Policjant może mieć długie wakacje

[b]– W lutym 2008 r. policjant miał wypadek podczas służby i przebywał na długim zwolnieniu lekarskim i w szpitalu. Przed wypadkiem wystąpił do przełożonego o zaległy urlop wypoczynkowy z 2006 i 2007 r. do końca pierwszego kwartału 2008 r., i ten się zgodził. Z powodu wypadku nie zaczął jednak go wykorzystywać. W trakcie leczenia wracał na krótko do pracy i w tym czasie m.in. korzystał z urlopu za 2006 r. W wyniku pogorszenia się stanu zdrowia komisja lekarska wydała w lutym 2009 r. orzeczenie o niezdolności policjanta do dalszej służby.

Teraz jest na zwolnieniu lekarskim, które kończy się w lutym 2010 r. Nadal ma niewykorzystany urlop za 2007, 2008 i 2009 r., a w chwili odchodzenia ze służby w lutym będzie miał jeszcze prawo do bieżącego urlopu za 2010 r. Czy należy mu się ekwiwalent za zaległości urlopowe z lat 2007 – 2009 i za 2010 r., uwzględniając, że nie mógł wykorzystać tych urlopów z powodu wypadku, choroby, orzeczenia komisji i konieczności odejścia ze służby?

Czy musi dochodzić tych roszczeń w sądzie?[/b] – pyta czytelnik.

Odchodzący ze służby policjant otrzyma ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za trzy ostatnie lata kalendarzowe służby. Nie ma znaczenia, że zaległych urlopów nie mógł wybrać z przyczyn niezależnych od siebie.

Odchodząc z formacji w 2010 r., policjant otrzyma ekwiwalent za niewykorzystane urlopy za lata 2010, 2009 i 2008. Ten za urlop z 2007 r. już mu nie przysługuje.

[srodtytul]To nie pracownik[/srodtytul]

Prawa i obowiązki policjantów pełniących służbę reguluje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D51AFB5D7F31727BEBBAD916F979CD35?id=185066]ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o policji (DzU z 2007 r. nr 43, poz. 277 ze zm.[/link], dalej ustawa) oraz rozporządzenia wykonawcze do niej. Z tych przepisów wynika, że stosunek służbowy policjanta nawiązuje się na podstawie mianowania (art. 28 ust. 1 ustawy).

Do policjantów pełniących służbę nie stosujemy kodeksu pracy, bo mundurowa służba w policji nie odbywa się na podstawie stosunku pracy (do którego odnosi się kodeks pracy), ale na podstawie stosunku służbowego, regulowanego w całości ustawą o policji i rozporządzeniami wykonawczymi.

Policjant nie jest więc pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy i dlatego do jego uprawnień i obowiązków związanych ze służbą nie stosujemy tego kodeksu.

W praktyce oznacza to, że zasady nabywania urlopu wypoczynkowego, jego wymiar, sposób i terminy wykorzystania, przypadki, w których wypłacany jest ekwiwalent za niewykorzystany urlop, sposób obliczania jego wysokości oraz okres, za który taki ekwiwalent będzie policjantowi przysługiwał w całości, regulują m.in. ustawa o policji oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6844BF6F559B75D921F2CB02A419FE5B?id=166083]rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów (DzU nr 81, poz. 740 ze zm.)[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6844BF6F559B75D921F2CB02A419FE5B?id=166084]z 7 czerwca 2002 r. w sprawie wprowadzenia płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów (DzU nr 81, poz. 741)[/link].

[srodtytul]26 dni i więcej[/srodtytul]

Według tych przepisów policjant ma prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni (art. 82 ust. 1 ustawy o policji).

Gdy pełni służbę w szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia warunkach lub gdy osiągnął określony wiek lub staż służby albo gdy jest to uzasadnione szczególnymi właściwościami służby, to oprócz 26 dni urlopu przysługuje mu urlop dodatkowy.

Jego wymiar i warunki przyznawania określają rozporządzenia MSWiA z 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów oraz w sprawie wprowadzenia płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów.

Do urlopu dodatkowego uprawnia policjanta pełnienie służby m.in.

- w warunkach narażenia na hałas,

- w pomieszczeniach pozbawionych stałego naturalnego oświetlenia lub w pomieszczeniach, w których ze względów technologicznych lub ze względu na rodzaj wykonywanej służby stosowane jest wyłącznie sztuczne oświetlenie,

- przy fizycznym zwalczaniu terroryzmu,

- przy konserwowaniu, magazynowaniu, transporcie i stosowaniu materiałów wybuchowych, łatwo palnych i samozapalnych.

[srodtytul]Przede wszystkim w naturze[/srodtytul]

Zasadą jest, że coroczny urlop powinien być wykorzystany w naturze, tj. w formie płatnego wypoczynku. Udziela się go na dni służby, zgodnie z rozkładem jej czasu (§ 4 ust. 2 rozporządzenia MSWiA w sprawie urlopów policjantów), a wykorzystuje na podstawie planu urlopów.

Jeżeli policjant nie może rozpocząć wypoczynku w terminie zgodnym z planem urlopów z powodu:

- choroby,

- urlopu zdrowotnego,

- opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny,

- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną lub

- urlopu macierzyńskiego,

to taki urlop należy przesunąć na inny czas (§ 5 ust. 1 i § 6 ust. 2 rozporządzenia MSWiA w sprawie urlopów policjantów).

[srodtytul]Bez przedawnienia...[/srodtytul]

Policyjne przepisy nie zawierają regulacji analogicznych do kodeksu pracy dotyczących przedawnienia urlopu po upływie trzech lat od dnia ich wymagalności. W praktyce niewykorzystany urlop staje się zaległym i kumuluje się z tym za rok bieżący.

Możliwe jest więc, że policjant wykorzysta urlop z kilku lat łącznie, np. z czterech lub pięciu. Choć takie przypadki nie powinny być regułą.

[srodtytul]...ale nie przy zwolnieniu[/srodtytul]