Bracia Karamazow w nowym przekładzie Cezarego Wodzińskiego

„Bracia Karamazow” w Teatrze Provisorium są spektaklem wybitnym

Publikacja: 24.06.2011 01:18

Bracia Karamazow w nowym przekładzie Cezarego Wodzińskiego

Foto: ROL

Janusz Opryński mierzył się kilkakrotnie z twórczością Dostojewskiego. Premierę „Braci Karamazow" przygotowywał wyjątkowo starannie. Przez ponad rok odbywały się w Lublinie próby czytane fragmentów powieści, którym towarzyszyły wykłady prof. Cezarego Wodzińskiego. Cieszyły się dużym powodzeniem, zwłaszcza wśród młodych. A dwie prace profesora – „Święty Idiota" oraz „Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą" – okazały się punktem wyjścia dla obecnej inscenizacji.

Wodziński, filozof, tłumacz i eseista, na zamówienie reżysera przetłumaczył na nowo fragmenty „Braci Karamazow", które znalazły się w przedstawieniu. Dzieło Dostojewskiego w ujęciu Opryńskiego stało się ważnym głosem w dyskusji nie tylko na temat naszej duchowości, religijności i poszukiwania Boga. Są w nim odniesienia do bolesnych doświadczeń II wojny światowej, Holokaustu i Katynia. Są lęki, niepokoje, namiętności człowieka przełomu XX i XXI wieku.

Januszowi Opryńskiemu zależało na obsadzie idealnej, zapraszał więc do współpracy artystów niemal z całej Polski. Zagrali aktorzy z Warszawy, Lublina, Szczecina i Płocka. Są tancerz, choreograf i wokalistka.

Trzygodzinne widowisko rozgrywa się na obrotowej scenie niczym na gigantycznym kole fortuny. Bohaterowie poruszają się niczym w transie, czasem wydaje się, jakby biegli gdzieś na zatracenie.

Alosza, grany przez Marka Żerańskiego, jest ucieleśnieniem szlachetności i miłości. Głęboko wierzy, że świat jest dobry, a Bóg miłościwy. A może raczej – bardzo chciałby wierzyć. Widać to zwłaszcza w rozmowie z Iwanem (świetna rola Łukasza Lewandowskiego). Ich dyskusja o Bogu odnosi się też do doświadczeń XX wieku. Gdzieś w tle pojawia się obraz Holokaustu oraz nawiązanie do mordu katyńskiego.

Reżyser przypomniał w ten sposób, że pustelnia optyńska – klasztor, w którym przebywał starzec Zosima, duchowy przewodnik Aloszy – była potem miejscem postoju polskich oficerów wiezionych przez NKWD do Starobielska.

Ciekawą i niejednoznaczną postać stworzył Mariusz Pogonowski. Jego targany namiętnościami Dymitr doskonale łączy mroczny temperament ojca z płynącą z serca dobrocią Aloszy. Przypomina współczesnego nieco pogubionego chłopaka.

Wspaniały jest Adam Woronowicz. Jako stary Karamazow rzadko się odzywa. Raczej nie podnosi głosu. Na wydarzenia patrzy z dystansem, czasem z uśmiechem, a mimo to nie ma wątpliwości, że w tej grze to on rozdaje karty. Jest groźnym, nieprzewidywalnym bufonem i cynikiem.

Na uznanie zasługuje cała obsada spektaklu. Karolina Porcari oddała wszystkie odcienie kobiecości Gruszeńki, a Magda Warzecha jako pełna szlachetności Katia pokazała, do jakich poświęceń, a czasem upokorzeń, zdolna jest kochająca kobieta. Anastazja Bernad zaś gra Lizę – bezbronną, kruchą marzycielkę.

Rytm tego rozedrganego, pełnego emocji spektaklu nadaje muzyka Marka Dyjaka. Lubelscy „Bracia Karamazow" zachęcają do dyskusji, ale przede wszystkim przywracają wiarę w sens tworzenia teatru.

Janusz Opryński mierzył się kilkakrotnie z twórczością Dostojewskiego. Premierę „Braci Karamazow" przygotowywał wyjątkowo starannie. Przez ponad rok odbywały się w Lublinie próby czytane fragmentów powieści, którym towarzyszyły wykłady prof. Cezarego Wodzińskiego. Cieszyły się dużym powodzeniem, zwłaszcza wśród młodych. A dwie prace profesora – „Święty Idiota" oraz „Trans, Dostojewski, Rosja, czyli o filozofowaniu siekierą" – okazały się punktem wyjścia dla obecnej inscenizacji.

Pozostało 84% artykułu
Teatr
Kaczyński, Tusk, Hitler i Lupa, czyli „klika” na scenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Teatr
Krzysztof Warlikowski i zespół chcą, by dyrektorem Nowego był Michał Merczyński
Teatr
Opowieści o kobiecych dramatach na wsi. Piekło uczuć nie może trwać
Teatr
Rusza Boska Komedia w Krakowie. Andrzej Stasiuk zbiera na pomoc Ukrainie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Teatr
Wykrywacz do obrazy uczuć religijnych i „Latający Potwór Spaghetti” Pakuły