Cameron kontra rebelianci

Czy Wielka Brytania ma pozostać członkiem Unii Europejskiej? – tak powinno być zdaniem premiera Camerona sformułowane pytanie, jakie zadane zostanie Brytyjczykom w referendum w 2017 roku. Pod warunkiem, że Partia Konserwatywna wygra wybory dwa lata wcześniej.

Jest jeszcze sporo czasu, lecz emocje związane z dyskusją na ten temat rozpalają brytyjską elitę polityczną do białości.

Chodzi o ustawę o organizacji referendum, która miałaby zostać przyjęta już przez obecny parlament i być niejako gwarancją, iż plebiscyt zostanie w obiecanym terminie przeprowadzony. Tego domagają się nieprzejednani posłowie w ugrupowaniu Camerona.

Milczenie królowej

Jest dla nich mocno podejrzany fakt, że w czasie niedawnego wystąpienia programowego królowej Elżbiety II w parlamencie o referendum nie było ani słowa. Rebelianci zarzucają więc premierowi, że celowo tego nie dopilnował. Oskarżeń tego rodzaju było sporo w czasie wczorajszej debaty w Izbie Gmin pod nieobecność premiera goszczącego w USA.

– Nie ma żadnej możliwości przegłosowania ustawy w sprawie referendum w obecnym parlamencie, gdyż zwolennicy status quo w postaci laburzystów oraz Liberalnych Demokratów są w Izbie Gmin w większości – tłumaczy „Rz" prof. Iain Begg z London School of Economics. Referendum zależy więc od tego, jaki będzie skład Izby Gmin w przyszłym parlamencie i jakie będą w niej nastroje w sprawie członkostwa w UE. Rebelianccy eurosceptycy w Partii Konserwatywnej chcieliby już dzisiaj zapiąć sprawę referendum na ostatni guzik.

Tym bardziej że premier kilka dni temu powtórzył, iż jego kraj nie powinien opuszczać szeregów UE. – Argumentacja zwolenników wyjścia opiera się na twierdzeniu, że nie ma co liczyć na zreformowanie Unii, więc trzeba ją opuścić. Myślę, że nie mają racji. Sądzę, że można zmienić i zreformować tę organizację – oświadczył premier. Jego zdaniem w interesie Wielkiej Brytanii jest, aby pozostała w UE jako kraj, który ma wyjątkowe dobre kontakty na całym świecie.

Była to odpowiedź na zaprezentowaną w „Timesie" opinię przez byłego ministra skarbu Nigela Lawsona z ramienia torysów, czyli Partii Konserwatywnej. Wzywając do jak najszybszego wyjścia z UE, udowadniał, że korzyści z wyjścia równoważą koszty koniecznej transformacji związanej z rozwodem.

– Sednem sprawy jest to, że zmieniła się natura Unii Europejskiej, tak jak drastycznie zmieniły się relacje Wielkiej Brytanii z UE po wprowadzeniu wspólnej waluty i utworzeniu strefy euro, której częścią nie jesteśmy, całkiem słusznie – wyjaśnił motywy swej decyzji Lawson. Jego opinia podgrzała temperaturę dyskusji w Partii Konserwatywnej, w której około setki deputowanych jest tego samego zdania.

Cameron ma jednak problem nie tylko we własnej partii, ale także z koalicjantem swego rządu – ugrupowaniem Liberalnych Demokratów, którzy nic nie chcą słyszeć o pożegnaniu z Brukselą. Uniemożliwia to skierowanie istniejącego już projektu ustawy o referendum do Izby Gmin. Trafi on tam okrężną drogą, co oznacza, że ustawa nie ma szans na uchwalenie.

Liberalni Demokraci udowadniają przy każdej okazji, że opuszczenie UE byłoby błędem. – Wyjście kosztować nas będzie utratę 3 mln miejsc pracy oraz utratę wpływów w Waszyngtonie, Pekinie i Tokio – udowadniał kilka dni temu szef liberałów Nick Clegg, wicepremier w rządzie Camerona.

Na nowych warunkach

Z ostatnich sondaży opinii publicznej z końca kwietnia tego roku wynika, że 43 proc. Brytyjczyków opowiada się za wyjściem, podczas gdy nieco więcej niż jedna trzecia za pozostaniem.