Barack Obama walczy o porozumienie z Iranem

To jedyna okazja, jaka może się przytrafić w naszym życiu – twierdzi prezydent Barack Obama, który zapowiada walkę z Kongresem o zatwierdzenie umowy z Iranem w sprawie rezygnacji Teheranu z budowy arsenału nuklearnego. Republikanie jednak bardzo sceptycznie podchodzą do „dyplomatycznego sukcesu", jakim miało być wypracowanie wstępnego porozumienia z Teheranem.

Na arenie międzynarodowej Barack Obama będzie musiał przekonać do porozumienia z Iranem nie tylko ostro protestujący Izrael, który czuje się bezpośrednio zagrożony przez Teheran.

Dyplomacja Białego Domu stara się także rozwiać obawy arabskich sojuszników z Zatoki Perskiej. Stąd zaproszenie przywódców tych krajów do Waszyngtonu jeszcze przed końcem czerwca, czyli terminem uzgodnienia ostatnich szczegółów porozumienia grupy P5+1 (stali członkowie Rady Bezpieczeństwa ONZ: USA, Wielka Brytania, Francja, Chiny, Rosja plus Niemcy) z Iranem.

W grę wchodzi jednak nie tylko geopolityczne bezpieczeństwo Bliskiego Wschodu. Kongres chce mieć ostatnie słowo i w przyszłym tygodniu zamierza głosować nad odpowiednią ustawą w tej sprawie. Republikański senator z Karoliny Południowej Lindsey O. Graham mówił wręcz w niedzielę, że bez „obciążeń Obamy" kolejny prezydent byłby w stanie wypracować znacznie lepsze porozumienie. Jednocześnie umowę z Iranem poparło kilku wpływowych demokratów, między innymi Dianne Feinstein z Kalifornii i Robert Menendez z New Jersey.

W weekendowym wywiadzie dla Thomasa Friedmana z „New York Timesa" Obama ostrzegł, że umowa z Iranem wymaga dopracowania wielu szczegółów i może napotkać trudności w obu krajach. Jakby na potwierdzenie tych obaw Teheran wysunął w poniedziałek żądania bezwarunkowego zniesienia sankcji, a nie tylko ich zawieszenia.

Całą sytuację prezydent Obama określił jako wyjątkową szansę na zablokowanie możliwości pozyskania broni nuklearnej przez Teheran. Izraelczyków zapewnił, że USA „staną przy was" w przypadku jakiegokolwiek ataku na ich terytorium, przekonując jednocześnie, że w sprawie powstrzymania programu budowy broni jądrowej przez Iran nie ma lepszego rozwiązania niż dyplomacja.

Jednak najwięcej wysiłku podjął, aby przekonać republikańską większość w Kongresie. „Mówiłem jasno, że Iran nie otrzyma broni atomowej za moich rządów i [członkowie Kongresu] powinni zrozumieć, że zamierzam dotrzymać słowa" – powiedział nowojorskiej gazecie.

Obama wezwał przywódców na Kapitolu, aby ci przemyśleli język legislacji, dającej Kongresowi prawo przyjęcia lub odrzucenia umowy z Iranem.

Senator Bob Corker, przewodniczący senackiej Komisji Spraw Zagranicznych, nie pozostawia jednak wątpliwości, że Kongres zamierza dokładnie przyjrzeć się umowie z Iranem, po czym głosować nad ustawą 14 kwietnia. Twierdzi także, że w izbie wyższej ustawa może mieć poparcie części demokratycznych senatorów i brakuje jedynie dwóch, trzech głosów do kwalifikowanej większości 67 głosów pozwalającej na obalenie prezydenckiego weta.

Senator Corker mówił też wprost o potencjalnych zagrożeniach, jakie niosą niejasne sformułowania wstępnego porozumienia. „Na razie nie znamy wielu szczegółów" – zastrzegał się przewodniczący jednej z kluczowych komisji Senatu.

Umowa z Iranem już stała się elementem prezydenckiej kampanii wyborczej 2016 roku. Skrytykowali ją wszyscy bez wyjątku republikańscy pretendenci do Białego Domu. Po drugiej stronie stanęła demokratka Hillary Clinton, która jeszcze jako sekretarz stanu USA była współinicjatorką rozpoczęcia negocjacji z Teheranem.