011 14:00

Komunikat z 1 III 2011 r. w sprawie C-236/09

Foto: Fotorzepa, Rob Robert Gardziński

Uwzględnianie płci ubezpieczonego jako czynnika ryzyka w umowach ubezpieczeniowych stanowi dyskryminację - orzekł Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 17 lutego 2011 roku (sprawa C-236/09 Association belge des Consommateurs Test-Achats ASBL i in.)

Reguła jednolitych dla obu płci składek i świadczeń będzie mała zastosowanie od dnia 21 grudnia 2012 r.

Dyrektywa 2004/113/WE (z 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług; Dz.U. L 373, s. 37) zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług.

I tak dyrektywa zakazuje, co do zasady, uwzględniania kryterium płci przy obliczaniu składek i świadczeń ubezpieczeniowych na podstawie umów ubezpieczenia zawartych po dniu 21 grudnia 2007 r. Przewiduje jednak wyjątek (artykuł 5 ust. 2 dyrektywy 2004/113), polegający na tym, że, poczynając od tego dnia, państwa członkowskie mogą dopuścić odstępstwa od reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci, o ile będą mogły zapewnić, że dane aktuarialne i statystyczne, na podstawie których dokonano wyliczeń, są regularnie uaktualniane i ogólnodostępne. Odstępstwa są dozwolone jedyne w sytuacji, gdy prawo krajowe nie stosuje jeszcze reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci. Pięć lat po transpozycji dyrektywy, czyli 21 grudnia 2012 r., państwa członkowskie powinny dokonać ponownej analizy uzasadnienia dla tych odstępstw, biorąc pod uwagę najbardziej aktualne dane aktuarialne i statystyczne oraz sprawozdanie Komisji sporządzone po trzech latach od transpozycji dyrektywy.

Association belge des Consommateurs Test-Achats ASBL oraz dwie osoby fizyczne wniosły do belgijskiego Cour constitutionnelle skargę o stwierdzenie nieważności belgijskiej ustawy transponującej dyrektywę. W związku z tą skargą sąd belgijski zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości o dokonanie oceny ważności odstępstwa wprowadzonego w dyrektywie w świetle norm prawnych wyższego rzędu, tj. zasady równości kobiet i mężczyzn, usankcjonowanej prawem Unii.

W dzisiejszym wyroku Trybunał podkreślił w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 8 TFUE Unia, we wszystkich swoich działaniach, zmierza do zniesienia nierówności oraz do wspierania równości mężczyzn i kobiet. Przy stopniowym urzeczywistnianiu tej równości to do prawodawcy Unii należy określenie, kiedy powinna nastąpić jego interwencja, z uwzględnieniem ewolucji warunków gospodarczych i społecznych w Unii. Następnie Trybunał zaznaczył, że z tą właśnie myślą prawodawca Unii postanowił w dyrektywie, że różnice w zakresie składek i świadczeń wynikające z użycia czynnika płci przy ich obliczaniu powinny zostać zniesione najpóźniej do dnia 21 grudnia 2007 r. Jednak z uwagi na to, że w czasie, kiedy przyjmowano dyrektywę, stosowanie czynników aktuarialnych związanych z płcią było szeroko rozpowszechnione przy świadczeniu usług ubezpieczeniowych, prawodawca miał prawo wdrażać regułę składek i świadczeń jednolitych dla obu płci w sposób stopniowy i z zachowaniem właściwych okresów przejściowych.

W tej kwestii Trybunał przypomniał, że dyrektywa wprowadziła wyjątek od ogólnej reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci, ustanowionej tą samą dyrektywą, poprzez umożliwienie
państwom członkowskim podjęcia, do dnia 21 grudnia 2007 r., decyzji o zezwoleniu na istnienie proporcjonalnych różnic między ubezpieczonymi w przypadkach, w których użycie płci jest czynnikiem decydującym w ocenie ryzyka, na podstawie odpowiednich i dokładnych danych aktuarialnych i statystycznych.

Uprawnienie to zostanie ponownie zbadane 5 lat po dniu 21 grudnia 2007 r. z uwzględnieniem sprawozdania Komisji, lecz wobec braku w dyrektywie przepisu dotyczącego okresu stosowania tych różnic, państwa członkowskie, które skorzystały z omawianego uprawnienia, są upoważnione do tego, by zezwalać ubezpieczycielom na takie nierówne traktowanie bez ograniczenia w czasie.

W tych okolicznościach istnieje, zdaniem Trybunału, niebezpieczeństwo, że wyjątek od równego traktowania kobiet i mężczyzn przewidziany w dyrektywie znajdzie bezterminowe przyzwolenie w prawie Unii. W konsekwencji przepis pozwalający zainteresowanym państwom członkowskim na utrzymywanie, bez ograniczenia czasowego, odstępstwa od reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci jest sprzeczny z urzeczywistnianiem celu równego traktowania kobiet i mężczyzn i powinien zostać uznany za nieważny z upływem odpowiedniego okresu przejściowego.

W konsekwencji Trybunał orzekł, że w sektorze usług ubezpieczeniowych odstępstwo od ogólnej zasady składek i świadczeń jednolitych dla obu płci jest nieważne ze sutkiem na dzień 21 grudnia 2012 r.

Uwzględnianie płci ubezpieczonego jako czynnika ryzyka w umowach ubezpieczeniowych stanowi dyskryminację - orzekł Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 17 lutego 2011 roku (sprawa C-236/09 Association belge des Consommateurs Test-Achats ASBL i in.)

Reguła jednolitych dla obu płci składek i świadczeń będzie mała zastosowanie od dnia 21 grudnia 2012 r.

Pozostało 93% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów