11 lipca na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt nowelizacji przepisów ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (DzU z 2021 r., poz. 2268 i 2270, oraz z 2022 r., poz. 1, 66 i 1079), a także ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU z 2022 r., poz. 633, 655, 974 i 1079). Projekt zawiera kilka zaledwie przepisów, które jednak (jeżeli nowelizacja wejdzie w życie) istotnie wpłyną na funkcjonowanie domów pomocy społecznej.
W szczególności nowelizacja ma umożliwić domom pomocy społecznej wykonywanie działalności leczniczej. Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że obecnie udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentom przebywającym w domach opieki społecznej jest utrudnione i generuje dodatkowe koszty właśnie dlatego, że sam dom opieki społecznej nie może wykonywać działalności leczniczej. Jako że wiele osób przebywających w domach opieki społecznej potrzebuje regularnego dostępu do świadczeń zdrowotnych i ich udzielanie na terenie domu opieki społecznej jest niekiedy konieczne, placówki takie zatrudniają pielęgniarki, które mają tych świadczeń udzielać. O tym, że ważne jest zapewnienie pensjonariuszom domów pomocy społecznej bezpośredniego dostępu do świadczeń zdrowotnych, świadczy fakt, że na 31 grudnia 2021 r. w DPS prowadzonych bezpośrednio przez jednostki samorządu terytorialnego oraz na ich zlecenie zatrudnione były łącznie 4882 pielęgniarki.
Opisane praktyczne rozwiązanie problemu dostępu do świadczeń zdrowotnych prowadzi jednak do pewnej fikcji: dom pomocy społecznej, który zatrudnia pielęgniarki udzielające świadczeń zdrowotnych, sam, jako placówka, nie wykonuje działalności leczniczej. Co więcej, niejasny jest status pielęgniarek zatrudnionych w takich placówkach, niebędących przecież podmiotami leczniczymi, co powoduje, że są one traktowane odmiennie od pielęgniarek wykonujących zawód w przychodniach lub szpitalach (na przykład otrzymują niższe wynagrodzenie).
Czytaj więcej
Dom pomocy społecznej będzie mógł wykonywać działalność leczniczą.
Wreszcie niemożność udzielania pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej przez domy opieki społecznej oznacza, że placówki te nie mogą uzyskać świadczeń ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, w związku z tym płacą za nie sami pacjenci (w opłatach za pobyt w domu opieki społecznej).
Problemy te ma rozwiązać nowelizacja, która pozwoli na zintegrowanie pełnionych przez DPS funkcji, tj. pomocy społecznej i działalności leczniczej. Projekt przewiduje przede wszystkim dodanie nowego art. 58a do ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym: „Dom pomocy społecznej może wykonywać działalność leczniczą na zasadach określonych w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 633, 655, 974 i 1079)”.
Analogiczna zmiana ma być wprowadzona do przepisów ustawy o działalności leczniczej. Projekt nowelizacji przewiduje dodanie art. 3 ust. 5 do tej ustawy, zgodnie z którym: „Dom pomocy społecznej może wykonywać działalność leczniczą jako podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4, polegającą na udzielaniu swoim mieszkańcom ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych”.
W praktyce rozpoczęcie udzielania świadczeń zdrowotnych przez dom pomocy społecznej będzie wymagało dopełnienia formalności określonych w przepisach ustawy o działalności leczniczej. Konieczne będzie wystąpienie przez DPS do wojewody jako organu prowadzącego rejestr podmiotów prowadzących działalność leczniczą, z wnioskiem o wpis do tego rejestru. Wojewoda będzie mógł wpisać dom pomocy społecznej do rejestru tylko wówczas, gdy placówka ta spełni wymagania stawiane podmiotowi leczniczemu, w tym zwłaszcza będzie posiadała odpowiednie pomieszczenia i urządzenia, niezbędne do udzielania świadczeń zdrowotnych, będzie zatrudniała personel medyczny, a także będzie posiadała ważną umowę ubezpieczenia OC.
Korzyści z wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą będą jednak wymierne: dom pomocy społecznej, który uzyska wpis, będzie mógł się starać o zawarcie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, na podstawie której będzie mógł udzielać swoim mieszkańcom świadczeń zdrowotnych, finansowanych ze środków publicznych. Również sytuacja pielęgniarek zatrudnionych w domach pomocy społecznej wpisanych do rejestru będzie lepsza: będą one wówczas traktowane jako osoby wykonujące zawód medyczny w podmiocie leczniczym, co ma wpływ również na ich wynagrodzenia.
Unikalna oferta
Tylko 5,90 zł/miesiąc
Obecnie projekt nowelizacji jest na etapie konsultacji publicznych; zainteresowane podmioty mogą zgłaszać uwagi w terminie 21 dni do daty pisma kierującego projekt do konsultacji publicznych (opublikowanego 11 lipca).
Autorka jest adwokatem w Czyżewscy kancelaria adwokacka
