Polacy wciąż na bakier z kulturą

Dla statystycznego Kowalskiego film, muzyka, książki czy teatr mogłyby nie istnieć. Z opublikowanego właśnie przez Główny Urząd Statystyczny raportu „Kultura 2012” wynika, że średnio każdy obywatel wydaje na ten cel rocznie zaledwie 428,28 zł. To o 5,6 proc. więcej niż w latach poprzednich. Nie jest to jednak powód do radości – kwota jest dramatycznie niska, a jej wzrost spowodowany jest tym, że przed Euro 2012 wielu Polaków wymieniło... telewizory.

– Polacy nie potrzebują kultury. Z tegorocznych badań Diagnozy Społecznej wynika, że prawie połowa ankietowanych twierdzi, że w ogóle ich to nie interesuje. Stąd nie powinny nikogo dziwić niskie wydatki na ten cel – mówi prof. Janusz Czapiński, psycholog społeczny. Z raportu GUS wynika, że tzw. budżet kulturalny w 2012 r. szedł w pierwszej kolejności na opłacenie telewizji. Lwią część tego budżetu pożerał abonament za kablówkę – 149,76 zł oraz internet – 114,48 zł. Abonament za telewizję publiczną to 33,48 zł. Polacy chętniej kupowali także telewizory – każdy z nas statystycznie wydał na nie 43,44 zł. To o przeszło 10 proc. więcej niż przed rokiem. Zdaniem autorów raportu to skutek zmiany sposobu nadawania z analogowego na cyfrowy oraz odbywających się w ubiegłym roku w Polsce i na Ukrainie mistrzostw świata w piłce nożnej.
Na gazety i czasopisma w ub. roku każdy z nas wydał zaledwie 37,20 zł.

* Najważniejsze wydatki na kulturę w gospodarstwach domowych w 2012 r

Znacznie mniejsze kwoty wydawane są tzw. kulturę wyższą. Za książki (z wyłączeniem podręczników) zapłaciliśmy przeciętnie w ubiegłym roku 19,44 zł. Najmniej kupowano ich na wsi – na ten cel wydano tam zaledwie 7,68 zł.
– Polacy ewidentnie przestają czytać. Odsetek osób, które nie mają w domu żadnej książki innej niż podręcznik czy instrukcja obsługi, zwiększył się w ostatnim roku z 10 proc. do 13 proc. – komentuje Czapiński. – W dodatku w ubiegłym roku przynajmniej jedną książkę kupiło zaledwie 40 proc. ankietowanych – dodaje.

Kultura? To nie dla Polaków

Za bilety wstępu do teatrów, instytucji muzycznych i kina jedna osoba wydała przeciętnie 22,20 zł (na wsi 8,88 zł).

Dlaczego Polacy są z kulturą na bakier?
– Moim zdaniem z dwóch powodów. Po pierwsze spowodowane jest to biedą, bo ludzie prędzej kupią jedzenie niż bilet do teatru – mówi Robert Wyszyński, socjolog kultury z Uniwersytetu Warszawskiego. – Po drugie, ludziom brakuje tzw. kompetencji kulturowych, czyli np. nie słuchają muzyki, bo jej nie rozumieją – tłumaczy.

Zdaniem ekspertów jeśli chcemy zachęcić Polaków do uczestnictwa w życiu kulturalnym, to przede wszystkim należy ułatwić do niej dostęp.
– Mam na myśli przede wszystkim promowanie kultury w telewizji publicznej, a nie przenoszenie co wartościowszych pozycji do internetu czy kanałów tematycznych, do których nie wszyscy mają dostęp – mówi Czapiński.