Sklepy mogą płacić więcej za śmieci

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego 11 grudnia 2015 r. uwzględniającego skargę kasacyjną wniesioną przez miasto Racibórz i uchylającego wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 29 listopada 2013 r. (sygn. II SA/Gl 1213/13).

WSA będzie musiał zbadać sprawę jeszcze raz i odpowiedzieć na pytanie, dlaczego i czy zasadnie orzekł o nieważności postanowień uchwalonego przez raciborską radę regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, w których ustalona została średnia ilość wytwarzanych niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych na nieruchomościach niezamieszkanych.

Interes prawny spółek

Skargę na uchwalony przez Radę Miasta Racibórz regulamin utrzymania porządku i czystości na terenie gminy wniosły dwie spółki prowadzące działalność handlową.

We wniesionej do WSA w Gliwicach skardze podkreślały, że przepis regulaminu, w którym ustalono średnią ilość wytwarzanych niesegregowanych odpadów w wysokości 80 l miesięcznie na każde 10 mkw. powierzchni całkowitej obiektów handlowych, w powiązaniu z przepisami uchwały w sprawie stawek opłat za odbiór odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie nieruchomości niezamieszkanych, powoduje, że są one zobowiązane wnosić opłaty roczne dwukrotnie, a od odpadów zmieszanych nawet czterokrotnie wyższe od dotychczasowych.

Spółki domagały się, aby WSA uchylił przepis regulaminu ustalający średnie ilości odpadów wytwarzanych na niezamieszkanych nieruchomościach. Argumentowały, że został on ustalony arbitralnie, bez przeprowadzenia jakichkolwiek analiz.

Rada Miasta Racibórz wniosła o oddalenie tej skargi. Wskazała, że zarzut naruszenia przepisów ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminie jest całkowicie nieuzasadniony. A to dlatego, że uchwalając regulamin i skarżony przez spółki przepis, rada ściśle wypełniła delegację ustawową z art. 4 ust. 2 pkt 2 tej ustawy.

WSA w Gliwicach uznał jednak skargę za zasadną i zaskarżony przez spółki przepis regulaminu uchylił. W uzasadnieniu stwierdził, że przepisy regulaminu powodujące aż tak drastyczny wzrost opłaty za odbiór odpadów komunalnych z terenu nieruchomości niezamieszkanych są niezgodne z konstytucją.

Wyrok zaskarżyło miasto.

Skarga jest zasadna

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał Raciborzowi rację.

– Sąd I instancji nie zważył, czy regulacja regulaminu jest zawarta w ramach upoważnienia ustawowego czy też nie – uzasadniała Ewa Kręcichwost-Durchowska, sędzia NSA. – Wiemy doskonale, że treść tego upoważnienia nie może być ani w żaden sposób zawężana, ani rozszerzana. A to oznacza że rada gminy musi podjąć rozstrzygnięcie co do wszystkich elementów w upoważnieniu ustawowym wskazanych, a także nie może pominąć żądnego ze wskazanych tam elementów. Tymczasem WSA w Gliwicach nie pochylił się nad tym problemem i od razu przeszedł do rozważania, czy słusznie i na podstawie jakich kryteriów można ustalać średnią ilość zbieranych odpadów – wskazywała sędzia.

Tymczasem art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówi wyraźnie, że rada gminy może określać rodzaj i minimalną pojemność pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenach nieruchomości i na drogach publicznych w powiązaniu ze średnią ilością odbieranych odpadów komunalnych.

– Rozpatrując sprawę ponownie, sąd I instancji będzie musiał odpowiedzieć na pytanie, czy dyrektywa ta oznacza sformułowanie odpowiedniego uzasadnienia do uchwały czy też oznacza możliwość wpisania wprost określonych wielkości do gminnego regulaminu – wskazywała sędzia Kręcichwost-Durchowska.

sygnatura akt: II OSK 959/14

Przepisy kompetencyjne dla radnych

Art. 4. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:

ust. 1. Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, zwany dalej „regulaminem"; regulamin jest aktem prawa miejscowego.

ust. 2. Regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:

2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i ich utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, przy uwzględnieniu: