Zwolnienia lekarskie mundurowych: Kto otrzyma obniżone uposażenie

Przepis, który stanowił, że za niedostarczenie zwolnienia lekarskiego w ciągu siedmiu dni pracownikowi od ósmego dnia choroby obniża się o 25 procent wysokość zasiłku, już nie obowiązuje. To skutek wprowadzenia od nowego roku tzw. e-zwolnień. Jednak w przypadku funkcjonariuszy obowiązek dostarczenia zaświadczenia lekarskiego w ciągu siedmiu dni nadal istnieje. I chociaż nie dotyczy on zaświadczeń wydawanych w formie elektronicznej, to jednak spóźnione dostarczenie innego rodzaju „usprawiedliwień" nieobecności w służbie nadal karane jest utratą całego uposażenia za okres objęty danym dokumentem.

Różne nieobecności, różne zaświadczenia

Obecnie okres przebywania na zwolnieniu lekarskim funkcjonariusza np. policji (takie same rozwiązania obowiązują także w innych służbach mundurowych) stwierdza:

- zaświadczenie lekarskie wystawione zgodnie z art. 55 ust. 1 (w formie dokumentu elektronicznego) i art. 55a ust. 7 (na formularzu zaświadczenia lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego) ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa chorobowa) albo

- wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 (wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego) tej ustawy.

Inne nieobecności w służbie usprawiedliwiane są inaczej. I tak w przypadku:

- poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do służby wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów okres przebywania funkcjonariusza na zwolnieniu lekarskim – potwierdza zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku zgodnie z przepisem art. 53 ust. 3 ustawy chorobowej;

- zwolnienia policjanta od zajęć służbowych z powodu oddawania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu okresowego badania lekarskiego dawców krwi (art. 121b ust. 2 pkt 2 ustawy o policji, dalej: uop) – potwierdza zaświadczenie jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi;

- zwolnienia policjanta od zajęć służbowych z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki na dzieckiem własnym lub małżonka policjanta, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie do ukończenia przez nie ósmego roku życia w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 157), lub dziennego opiekuna, sprawującego opiekę nad dzieckiem (art. 121b ust. 2 pkt 5 lit. a uop) – potwierdza oświadczenie policjanta;

- zwolnienia policjanta od zajęć służbowych z powodu porodu lub choroby małżonka policjanta lub rodzica dziecka policjanta stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki nad dzieckiem, i pobytu małżonka policjanta lub rodzica dziecka policjanta stale opiekujących się dzieckiem w szpitalu lub innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne (art. 121b ust. 2 pkt 5 lit. b i c uop) – potwierdza zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza na zwykłym druku;

- o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy chorobowej – potwierdza decyzja wydana przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Obowiązek przedstawienia przełożonemu zaświadczenia lekarskiego w ciągu siedmiu dni od jego otrzymania dotyczy zatem wszystkich zaświadczeń lekarskich wydawanych funkcjonariuszowi w formie papierowej (czy to w formie wydruku z sytemu wypisanego na formularzu z systemu teleinformatycznego czy też wystawionego na zwykłym druku w przypadkach, o których mowa w art. 121b ust. 2 pkt 5 lit. b i c oraz art. 121c ust. 1 pkt 1 uop, patrz wyżej). Dotyczy on także zaświadczenia jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi albo decyzji, o której mowa w art. 121c ust. 1 pkt 5 uop. Również oświadczenie o wystąpieniu okoliczności, o których mowa w art. 121b ust. 2 pkt 5 lit. a uop, policjant jest obowiązany złożyć przełożonemu właściwemu do spraw osobowych w terminie siedmiu dni od dnia ich zaistnienia.

Siedem dni od badania

Termin ten należy liczyć od dnia następnego po dniu wystawienia danego dokumentu. Zgodnie bowiem z art. 57 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (kpa), jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni przypadający po dniu ustawowo wolnym od pracy, w którym upłynął termin (art. 57 § 4 kpa).

Przy czym zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów NSA z 15 czerwca 2011 r. (I OPS 1/11, orzecznictwo.nsa.gov.pl) sobota, w rozumieniu art. 57 § 4 kpa, jest dniem równorzędnym z dniem ustawowo wolnym od pracy. Jeżeli zatem termin na dostarczenie zwolnienia lekarskiego mija w sobotę, zwolnienie (albo inny wymieniony wyżej dokument) należy dostarczyć przełożonemu najpóźniej w najbliższym dniu roboczym, tj. w poniedziałek.

Przepisy nie wskazują, w jaki sposób funkcjonariusz powinien to zrobić. Przyjąć zatem należy, że każda forma doręczenia dokumentu jest właściwa. Policjant może zatem sam dostarczyć zaświadczenie lekarskie (czy inny dokument usprawiedliwiający jego nieobecność w służbie). Może to za niego zrobić inna osoba. Może też wysłać je pocztą. W tym ostatnim przypadku za datę jego dostarczenia przyjmuje się datę stempla pocztowego.

Utrata uposażenia

Niedotrzymanie terminu na dostarczenie wymienionych dokumentów powoduje, że nieobecność w służbie funkcjonariusza uznaje się za nieusprawiedliwioną, chyba że niedostarczenie zaświadczenia albo oświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od policjanta. Udowodnienie takiej okoliczności należy do funkcjonariusza, który składając określony dokument w terminie późniejszym, powinien wskazać przyczyny spóźnienia.

Konsekwencją uznania nieobecności za nieusprawiedliwioną jest brak prawa uposażenia za taki okres. Zastosowanie będzie miał tu bowiem art. 126 uop. Zgodnie z nim policjantowi, który samowolnie opuścił miejsce pełnienia służby albo pozostaje poza nim lub nie podejmuje służby, zawiesza się uposażenie od najbliższego terminu płatności. Jeżeli policjant pobrał już za czas nieusprawiedliwionej nieobecności uposażenie, potrąca mu się odpowiednią jego część przy najbliższej wypłacie. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej policjant traci za każdy dzień nieobecności 1/30 część uposażenia miesięcznego.

Ważne

O potrąceniu części uposażenia z tytułu nieusprawiedliwionej nieobecności policjanta w służbie organy Policji orzekają w formie rozkazu personalnego.

podstawa prawna: art. 121c–121d ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 355 ze zm.)

podstawa prawna: art. 55, art. 55a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 372)

W jakiej formie potwierdza się chorobę

Zaświadczenie lekarskie co do zasady wystawiane jest w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP, zgodnie z wzorem ustalonym przez ZUS, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS (art. 55 ust. 1 ustawy chorobowej).

Jeśli jednak:

- płatnik składek (tu jednostka policji) nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek, o którym mowa w art. 58 ust. 1 ustawy chorobowej, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje ubezpieczonemu (tu funkcjonariuszowi) wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu teleinformatycznego (art. 55a ust. 6 ustawy chorobowej);