Polski Alarm Smogowy, co roku publikuje zestawienie najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce. Ale tylko "Rzeczpospolita", dzięki współpracy z organizacją, publikuje ranking największych czyściochów!
Konsekwentna polityka antysmogowa
Na liście miast, w których warto zamieszkać, znajdują się zupełnie małe gminy, ale też duże miasta, prowadzące konsekwentną politykę antysmogową. Według najnowszych danych, tak jak niekwestionowanym królem smogu jest Nowy Targ – miasto, w którym odnotowywano największe zanieczyszczenie powietrza w całej Unii Europejskiej, tak jego pozytywnym odpowiednikiem jest Kołobrzeg. W tej nadmorskiej miejscowości odnotowano zerowe stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu. Jego krajowa norma wynosi 1 ng/m3 na rok, a norma WHO 0,12ng/m3.
Czytaj więcej
Nowa Ruda na Dolnym Śląsku została nowym smogowym liderem Polski. Dalej uplasowały się małopolskie Nowy Targ i Sucha Beskidzka.
Zachodniopomorskie rządzi
Na krótkiej liście prymusów znalazły się aż 4 gminy z zachodniopomorskiego, 3 z warmińsko-mazurskiego, 2 z podkarpackiego i po jednym z lubuskiego, mazowieckiego, łódzkiego, pomorskiego i podlaskiego. We wszystkich tych gminach, poza Kołobrzegiem, odnotowano poziom rakotwórczej substancji zgodny z normą, czyli 1 ng/m3.
W tym roku w dwóch pozostałych kategoriach wygrywa mała miejscowość w Podlaskiem, czyli Borsukowizna. Tu średnie roczne stężenie pyłów PM10 wynosi 10, za to nie odnotowano ani jednego dnia nienadającego się do oddychania! Najmniejszą liczbę dni smogowych, bo tylko 1 dniem mogą chwalić się Smolary Butnickie (lubuskie), Iwonicz-Zdrój-Rąba (podkarpackie) i król czyściochów Kołobrzeg (zachodniopomorskie). Tylko jeden dzień więcej odnotował Słupsk (pomorskie), a 3 dni smogowe Florianka (lubelskie) i Rymanów-Zdrój (podkarpackie). W czołówce jest też Koszalin (zachodniopomorskie) i Zielona Gra (lubuskie).
Gdzie warto mieszkać
Jak mówią aktywiści, jakość powietrza przekłada się na zainteresowaniu ludzi zamieszkaniem w poszczególnych gminach lub rozważaniem ich opuszczenia. Na przeciwległym biegunie do Kołobrzegu i Borsukowizny nadal znajduje się Nowy Trag, który wygrywa we wszystkich kategoriach smrodliwości powietrza.
– W rozmowach mieszkańców Nowego Targu pojawia się nowy trend. Niektórzy poważnie zastanawiają się nad wyprowadzką z miasta w sezonie zimowym, na przykład do Krakowa – mówi Magdalena Cygan, aktywistka Nowotarskiego Alarmu Smogowego.
Ranking tworzony jest na podstawie oficjalnych wyników pomiarów ze stacji Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ). W sumie w Polsce 148 miejscowości posiada, co najmniej jedną stację pomiarową pozwalającą na takie badania. Analiza dotyczyła wyłącznie miejscowości, w których prowadzone są pomiary PMŚ.
Zobacz, czym oddychasz
Na liście smogowych rekordzistów przeważają niewielkie miasta, a nawet wsie np. śląski Godów, czy podkrakowski Zabierzów. Zauważalny jest brak dużych metropolii, uznawanych często za najmocniej zanieczyszczone obszary w kraju. Stąd 14 listopada w Dniu Czystego Powietrza, Polski Alarm Smogowy rozpoczął czwartą edycję kampanii „Zobacz, czym oddychasz. Zmień to”.
W tym sezonie grzewczym 63 lokalizacje w 9 województwach odwiedzą mobilne płuca. Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Instalacja ustawiana jest na dwa tygodnie w różnych lokalizacjach, gdzie pokrywa się pyłem i – zależnie od poziomu zanieczyszczenia powietrza - przybiera grafitowy, a nawet czarny kolor.
- Płuca umieszczane są głównie w miejscowościach, w których nie ma pomiarów, jakości powietrza, a mieszkańcy często nie mają świadomości, jakim powietrzem oddychają. Kampania „Zobacz, czym oddychasz. Zmień to” pokazuje, jakie pyły gromadzą się w naszych płucach oraz również zachęca do zmiany – wyjaśnia Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego. Pierwsze gminy, które zobaczą, czym oddychają to Wejherowo na Pomorzu, Kcyń w Kujawsko-Pomorskiem, Otwock na Mazowszu oraz Nowym Targu na Podhalu, Rybnik i Czerwionka- Leszczyny w województwie śląskim.
Eko jest finansowo opłacalne
Kampania ma na celu nie tylko pokazanie zanieczyszczenia powietrza, ale również nakłania do działania, czyli ocieplenia domów i wymiany starych nieefektywnych kotłów i pieców. W sytuacji kryzysu energetycznego i niedoborów paliw rezygnacja z “kopciucha” i instalacja nowoczesnego, wydajnego źródła ciepła jest inwestycją, która nie tylko zmniejszy rachunki za ogrzewanie, ale również poprawi jakość powietrza.
- Przy obecnych cenach ogrzewanie domu węglem spalanym w “kopciuchu” jest najdroższą metodą utrzymania komfortu cieplnego. Bardzo ważnym działaniem jest również ocieplenie domu. Aż 70 proc. domów nie ma wystarczającego ocieplenia ścian i stropów, co sprawia, że ogrzewanie takich domów oznacza znaczne straty finansowe. Ciepło ucieka zwiększając koszty ogrzewania domu - w ocieplonym domu koszty obniżają się przeciętnie o około połowę – mówią aktywiści.
Warto przyjrzeć się rankingom smogowych rekordzistów prowadzonych przez PAS od 2015 roku. Od 2019 roku, w którym w życie weszła uchwała antysmogowa, w zestawieniach najbardziej zanieczyszczonych miast nie znajdziemy już Krakowa. To największa poprawa jakości powietrza w rankingach PAS. Widać, że konsekwentna polityka antysmogowa Krakowa przynosi odczuwalne i mierzalne skutki.
