Wyjechali, już tu nie wrócą

– Tęsknię za Polską, chciałabym móc tu mieszkać. Tylko że tutaj strasznie trudno jest żyć. W Wielkiej Brytanii, pracując, mogę pozwolić sobie z mężem na spłatę domu i nie muszę liczyć, czy wystarczy nam do pierwszego – mówi Anna, która wyjechała z województwa podlaskiego pięć lat temu. – Już tu nie wrócimy – przyznaje.

Zapuszczają korzenie

Takich jak ona jest coraz więcej. Z nieopublikowanych jeszcze danych GUS, do których dotarła „Rz", wynika, że spośród 2,1 mln emigrantów ponad 75 proc. przebywa za granicą ponad rok. – W ciągu ostatnich lat liczba rezydentów zaczęła niebezpiecznie zbliżać się do liczby emigrantów – wskazuje prof. Krystyna Iglicka, rektor Uczelni Łazarskiego.

Dlaczego jest to niebezpieczne? Bo im dłużej żyje się na emigracji, tym trudniej wrócić do ojczyzny. A dla naszego kraju, w którym dzieci rodzi się jak na lekarstwo, jest to olbrzymia strata. – Zwłaszcza że wyjeżdżają głównie ludzie młodzi – dodaje prof. Iglicka.

O tym, że Polacy tracą kontakt z ojczyzną, świadczą też dane dotyczące transferów pieniędzy. Mimo że naszych rodaków za granicą przybywa, właściwie nie rosną kwoty pieniędzy, jakie przesyłają do kraju. W 2012 roku emigranci wysłali nad Wisłę 17,4 mld zł, zaledwie o 70 mln zł więcej niż rok wcześniej.

Ponadto coraz więcej naszych rodaków występuje o zagraniczne obywatelstwo. Polki rodzą też na emigracji coraz więcej dzieci. W ubiegłym roku w Anglii i Walii urodziły ich 21,2 tys. Odpowiadają już aż za 2,9 proc. wszystkich urodzeń na Wyspach. Kolejny raz wyprzedziły Pakistanki, Hinduski i matki pochodzące z Bangladeszu.

Dynamika tego, jak „pniemy" się w tych statystykach, jest imponująca. Pierwszy raz w „top dziesięć" znaleźliśmy się dopiero w 2005 r., zajmując wtedy dziewiątą pozycję. Już w 2007 r. zastąpiliśmy na trzecim miejscu Bangladesz, a w 2008 roku zajęliśmy drugie miejsce. Liderami zostaliśmy w 2010 roku i tak jest do dzisiaj. A demografowie podkreślają, że posiadanie potomstwa za granicą bardzo mocno wiąże z danym krajem. Dzieci uczą się tam języka, zaprzyjaźniają z rówieśnikami, zwykle nie chcą wyjeżdżać do obcego dla nich kraju, który dla ich rodziców jest krajem ojczystym.

Zatrzymać młodych

Michał Czarnik, ekspert do spraw rodziny z Fundacji Republikańskiej, wskazuje, że ludzie młodzi są grupą społeczną, która nie znajduje w Polsce perspektyw. Ciężko jest zdobyć pracę, trudno myśleć o założeniu i utrzymaniu rodziny.

– Priorytetem władz powinny być działania zmierzające do tego, by ich emigrację ograniczyć, a tych, którzy wyjechali, nakłonić do powrotu. Radykalnie trzeba likwidować bariery utrudniające młodym dostęp do pracy oraz wspierać rodziny z dziećmi – mówi Czarnik.

Prof. Irena Kotowska, demograf ze Szkoły Głównej Handlowej, podkreśla, że trzeba tworzyć zachęty, by emigranci wrócili do kraju. Jej zdaniem rządzący powinni wysłać bardzo wyraźny sygnał, że docenia się młodych.

Jak tłumaczy prof. Kotowska, nie wystarczą tu jednorazowe akcje, ale musi to być systematyczne, długofalowe działanie.

– To jest konieczność, a nie dobra wola rządzących. Nie możemy pozwolić, by z Polski wciąż odpływał najlepszy kapitał ludzki – podsumowuje Michał Czarnik.