Gwiazda Dawida na tarczy orła

Na cmentarzu żydowskim w stolicy powstaje Mauzoleum Żydów – Bojowników o Niepodległość Polski.

Aktualizacja: 27.03.2019 21:25 Publikacja: 27.03.2019 18:19

Gwiazda Dawida na tarczy orła

Foto: Fotorzepa/ Przemek Wierzchowski

W tym roku planowane jest uroczyste otwarcie tego miejsca pamięci. Inwestycję realizuje Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, która m.in. finansuje prace renowacyjne na nekropolii przy Okopowej.

Idea wzniesienia mauzoleum narodziła się już w 1938 r. wśród przedstawicieli warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Z informacji Fundacji Dziedzictwa Kulturowego wynika, że mauzoleum miało służyć „jako miejsce upamiętnienia żydowskich żołnierzy biorących udział w różnych kampaniach i wojnach szczególnych dla polskiej historii i wspólnej tożsamości: uczestników insurekcji kościuszkowskiej, żołnierzy wojska Napoleona, powstańców listopadowych i styczniowych, żołnierzy tzw. Wielkiej Wojny, a także Żydów, walczących w szeregach Wojska Polskiego o odzyskanie niepodległości i ustalenie granic w latach 1918–1921".

W ten sposób planowano uczcić m.in. pamięć pułkownika Berka Joselewicza, który formował oddziały składające się z Żydów, uczestniczył w insurekcji kościuszkowskiej, był też żołnierzem Legionów Henryka Dąbrowskiego, a także Henryka Wohla, dyrektora Wydziału Skarbu Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym.

W wyniku konkursu projektantem mauzoleum został Marcin Weinfeld, który uczestniczył m.in. w budowie pierwszego warszawskiego niebotyka gmachu Towarzystwa Ubezpieczeń Prudential (dzisiaj hotel Warszawa).

Jeszcze przed wybuchem wojny zdołano usunąć znajdujące się na terenie przyszłego mauzoleum nagrobki i usypano ziemne wzniesienie. W 1939 r. zaczęto stawiać betonowo-ceglaną konstrukcję, której jednak z powodu wybuchu wojny nigdy nie ukończono.

Dr Michał Laszczkowski z Fundacji Dziedzictwa Kulturowego przypomina, że w tym miejscu mieli zostać pochowani m.in. żołnierze Legionów Polskich, nie stało się tak jednak, bowiem w czasie wojny zostali oni zabici przez Niemców lub Sowietów.

W mauzoleum umieszczony zostanie orzeł Wojska Polskiego z wpisaną na tarczy Amazonek gwiazdą Dawida.

Przypomnijmy, że Ministerstwo Kultury przeznaczyło w 2017 r. 100 mln zł na renowację cmentarza żydowskiego przy Okopowej.

Pieniądze zostały przeznaczone na uzupełnienie kapitału wieczystego fundacji, z inwestowania którego dochody mają wieczyście finansować prace porządkowe i konserwatorskie cmentarza. Nad realizacją zadań nałożonych na Fundację Dziedzictwa Kulturowego czuwa resort kultury. Przez pierwsze trzy miesiące 2018 r. środki te ulokowane były na lokacie terminowej w banku PKO. Na przełomie marca i kwietnia 2018 r. fundacja zakupiła akcje funduszu PKO Płynnościowy – SFIO, zarządzanego przez PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA. W 2018 r. łączna kwota zysków wyniosła ok. 1,2 mln zł, które zostały przeznaczone na prace konserwatorskie. Teren został oczyszczony z krzaków, odnowiono też kilkadziesiąt pomników.

W tym roku planowane jest uroczyste otwarcie tego miejsca pamięci. Inwestycję realizuje Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, która m.in. finansuje prace renowacyjne na nekropolii przy Okopowej.

Idea wzniesienia mauzoleum narodziła się już w 1938 r. wśród przedstawicieli warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Z informacji Fundacji Dziedzictwa Kulturowego wynika, że mauzoleum miało służyć „jako miejsce upamiętnienia żydowskich żołnierzy biorących udział w różnych kampaniach i wojnach szczególnych dla polskiej historii i wspólnej tożsamości: uczestników insurekcji kościuszkowskiej, żołnierzy wojska Napoleona, powstańców listopadowych i styczniowych, żołnierzy tzw. Wielkiej Wojny, a także Żydów, walczących w szeregach Wojska Polskiego o odzyskanie niepodległości i ustalenie granic w latach 1918–1921".

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Ponad połowa Polaków nie chce zakazu sprzedaży alkoholu na stacjach
Społeczeństwo
Poznań: W bibliotece odkryto 27 woluminów z prywatnych zbiorów braci Grimm
Społeczeństwo
Budowa S1 opóźniona o niemal rok. Powodem ślady osadnictwa sprzed 10 tys. lat
Społeczeństwo
Warszawa: Aktywiści grupy Ostatnie Pokolenie przykleili się do asfaltu w centrum
Społeczeństwo
Afera Collegium Humanum. Wątpliwy doktorat Pawła Cz.