Ludzie chcą jednoznacznego wyroku

Rozmowa z Mirosławem Koftą, psychologiem z Uniwersytetu Warszawskiego

Publikacja: 11.09.2014 21:09

Ludzie chcą jednoznacznego wyroku

Foto: archiwum prywatne

Rz: Znamy już część wyroku w sprawie Oscara Pistoriusa – lekkoatleta z RPA  został uniewinniony od zarzutu morderstwa z premedytacją. Cały proces był szeroko komentowany przez media na całym świecie...

Prof. Mirosław Kofta

: Osoby, które zrobiły coś niewyobrażalnego i potwornego, zostały oskarżone o popełnienie czynu naruszającego podstawowe normy moralne zazwyczaj są na widelcu opinii publicznej. Media i zwykli ludzie bardzo szybko formułują wobec nich oceny moralne, niekiedy radykalne, domagają się wysokiej kary.

Dlaczego?

Taka reakcja jest wyrazem poszukiwania sprawiedliwości, przywrócenia pewnego porządku moralnego na świecie, który został zagrożony. Domagając się surowych i natychmiastowych kar, ludzie stają w obronie ładu społecznego. W przypadku, gdy takiego czynu dokona osoba powszechnie znana – sportowiec, artysta czy inny celebryta, zainteresowanie jest jeszcze większe, a domaganie się kary ?– jeszcze silniejsze.

Z jakiego powodu?

Ludzie w wielu krajach – nie tylko w Polsce – podejrzewają, że takie osoby należą do warstwy osób chronionych, które traktuje się łagodniej, którym się częściej wybacza, które mają wpływy wśród władz i w aparacie sprawiedliwości, dzięki czemu mogą uniknąć kary. Publiczność jest niesprawiedliwa, bo domaga się szybkiego osądzenia i jednoznacznego wyroku. A istota postępowania sądowego polega na tym, że dopóki nie dowiedzie się komuś winy, człowiek jest niewinny.

Sugeruje pan, że tej zasady ludzie nie przyjmują. Niby dlaczego?

Jest konflikt między fundamentalnymi zasadami prawa i systemem sprawiedliwości, który nie może działać zbyt pochopnie i szybko, a oczekiwaniami moralnego zadośćuczynienia. Osoba, wobec której toczy się takie postępowanie, ma świadomość, że chociaż sądy są bezstronne, to nawet taki bezstronny sędzia może ulegać - świadomie czy też nie – presji oburzonej opinii publicznej.

Ale w tym przypadku wyrok sądowy nie będzie aż tak ostry, jak oczekiwała tego opinia publiczna. Potwierdzi się więc teza o szczególnym traktowaniu osób sławnych...

Nawet jeżeli wyrok jest oparty na poprawnej procedurze sądowej i obiektywnej ocenie dowodów, może być odbierany jako niesprawiedliwy, bo opinia publiczna już wcześniej wiedziała, że to było morderstwo z premedytacją. Zasada mówiąca ?o tym, że jeśli jest jakakolwiek wątpliwość, to interpretuje się ją na korzyść oskarżonego, nie jest powszechnie rozumiana ani akceptowana przez ludzi. Dla przeciętnego człowieka taki wyrok będzie więc tylko dowodem na istnienie zmowy elit.

Rz: Znamy już część wyroku w sprawie Oscara Pistoriusa – lekkoatleta z RPA  został uniewinniony od zarzutu morderstwa z premedytacją. Cały proces był szeroko komentowany przez media na całym świecie...

Prof. Mirosław Kofta

Pozostało 92% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1026
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022