Każda nowa inwestycja w gminie może zostać zrealizowana wyłącznie w zgodzie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania. Zanim jednak gmina uchwali plan miejscowy, a tym samym ułatwi realizację inwestycji na swoim terenie, musi najpierw przyjąć studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (studium).
Jest to akt określający założenia lokalnej polityki przestrzennej. Studium ma promować gminę, ukazując jej gospodarcze i przestrzenne perspektywy rozwoju. Pełni funkcję promocyjną, wskazując obszary atrakcyjne inwestycyjnie lub turystycznie. Informuje o zamierzeniach władz gminy.
Przyciąganie inwestorów
Dobrze przemyślane zapisy studium mogą przyciągać do gminy inwestorów. Mogą więc być jedną z przyczyn tworzenia na jej terenie nowych miejsc pracy i przez to zwiększać zamożność gminy i jej mieszkańców, a także powodować wzrost dochodów gminy z podatków od inwestorów, przedsiębiorstw i mieszkańców. W studium formułuje się zasady polityki przestrzennej miasta, wsi, jednostki osadniczej oraz integruje dokumenty programowe i wizje związane z rozwojem gospodarczym i społecznym. Zawiera informacje o: położeniu obszarów przeznaczonych pod zabudowę, przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych czy terenach chronionych. Gmina powinna uwzględniać w dokumencie takie uwarunkowania polityki przestrzennej, jak: dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony, stan środowiska, dziedzictwa kulturowego i zabytków, warunki i jakość życia mieszkańców, zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia, potrzeby i możliwości rozwoju gminy, a także stan prawny gruntów.
Na podstawie studium inwestorzy mogą zatem zorientować się, jak konkretny obszar ma być w przyszłości zagospodarowany, jeżeli gmina uchwali plan zagospodarowania przestrzennego.
Waga uchwały
Studium przyjmowane jest jako uchwała rady gminy. Nie ma rangi przepisu prawa miejscowego. Jest wyłącznie zobowiązaniem władzy lokalnej do działań zgodnie z wyznaczonymi kierunkami. Nie oznacza to jednak, że nie ma dla inwestorów żadnego znaczenia, a gmina może pominąć uchwalenie studium lub przygotować je niestarannie. Każdy plan miejscowy musi być zgodny z ustaleniami studium pod rygorem nieważności. Oznacza to, że jeżeli gmina określi w studium, że dany teren jest przeznaczony pod zabudowę jednorodzinną, a następnie – bez zmiany studium – określi w planie, że teren zostanie wykorzystany na rekreację, to mieszkańcy mogą skutecznie zaskarżyć taki plan i wystąpić o jego unieważnienie. Gmina bez zmiany studium nie może więc swobodnie zmieniać w planie zagospodarowania przeznaczenia terenów. Inwestor, który sprawdzi zapisy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania jeszcze przed przystąpienie do realizacji inwestycji, otrzyma zatem jasną informację, czy jest ona możliwa na danym obszarze.
