Zawieszony wójt nadal reprezentuje gminę

Stroną w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest zawsze gmina, a nie jej organy.

Publikacja: 23.12.2013 07:00

Zawieszony wójt nadal reprezentuje gminę

Foto: www.sxc.hu

Postępowanie w sprawie wprowadzenia do gminy Pątnów zarządu komisarycznego nie zostanie wznowione – zadecydował Naczelny Sąd Administracyjny.

Oś skargi

Gmina wnosiła o uchylenie zapadłego w I instancji wyroku WSA w Warszawie z 10 października 2012 r. i kasacyjnego wyroku NSA z 5 marca 2013 r. Oba oddalały skargę gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze premiera. W konsekwencji zarówno zawieszenie organów gminy, jak i ustanowienie komisarza stało się prawomocne.

Pełnomocnikiem gminy może być wyłącznie radca prawny, adwokat albo jej pracownik

– Osią skargi jest nieprawidłowa reprezentacja rady gminy w postępowaniu przed sądami I i II instancji – mówi Grzegorz Burchard, adwokat. – Z uchwały pątnowskiej rady wynikało, że udzielone wójtowi pełnomocnictwo obejmowało jedynie umocowanie do wniesienia skargi na rozstrzygnięcie premiera, ale już nie do reprezentowania rady przed sądem – wyjaśnia.

Drugi zarzut podniesiony w skardze polegał na tym, że Edward Kiedos, wójt gminy Pątnów, został pozbawiony możliwości działania podczas odbywającej się przed NSA rozprawy kasacyjnej.

– Na rozprawie zgłosiłem wniosek o dopuszczenie do rozprawy jako mojego pełnomocnika pana Andrzeja Szałka – mówi Edward Kiedros, wójt gminy Pątnów. Wniosek został przez sąd odrzucony – wyjaśnia.

– Niedopuszczenie pana Andrzeja Szałka do rozprawy spowodowało, że wójt nie mógł bronić swych praw przed sądem – wyjaśnia Grzegorz Burchard.

3:0 dla premiera

Naczelny Sąd Administracyjny skargę o wznowienie postępowania oddalił.

– Prawomocnie zawieszone organy gminy mają legitymację do wniesienia skargi o wznowienie postępowania – mówi Włodzimierz Ryms, sędzia NSA, przewodniczący składu orzekającego w sprawie. – W tej jednak sprawie skarga nie zasługuje na uwzględnienie – dodaje.

A to dlatego, że w ocenie NSA stroną w sprawie dotyczącej rozstrzygnięć nadzorczych, również tych wydawanych przez prezesa Rady Ministrów, jest gmina, a nie jej organy.

Z przepisów ustawy o samorządzie gminnym wynika, że do reprezentowania gminy uprawniony jest wójt. Uchwała rady w sprawie wniesienia skargi na każde rozstrzygnięcie nadzorcze stanowi tylko podstawę do jej wniesienia.

– W żadnym wypadku uchwały takiej nie należy utożsamiać z pełnomocnictwem w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego, które zresztą do postępowania przed sądami administracyjnymi nie mają żadnego zastosowania – wyjaśniał sędzia Ryms.

Upoważnienie wójta do reprezentowania gminy wynika z ustawy.

– Jest więc on także upoważniony do wniesienia i popierania skargi przed sądami administracyjnymi – uzasadniał sędzia Ryms.

Sąd nie uwzględnił także zarzutu niedopuszczenia do uczestnictwa w postępowaniu kasacyjnym pana Andrzeja Szałka jako pełnomocnika wójta gminy.

– Gminę przed sądem administracyjnym mogą reprezentować wyłącznie profesjonalni zastępcy procesowi oraz jej pracownicy. Pan Szałek nie jest ani adwokatem, ani radcą prawnym, a z gminą łączy go jedynie umowa-zlecenie – argumentował sędzia Ryms.

Gdy władza działa wadliwie

Samodzielność jednostki samorządu terytorialnego nie jest wartością absolutną, jest określona jako „samodzielność w ramach prawa" lub „samodzielność w ramach nadzoru". Organy samorządu terytorialnego są organami władzy publicznej i wykonując zadania publiczne, powinny kierować się prawem i interesem publicznym. Interes publiczny wyraża się m.in. w skutecznym wykonywaniu zadań publicznych. Dostrzegając naruszenia prawa i inne okoliczności potwierdzające „przedłużający się i nierokujący nadziei na szybką poprawę brak skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych", organ nadzoru powinien podjąć działania zabezpieczające wykonywanie zadań publicznych przez gminę. Stwierdzenie braku skuteczności obejmuje wszelkie działania organów gminy, w tym te, które związane są z obrotem majątkiem.