Jaki testament może napisać Ukrainiec w Polsce

TSUE bada czy Ukraińcy mieszkający w Polsce mogą wybrać prawo ukraińskie jako podstawę dziedziczenia po nich majątku

Publikacja: 23.03.2023 12:13

Jaki testament może napisać Ukrainiec w Polsce

Foto: Adobe Stock

Rzecznik generalny TSUE Manuel Camposa Sancheza-Bordony zaproponował w czwartek TSUE odpowiedź na to pytanie. W jego ocenie unijne Rozporządzenie w sprawie prawa właściwego dla dziedziczenia dopuszcza, aby na mocy umowy dwustronnej zawartej między państwem członkowskim a państwem trzecim obywatel państwa trzeciego zamieszkały w państwie członkowskim nie był uprawniony do dokonania wyboru prawa właściwego dla spadku po nim.

Opinia rzecznika nie wiąże prawnie TSUE, ale najczęściej jest uwzględniana w wyroku. Jest to zaś bardzo ważne zagadnienie nie tylko dla polskich notariuszy, ale chyba jeszcze bardziej dla obywateli Ukrainy zamieszkujących w Polsce.

Czytaj więcej

Gdy sąd przegapi testament. Ważne orzeczenie SN

Sąd Okręgowy w Opolu w osobie sędziego Grzegorza Kowolika zwrócił się z pytaniem czy art. 22 rozporządzenia PE i Rady UE 650/2012 z 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego należy interpretować tak, że osoba niebędąca obywatelem Unii uprawniona jest do dokonania wyboru swego prawa ojczystego jako prawa, któremu podlega ogół spraw dotyczących spadku?

SO rozpatrywał kwestię odmowy odmowy dokonania czynności notarialnej przez rejenta Marcina Margońskiego, a polegać miała ona na sporządzeniu testamentu notarialnego przez kobietę posiadającą wyłącznie obywatelstwo ukraińskie zamieszkałą w Polsce i będącą wraz z mężem na prawach wspólności ustawowej właścicielką lokalu mieszkalnego położonego w Polsce. Chciała ona jednak swój testament poddać prawu ukraińskiemu (czyli ojczystemu), według którego dziedziczenie jest nieco inne, niż w Polsce, z kolei umowa polsko ukraińska stanowi, że do nieruchomości obywatela Ukrainy w Polsce stosuje się prawa polskie, a do reszty spadku, np. pieniędzy na koncie bankowym - prawo ukraińskie. 

W uzasadnieniu pytania SO wskazuje, że z punktu widzenia notariatu polskiego nie jest optymalna obecna sytuacja, w której w sprawach licznej grupy obywateli Ukrainy zamieszkujących Polskę bardzo utrudnione jest sporządzenie testamentu, gdyż w odniesieniu do takich osób prawo właściwe jest rozszczepione: tzn. inne jest w stosunku do majątku ruchomego, a inne w stosunku do nieruchomości, i stan taki nie może ulec zmianie przez dokonanie wyboru prawa. Notariusze z zadowoleniem przyjęliby dokonanie wykładni sądowej zmieniającej taki stan rzeczy.

Zresztą notariusz wcześniej skierował podobne pytania ale TSUE uznał, że nie ma on legitymacji do takiego wystąpienia. SO dał w końcu, że gdyby obywatel Ukrainy miał miejsce stałego pobytu np. we Francji, miałby prawo wyboru prawa właściwego dla dziedziczenia.

Sygn. akt. C-21/22

Rzecznik generalny TSUE Manuel Camposa Sancheza-Bordony zaproponował w czwartek TSUE odpowiedź na to pytanie. W jego ocenie unijne Rozporządzenie w sprawie prawa właściwego dla dziedziczenia dopuszcza, aby na mocy umowy dwustronnej zawartej między państwem członkowskim a państwem trzecim obywatel państwa trzeciego zamieszkały w państwie członkowskim nie był uprawniony do dokonania wyboru prawa właściwego dla spadku po nim.

Opinia rzecznika nie wiąże prawnie TSUE, ale najczęściej jest uwzględniana w wyroku. Jest to zaś bardzo ważne zagadnienie nie tylko dla polskich notariuszy, ale chyba jeszcze bardziej dla obywateli Ukrainy zamieszkujących w Polsce.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe