Chamenei: W sprawie atomu Iran nie ustąpi ani o jotę

Tuż przed rozpoczęciem negocjacji ze światowymi mocarstwami przywódca Iranu zapowiedział, że jego kraj nie zrezygnuje z prawa do programu nuklearnego.

Publikacja: 21.11.2013 01:26

Ajatollah Ali Chamenei

Ajatollah Ali Chamenei

Foto: AFP

Gdy Ali Chamenei przemawiał w Teheranie, przedstawiciele Rosji i Wielkiej Brytanii deklarowali, że mają nadzieję, iż rozpoczynająca się właśnie w Genewie trzecia odsłona mediacji z Irańczykami przyniesie wyczekiwane porozumienie.

Odkąd w listopadzie ruszyły rozmowy Teheranu z grupą 5+1 (USA, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania i Niemcy), Chamenei nie odnosił się do nich przychylnie. Tyle że negocjacje firmuje prezydent Hassan Rohani, którego świat uważa za bardziej skłonnego do ustępstw. I ma ku temu powody. Z najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej wynika, że odkąd w sierpniu objął urząd, Iran wstrzymał wzbogacanie uranu.

Wczoraj jednak Chamenei jednoznacznie dał do zrozumienia, kto tak naprawdę rozdaje karty. Podczas wiecu w Teheranie przed 50 tys. działaczami islamskiej milicji religijnej Basidż apelował do irańskich negocjatorów, by respektowali „czerwone linie", które im wyznaczył. A są nimi – wedle słów Chameneia – m.in. prawo do wzbogacania uranu na terytorium Iranu i odmowa zamknięcia podziemnego ośrodka Fordo.

Chamenei przekonywał, że nawet nałożenie przez społeczność międzynarodową na Iran nowych sankcji gospodarczych nie zmusi go do ustępstw. „Śmierć Ameryce!" – skandował tłum w odpowiedzi na przemówienie.

Najostrzej duchowo-polityczny przywódca krytykował jednak Izrael i Francję. Ajatollah rządzących w Paryżu nazwał „wściekłymi psami". Z nieoficjalnych przecieków z Genewy wynika, że to właśnie Francja nie zgodziła się na podpisanie umowy. Podczas wizyty w Izraelu na początku tygodnia prezydent Francois Hollande wyjawił, że jednym najważniejszych ze stawianych Teheranowi warunków jest poddanie irańskich instalacji nuklearnych kontroli międzynarodowej (na razie zgadza się wyłącznie na „ograniczone inspekcje"). Pozostałe warunki to zawieszenie wzbogacania uranu do poziomu 20 proc., redukcja zasobów wzbogaconego uranu i wstrzymanie budowy zakładów w Araku.

– Francuskie władze nie tylko ulegają Stanom Zjednoczonym, ale też klękają przed reżimem Izraela – grzmiał Chamenei. Zagroził, że „wymierzy agresorom policzek, tak że nigdy tego nie zapomną".

Czy to znaczy, że szanse na zawarcie ugody w Genewie topnieją? Niekoniecznie. Ali Vaez, analityk International Crisis Group, uważa, że towarzyszące mediacjom gesty paradoksalnie mogą świadczyć, że strony są gotowe do kompromisu, choć właśnie na tym etapie – gdy amerykański Kongres zastanawia się nad nakładaniem na Teheran nowych obostrzeń – Irańczycy celowo mogą grać na zwłokę.

Nowe sankcje mogłyby doprowadzić do załamania i tak kruchej irańskiej gospodarki. Dotychczasowe działania społeczności międzynarodowej ograniczyły od 2011 r. dochody Teheranu ze sprzedaży ropy o 60 proc., a irańską walutę doprowadziły na skraj upadku. Teraz, jak wyjawiła amerykańska doradca ds. bezpieczeństwa Susan Rice, w zamian za przyjęcie tymczasowego porozumienia Zachód oferuje Teheranowi odmrożenie jego aktywów o wartości blisko 10 mld dol.

Mocarstwa zachodnie podejrzewają Iran, że jego program atomowy, oficjalnie służący rozbudowie potencjału energetycznego, służy też do produkcji broni nuklearnej. Teheran odrzuca te oskarżenia, ale w ostatnim okresie zadeklarował gotowość do rozmów na ten temat.

Gdy Ali Chamenei przemawiał w Teheranie, przedstawiciele Rosji i Wielkiej Brytanii deklarowali, że mają nadzieję, iż rozpoczynająca się właśnie w Genewie trzecia odsłona mediacji z Irańczykami przyniesie wyczekiwane porozumienie.

Odkąd w listopadzie ruszyły rozmowy Teheranu z grupą 5+1 (USA, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania i Niemcy), Chamenei nie odnosił się do nich przychylnie. Tyle że negocjacje firmuje prezydent Hassan Rohani, którego świat uważa za bardziej skłonnego do ustępstw. I ma ku temu powody. Z najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej wynika, że odkąd w sierpniu objął urząd, Iran wstrzymał wzbogacanie uranu.

Pozostało 80% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1020
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1019
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1017