Złamany Kodeks Napoleona

Legalizacja małżeństw homoseksualnych we Francji jest praktycznie przesądzona. W nocy z wtorku na środę kluczowy artykuł pierwszy ustawy w tej sprawie przyjął Senat. Definiuje on małżeństwo jako „związek zawarty między osobami płci odmiennej lub tej samej", choć z wykluczeniem tych, których łączy bliskie pokrewieństwo, oraz niepełnoletnich. Izba wyższa francuskiego parlamentu wczoraj w nocy zatwierdziła natomiast jeszcze bardziej kontrowersyjny artykuł 2 ustawy, który daje prawo związkom homoseksualnym do adopcji dzieci.

– Senatorowie prawicy obawiali się, że prawo do adopcji otworzy drogę do wynajmowania przez pary homoseksualne usług matek zastępczych, ale rząd obiecał, że w obecnej kadencji ta sprawa w ogóle nie będzie podejmowana. Minister sprawiedliwości Christiane Taubira zapowiedziała natomiast przedstawienie projektu osobnej ustawy o technikach wspomaganego rozrodu – powiedział „Rz" Ali Si-Mohamed z biura prasowego Senatu.

Artykuł pierwszy przeszedł niewielką większością: 179 za i 157 przeciw. To proporcjonalnie o wiele mniejsze poparcie niż to, jakie dwa miesiące temu ustawa zdobyła w Zgromadzeniu Narodowym (329 za wobec 229 przeciw). Powodem jest skromniejszy udział socjalistów, komunistów i deputowanych innych ugrupowań lewicowych w izbie wyższej parlamentu. Przyjęcie artykułu poprzedziła w Senacie emocjonalna, 10-godzinna debata. Podobnie jak to było wcześniej w Zgromadzeniu Narodowym.

– Nie martwcie się, panowie, zawsze pozostaną jeszcze kobiety, które będą chciały na was patrzeć, będą próbowały dostrzec pod waszą zastygłą skorupą delikatność, która czasami was ożywia – pocieszała wówczas deputowanych prawicy, którzy właśnie przegrali głosowanie, socjalistyczna minister sprawiedliwości.

Jeśli cała ustawa zostanie rzeczywiście zatwierdzona przez Senat, konserwatywna UMP szykuje jeszcze jedną batalię w tej sprawie: w Trybunale Konstytucyjnym. Szanse, że odrzuci on ustawę, wydają się jednak niewielkie.

– Legalizacja związków homoseksualnych będzie pierwszą poważną obietnicą wyborczą, jaką spełni Francois Hollande. Wobec załamania gospodarki, rekordowego bezrobocia i powtarzających się skandali korupcyjnych w rządzie to rzecz dla niego kluczowa – tłumaczy „Rz" ekspert konserwatywnego Instytutu Thomasa More'a w Paryżu, Jean-Thomas Leseur.

Od 1999 roku osoby tej samej płci mogą we Francji zawierać związki cywilne. Nie mają jednak równych z małżeństwami heteroseksualnymi praw, m.in. co do ulg fiskalnych i adopcji dzieci.

– Nowa definicja małżeństwa we Francji będzie miała znacznie większy ciężar gatunkowy niż w Hiszpanii czy Holandii. Od czasu ustanowienia w 1791 roku „małżeństwa republikańskiego" i potwierdzenia go w 1804 roku w Kodeksie Napoleona Francja jest jedynym, poza Belgią i Luksemburgiem, krajem zjednoczonej Europy, w którym urząd stanu cywilnego ma wyłączne prawo do ustanowienia ważnego związku małżeńskiego – podkreśla ekspert Instytutu More'a.

Według najnowszych sondaży nieznaczna większość (55 proc.) Francuzów opowiada się za ustanowieniem małżeństw homoseksualnych. To jednak mniej niż pół roku temu (62 proc.). W tym czasie przez Francję przetoczyło się szereg bardzo dużych manifestacji przeciwników zrównania par homoseksualnych i heteroseksualnych. Większość (52 proc.) Francuzów jest przeciwna przyznaniu prawa do adopcji osobom tej samej płci.

Część ekspertów uważa zresztą, że legalizacja małżeństw homoseksualnych wynika przynajmniej w równym stopniu z koniunkturalnych zmian we francuskiej polityce, co z głębokich przemian społecznych. Jak wskazuje lewicowy instytut Terra Nova, przed wyborami prezydenckimi w maju zeszłego roku Francois Hollande zasadniczo zmienił strategię zdobycia władzy przez Partię Socjalistyczną. Zamiast stawiać na ogół biedniejszych Francuzów, z których znaczna część stała się elektoratem m.in. Frontu Narodowego, skoncentrował się na poszczególnych klientelach, jak emeryci czy funkcjonariusze państwa. I obiecał bronić ich interesów.

– Dla socjalistów kluczową „klientelą" są środowiska homoseksualne. Co prawda nie są bardzo liczne, ale za to niezwykle wpływowe, szczególnie w luksusowych branżach gospodarki, jak świat mody i perfum – uważa Jean-Thomas Leseur.