Komercjalizacja samorządowego szpitala - dotacja na spłatę przejętych zobowiązań

Z przepisów uodl wynika, że obowiązek komercjalizacji lub likwidacji szpitala (gdy jego ujemny wynik finansowy nie może być pokryty we własnym zakresie lub przez samorząd w terminie trzech miesięcy), powstanie pierwszy raz po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego szpitala za pierwszy rok obrotowy rozpoczęty po dniu wejścia w życie ustawy.

Dla większości podmiotów tym rokiem obrotowym będzie rok kalendarzowy 2012. Doliczając czas na zatwierdzenie sprawozdania finansowego, trzy miesiące na pokrycie ewentualnej straty szpitala i następne dwanaście miesięcy na podjęcie przez samorząd uchwały o jego komercjalizacji albo likwidacji, można stwierdzić, że wiele samorządów stanie przed koniecznością takiego wyboru w drugiej połowie roku 2014.

Realny termin

Biorąc pod uwagę czas konieczny na przeprowadzenie procedury przekształcenia SPZOZ w spółkę kapitałową – zwłaszcza konieczność jej wpisania do KRS – można zakładać, że pierwsze takie „przymusowe komercjalizacje” zostaną zakończone dopiero w roku 2015. W takim wypadku jednak komercjalizujący swój szpital samorząd nie może liczyć na przewidzianą w uodl pomoc finansową w spłacie przejętych zobowiązań (w tym także na umorzenie zobowiązań publicznoprawnych).

Regulacje uodl przewidujące możliwość umorzenia przejętych przez samorząd zobowiązań komercjalizowanych szpitali lub udzielenie na ich spłatę dotacji celowej sprawiają, że chcące z tego skorzystać samorządy powinny przekształcić swoje szpitale znacznie wcześniej, najdalej do końca roku 2013.

Regulacje te przewidują bowiem umorzenie publicznoprawnych zobowiązań komercjalizowanego szpitala przejętych przez podmiot tworzący, jeżeli jego przekształcenie w spółkę nastąpi w okresie do 31 grudnia 2013.

Termin ten znajduje zastosowanie również w przypadku, gdy samorząd chce się ubiegać o przeznaczoną na spłatę przejętych zobowiązań komercjalizowanego szpitala dotację celową; jednym z warunków jej uzyskania jest wpisanie spółki powstałej z przekształcenia szpitala do rejestru przedsiębiorców nie później niż 31 grudnia 2013.

Co więcej sam wniosek o udzielenie dotacji musi być przez samorząd złożony nie później niż do 31 grudnia 2013 (wniosek złożony po tym dniu podlega zwrotowi bez rozpatrzenia), a zatem sama komercjalizacja szpitala, biorąc pod uwagę czas wpisu do KRS i konieczność przygotowania wniosku, musi nastąpić odpowiednio wcześniej.

Nie zwlekać

W praktyce zatem, gdy zadłużony szpital ponosi straty, samorząd nie powinien zwlekać z podjęciem decyzji o jego komercjalizacji do czasu, gdy będzie do tego zmuszony przez regulacje ustawy, lecz zdecydowanie wcześniej, tym bardziej że nawet samorządy, które spełnią przewidziane w ustawie warunki, skomercjalizują swój szpital, przejmą jego zobowiązania i złożą stosowne wnioski o dotacje celową przed 31 grudnia 2013, mogą mimo to środków tych nie otrzymać.

Dlatego że – jak już wspomniano – kwota przeznaczona w budżecie państwa na owe dotacje i środki finansowe wynosi 1,4 mld zł, a zatem jest wielokrotnie mniejsza niż obecne zadłużenie publicznych szpitali. Co się więc stanie, gdy dany samorząd złoży prawidłowy wniosek o dotację celową przed 31 grudnia 2013, ale już po wykorzystaniu (na dotacje dla innych samorządów) owych przewidzianych w ustawie 1,4 mld zł?

Otóż, zgodnie z przepisami uodl, w przypadku złożenia wniosku już po wyczerpaniu środków przewidzianych w budżecie państwa na dotacje podlega on zwrotowi bez rozpatrzenia. Sytuacja takiego samorządu stanie się wówczas, delikatnie mówiąc, dość nieciekawa. Pozostaje on przecież nie tylko z już skomercjalizowanym szpitalem, ale również z jego przejętymi zobowiązaniami, na  których spłatę, pomimo spełnienia warunków ustawowych, nie uzyskuje dotacji, bo w międzyczasie wyczerpała się kwota przewidzianych na nie środków.

Wnioski o udzielenie dotacji celowych rozpatrywane będą przy tym według kolejności ich wpływu, a zatem kto pierwszy, ten lepszy. Pamiętać przy tym należy, że tempo komercjalizacji szpitala (a tym samym czas złożenia wniosku o dotację) nie zależy tylko od samorządu, ale również na przykład od sądu rejestrowego dokonującego wpisu powstającej w tym procesie spółki do KRS.