Odmowa absolutorium bez konsekwencji dla wójta

Zasady rozliczania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z wykonania budżetu określają przepisy gminnej ustawy ustrojowej oraz ustawy o finansach publicznych.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 pkt 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=49175EAE559E04221A9C1D9221CEAB52?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link] jedyną prawnie i faktycznie uzasadnioną podstawą nieudzielenia absolutorium jest negatywna ocena wykonania budżetu.

Wpływu na udzielenie bądź nieudzielenie absolutorium nie może mieć natomiast ocena całości pracy organu wykonawczego gminy dokonana przez radnych.

Oznacza to, że uchwała w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium musi być podejmowana na podstawie oceny wykonania strony dochodowej i wydatkowej budżetu oraz wszystkich przyczyn powodujących różnice między budżetem uchwalonym a wykonanym według stanu wynikającego ze sprawozdania.

[srodtytul]Sprawozdanie do 20 marca[/srodtytul]

Uchwała w sprawie absolutorium dotyczy wyłącznie wykonania budżetu za dany rok. Radni, podejmując ją, muszą się opierać na określonych dokumentach. Pierwszym z nich jest przygotowane przez wójta sprawozdanie z wykonania budżetu. Dokument ten, zgodnie z przepisami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=325303]ustawy o finansach publicznych[/link], powinien zostać opracowany w określonym terminie.

Przepisy ustawy starej, z 30 czerwca 2005 r., stanowią, że jego sporządzenie i przekazanie radzie gminy do oceny powinno nastąpić do 20 marca. W tym samym terminie sprawozdanie to wójt przekazuje również regionalnej izbie obrachunkowej, której zadaniem jest jego zaopiniowanie.

Trzeba zaznaczyć, że chociaż od 1 stycznia obowiązują przepisy nowej ustawy o finansach publicznych, którą Sejm uchwalił 27 sierpnia 2009 r., to do sprawozdań z wykonania budżetu stosuje się zasady i terminy określone w przepisach z 2005 r.

Jak natomiast wynika z art. 199 ust. 3 tej ustawy, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje sprawozdanie w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku budżetowym. W tym też terminie podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium.

[srodtytul]Wniosek komisji i opinia RIO[/srodtytul]

Wróćmy do przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=49175EAE559E04221A9C1D9221CEAB52?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link]. Jak wynika z treści jej art. 18a ust. 3, wykonanie budżetu gminy opiniuje obligatoryjnie komisja rewizyjna rady. Jest ona również jedynym uprawnionym podmiotem, który może sformułować wniosek do rady gminy przesądzający, czy rada będzie głosować nad uchwałą w sprawie udzielenia absolutorium czy też uchwałą przeciwną.

Trzeba zaznaczyć, że sformułowany przez komisję rewizyjną wniosek w sprawie absolutorium podlega obligatoryjnie zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową. Jak natomiast wynika z treści art. 28a ust. 1 omawianej ustawy, przed podjęciem uchwały w sprawie absolutorium rada gminy zapoznaje się z wnioskiem komisji i opinią regionalnej izby obrachunkowej dotyczącą tego wniosku.

Z przytoczonych przepisów wynika, że podjęcie uchwały w sprawie udzielenia albo nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu gminy jest ostatnim etapem procedury oceniania wykonania budżetu.

[srodtytul]Okres ochronny[/srodtytul]

Jej początkiem jest sporządzenie przez wójta sprawozdania, a kolejnymi etapami rozpatrzenie tego dokumentu przez organ nadzoru, komisję rewizyjną i ostatecznie przez radę na sesji. Na dokonanie poszczególnych czynności przepisy wyznaczają terminy, a wszystko to ma służyć rzetelnej ocenie wykonania budżetu przez wójta czy zarząd.

Dzieje się tak, ponieważ – zgodnie z art. 28a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – nieudzielenie wójtowi absolutorium otwiera procedurę umożliwiającą złożenie go z urzędu.

Jak wynika bowiem z jego treści, uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium podjęta po upływie dziewięciu miesięcy od dnia wyboru wójta i nie później niż dziewięć miesięcy przed zakończeniem kadencji jest równoznaczna z zainicjowaniem przeprowadzenia referendum w sprawie jego odwołania.