Słynny polski szpieg w środku politycznej wojny

Rocznica wypada 11 lutego. Kilka dni wcześniej premierę będzie miał film fabularny „Jack Strong" o płk. Ryszardzie Kuklińskim w reżyserii Władysława Pasikowskiego, kilka dni później TVP pokaże nieemitowany dotąd dokument poświęcony pułkownikowi.

Wciąż nie wiadomo, co zrobi Sejm. Emocje budzi tam projekt złożony przez Solidarną Polskę. – Ryszard Kukliński to współczesny Wallenrod, który wbił kołek w samo serce komunizmu – uważa autor projektu Patryk Jaki z SP. Jednak jego przyjęciu sprzeciwia się SLD, a dystans zachowuje PO.

„Nikt na świecie nie zaszkodził komunizmowi sowieckiemu tak jak ten Polak" – mówił o Kuklińskim były dyrektor CIA William Casey, jednak zasług pułkownika nigdy nie upamiętnił polski parlament.

Po raz pierwszy projekt w tej sprawie Solidarna Polska wniosła w 2012 roku, lecz nie został poddany pod głosowanie. Kolejny projekt SP złożyła rok później, jednak Komisja Kultury zaopiniowała go negatywnie. – Wstrzymajmy się do jakiejś okrągłej rocznicy – radziła wtedy szefowa komisji Iwona Śledzińska-Katarasińska z PO, więc SP właśnie składa projekt ponownie.

Chce, by Sejm nazwał pułkownika „wielkim patriotą, który dobrze zasłużył się Rzeczpospolitej". Tymi słowami Zbigniew Brzeziński, były doradca prezydenta Jimmy'ego Cartera, przywitał w USA płk. Kuklińskiego po jego ucieczce w 1981 roku.

„Kierując się dobrem Polski i Polaków, nie zważając na niebezpieczeństwa, odważnie przeciwstawił się komunistycznemu reżimowi, stając w jednym szeregu z bohaterami walk o polską niepodległość" – piszą posłowie Solidarnej Polski. W uzasadnieniu przypominają, że pułkownik przekazał CIA 40 tys. stron tajnych dokumentów, obawiając się inwazji Układu Warszawskiego na Zachód. Plany, które poznał Kukliński, zakładały śmierć nawet 10 mln Polaków w efekcie atomowego uderzenia odwetowego.

– Dziesiąta rocznica śmierci to najwyższa pora, by nazwać dobro dobrem, a zło złem – uważa poseł Jaki, jednak jego projekt może wywołać spór podobny do tego przed rokiem.

Podczas posiedzenia Komisji Kultury prof. Tadeusz Iwiński z SLD mówił, że „projekt ma w dużej mierze charakter prowokacyjny". Sugerował, że Kukliński nie zaproponował CIA współpracy sam, jak twierdzi większość historyków, ale został zwerbowany.

W tym roku swojego projektu nie złoży najprawdopodobniej żaden inny klub, a prof. Iwiński już teraz zapowiada, że SLD będzie przeciw. – Dla jednych Kukliński to bohater, dla innych zdrajca. Kreowanie go na bohatera narodowego to ostatnia rzecz, jaką powinien zrobić Sejm – zaznacza.

Poseł PiS Jan Dziedziczak mówi „Rz", że jego klub poprze projekt, więc kluczowe będzie zachowanie PO. Zdaniem Śledzińskiej-Katarasińskiej emocje wokół projektu mogą mu nie pomóc. – Uchwały okolicznościowe powinno przyjmować się jednomyślnie. Poza tym projekt został złożony późno. Do rocznicy mamy tylko dwa posiedzenia Sejmu, więc trudno, by komisja stawała teraz na głowie – zaznacza.

O przyjęcie uchwały w sprawie płk. Kuklińskiego od lat walczy Jerzy Bukowski, jego były reprezentant prasowy w Polsce. Przypomina, że wyrok skazujący płk. Kuklińskiego na karę śmierci ostatecznie uchylono dopiero kilka lat po upadku komunizmu. – Do jego pełnej rehabilitacji potrzeba jeszcze m.in. uchwały Sejmu. Prawda jest taka, że to nie Amerykanie zwerbowali Kuklińskiego, ale on ich – podsumowuje.