Izrael na dobre i na złe

Za rządowe izraelskie pieniądze powstaną odcinki popularnego polskiego serialu. Producenci do baśni o polskim szpitalu dołożą bajkę o Izraelu

Aktualizacja: 18.04.2012 14:23 Publikacja: 15.04.2012 19:00

Izrael na dobre i na złe

Foto: www.nadobre.pl

Red

Kiedy Polska Akcja Humanitarna, ONZ i Unia Europejska potępiają działania sił okupacyjnych względem ludności palestyńskiej, a znani artyści z całego świata (m.in. Macy Grey, zespół Faithless, Ken Loach i Mike Leigh) ogłaszają bojkot tego kraju, polska telewizja postanawia wesprzeć polskiego sojusznika. Za pieniądze ze specjalnego funduszu rządu Izraela, mającego poprawiać wizerunek tego państwa za granicą, TVP nakręciła tam dwa odcinki swego popularnego serialu.

Propagandowe mydlenie oczu

Ekipa zjawiła się na??miejscu na??przełomie marca oraz??kwietnia i??filmowała między innymi na??lotnisku Ben Guriona w??Tel Awiwie oraz w??Hajfie i??Akce –??widzowie zobaczą ten materiał w??dwóch wrześniowych odcinkach. Jak informują media izraelskie, przedstawiciele wytwórni i??jeden ze??scenarzystów już w??lutym udali się na??miejsce, aby negocjować warunki korzystania z??państwowych budynków. Polską ekipę na??miejscu wspomagała??lokalna firma producencka, a??miejscowe Ministerstwo Spraw Zagranicznych i??ambasada tego kraju w??Polsce zapewniały konieczną pomoc.

Sprawę zauważyły już w??Izraelu media głównego nurtu. Dostrzegli ją??także izraelscy aktywiści działający przeciwko łamaniu praw Palestyńczyków. Wypowiedzieli się na??ten temat działacze Izraelskiego Komitetu przeciwko Wyburzeniom (ICAHD), intelektualiści i??artyści, między innymi antropolog Jeff Halper, były pilot wojskowego śmigłowca Yonatan Shapira czy piosenkarka Aya Korem. W e-mailach do??twórców serialu pisano, że korzystanie z??pomocy strony rządowej skutkuje nie tylko komercyjną korzyścią dla producenta, ale także zajęciem wyraźnego proizraelskiego stanowiska w??tym bliskowschodnim konflikcie.

Grupa działaczy i??intelektualistów uważa, że decyzja o??udziale w??takiej koprodukcji powinna być oparta na??wiedzy o??lokalnej sytuacji politycznej. Zapraszają więc twórców serialu do??spotkania z??obrońcami praw człowieka i??aktywistami. Nominowany do??Pokojowej Nagrody Nobla dyrektor ICAHD Izraelczyk  Jeff Halper stwierdza, że „tego typu seriale kręcone w??Izraelu wmawiają ludziom, że nie ma??okupacji, wszystko wygląda normalnie, nie mówi się o??pogwałceniach praw człowieka i??aktów prawa międzynarodowego". Zwraca się on do??wszystkich osób zaangażowanych w??tworzenie „Na??dobre i??na??złe": „Apeluję, abyście odpowiedzieli stronie izraelskiej: będziecie mile widziani jako partner i??członek społeczności międzynarodowej, kiedy zakończycie okupację. Nie wcześniej".

Także polscy aktywiści uważają, że współpraca ta??ma??wymiar polityczny, szczególnie na??tle sugestii o??podstawowym celu współpracy, jakim jest poprawa wizerunku Izraela w??Polsce i??na??świecie. Ich zdaniem kultura popularna staje się w??tym wypadku narzędziem tuszowania przemocy, odwracania uwagi od??łamania praw człowieka i??obywatela, okupacji Palestyny i??polityki apartheidu względem nieżydowskich mieszkańców tych terenów. Dla Anety Jerskiej z??Kampanii Solidarności z??Palestyną „udział??w??tym projekcie i??promocja kraju łamiącego nagminnie wszystkie rezolucje ONZ, konwencję genewską i??inne akty prawa międzynarodowego jest aktem politycznym". Jej zdaniem jest skandalem, że „polski serial o??lekarzach będzie kręcony m.in. w??Jaffie, gdy kilkanaście kilometrów dalej w??Strefie Gazy władze tego samego kraju odmawiają ludności palestyńskiej dostępu do??podstawowej opieki zdrowotnej".

Od??wybuchu drugiej intifady, pod koniec 2000 r., izraelskie wojska spowodowały śmierć 50 i??zraniły ok.??500 ratowników medycznych (sanitariuszy, kierowców, lekarzy i??wolontariuszy). W??trakcie ataku na??Strefę Gazy –??operacji znanej pod nazwą „Płynny Ołów" –??na??przełomie lat 2008 i??2009 armia zabiła 16 i??zraniła 57 palestyńskich ratowników medycznych w??ciągu 22 dni. Zniszczono też dziewięć ambulansów, a??siedem kolejnych zostało uszkodzonych. Liczne wojskowe punkty kontrolne oraz??mur odgradzający Izrael od??Palestyńskich Terytoriów Okupowanych często uniemożliwiają udzielenie na??czas pomocy pacjentom. Od??2000 r. zarejestrowano 2423 takie przypadki, z??których 129 skończyło się śmiercią chorych w??wyniku braku odpowiedniej pomocy medycznej. Co??więcej, 349 pacjentów zmarło, gdyż według palestyńskiego Ministerstwa Zdrowia odmówiono im prawa wyjazdu poza blokowaną od??pięciu lat Strefę Gazy.

Przyczyny czysto fabularne

Domagając się sankcji za??łamanie przez Izrael prawa międzynarodowego, blokowanie Strefy Gazy, bezprawne aresztowania, stosowanie tortur czy użycie podczas operacji „Płynny Ołów" zabronionych przez konwencje międzynarodowe bomb z białym fosforem, za??bojkotem kulturalnym tego kraju opowiedzieli się między innymi muzycy: Cassandra Wilson, Roger Waters, Elvis Costello, Macy Grey, Alice Walker, Devendra Banhart oraz zespół Faithless, filmowcy: Ken Loach, Mike Leigh, Claude Goretta i??Alain Tanner czy aktorka Emma Thompson. Ze??względu na??atak Tel Awiwu na??Strefę Gazy na??przełomie lat 2008 i??2009 swoje koncerty w??Izraelu odwołali Carlos Santana, The Klaxons, Leftfield i??Gorillaz czy The Pixies. Do??bojkotu dołączyło liczne grono artystów z??Wielkiej Brytanii, Irlandii, ze Szwajcarii czy z Kanady. Roger Waters z??Pink Floyd napisał w??liście do??organizatorów bojkotu: „Dla mnie osobiście wspieranie bojkotu jest wyrazem solidarności nie tylko z??Palestyńczykami, ale również z??tysiącami Izraelczyków, którzy nie zgadzają się z??rasistowską i??kolonialną polityką swojego rządu".

Jak na??to??medialne zamieszanie reaguje strona polska? Wszystkie apele i??protesty przeciwko współpracy z??rządem Izraela umieszczone na??stronie domowej serialu „Na??dobre i??na??złe" oraz na??jego facebookowym fanpage'u zostały usunięte przez administratorów. Do??apeli i??listów wysyłanych w??akcji Kampanii Solidarności z??Palestyną nikt z??ekipy serialu w??żaden sposób się nie ustosunkował. Odpowiedzi udzielono dopiero redakcji „Przekroju". Firma Artrama uważa produkowane przez siebie seriale za??apolityczne, a??zaplanowanej kooperacji nie uważa za??angażowanie się w??lokalny konflikt. Oświadcza, że wątek izraelski pojawił się z??przyczyn czysto fabularnych –??z powodu wprowadzenia do??serialu nowej bohaterki, której ojciec musiał przerwać kontakty z??krajem pod koniec lat 60. lub w??latach 70. Zdaniem producenta współpraca ta??nie odbiega od??standardów przyjętych przy kręceniu tego typu produkcji.

Innego zdania jest dziesięciokrotnie nominowany do??Złotej Palmy w??Cannes Ken Loach, który zwraca się bezpośrednio do??twórców serialu: „Jako ktoś, kto tak jak wy??pracuje w??przemyśle filmowym, namawiam was do??posłuchania Izraelczyków, którzy namawiają do??zmiany waszego planu filmowania w??Izraelu. Udzielcie wsparcia Palestyńczykom. Ich prześladowanie jest jedną z??największych zbrodni, które pozostają niedostrzeżone i??nieukarane. Proszę was –??nie jedźcie".

Miła bajka o??Izraelu

„Na??dobre i??na??złe" jest w??gruncie rzeczy fantazją Polaka o??rodzimej służbie zdrowia. Fikcyjna Leśna Góra to??medyczny raj, w??którym dobrze opłacani, zadowoleni z??życia i??kochający swój zawód lekarze z??pasją oddają się pracy, nawiązując przy tym liczne romanse w??schludnych i??pełnych nowoczesnego sprzętu wnętrzach. Rzeczywistość serialu zdaje się być bajeczką ku??pokrzepieniu serc stroskanych o??swoje zdrowie polskich widzów.

Jak to wygląda z??perspektywy Palestyńczyków? O??ile bowiem standardy izraelskiej służby zdrowia można porównać do??polskich, o??tyle po??przekroczeniu granicy Terytoriów Okupowanych sytuacja zmienia się diametralnie. Z??jednej strony mamy więc wyburzenia domów, wysiedlenia ludności arabskiej, przemoc i??konfiskaty ziemi, z??drugiej zaś ciepłe plaże, nowoczesne szpitale i??wspaniałe zabytki.

Czy zobaczymy w „izraelskich" odcinkach serialu kraj, w??którym 4,5 mln mieszkańców stanowi ludność drugiej kategorii, pilnowana jest przez uzbrojoną po??zęby armię i??oddzielona murem od??swoich żydowskich współmieszkańców? Czy po prostu zobaczymy Izrael, w??którym sympatyczni oddani pacjentom lekarze przy pomocy specjalistycznego sprzętu walczą o??zdrowie swoich obywateli?

Popkultura przestaje być jednak odbierana w??Polsce tylko jako zbiór kuriozów, komercyjnych produktów i??tanich gagów, a??coraz częściej rozpatrywana jest jako teren walki ideologicznej, gdzie ścierają się różne wizje świata i??promowane są konkretne wartości oraz??wzorce. W??dużej jednak mierze jest to??teren dominacji prawicy i??centroprawicy. Takie kwestie jak aborcja, prawa mniejszości seksualnych czy redystrybucja przedstawiane są w??popowych produkcjach jako niesłuszna aberracja. Ksiądz w??telenoweli zawsze będzie księdzem mądrym, cierpliwym i??dobrym, gej najczęściej przegiętą i??sfeminizowaną „ciotą", a??socjalista czy związkowiec po??prostu „oszołomem". Do??tego zestawu „Na??dobre i??na??złe" dołoży cegiełkę, wspomagając obraz Izraela jako „Ziemi Świętej" –??krainy zabytków, żarliwej wiary i??wspaniałego słońca, a??nie wyzysku, przemocy i??brutalnej okupacji.

Kiedy Polska Akcja Humanitarna, ONZ i Unia Europejska potępiają działania sił okupacyjnych względem ludności palestyńskiej, a znani artyści z całego świata (m.in. Macy Grey, zespół Faithless, Ken Loach i Mike Leigh) ogłaszają bojkot tego kraju, polska telewizja postanawia wesprzeć polskiego sojusznika. Za pieniądze ze specjalnego funduszu rządu Izraela, mającego poprawiać wizerunek tego państwa za granicą, TVP nakręciła tam dwa odcinki swego popularnego serialu.

Pozostało 95% artykułu
Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu