Nowe przepisy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mają oczyścić Polskę

Nowelizacja

wprowadza obowiązek odbioru przez gminy odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz nakłada na mieszkańców opłatę za gospodarowanie odpadami. Taki system gospodarki odpadami występuje obecnie we wszystkich krajach Unii Europejskiej poza Polską i Węgrami. Jednym z celów, które przyświecały nowelizacji, było stworzenie systemu umożliwiającego spełnienie obowiązków w zakresie redukcji ilości odpadów biodegradowalnych składowanych na wysypiskach oraz selektywnej zbiórki i recyklingu wynikających z regulacji unijnych.

Składujemy zamiast wykorzystywać

Z raportu przygotowanego przez firmę doradczą Ernst & Young wynika, że w 2009 r. w Polsce wytworzono 12 mln ton odpadów komunalnych. Obecny system zbierania odpadów jest nieszczelny i poza nim pozostawało w 2009 r. ponad 20 proc. mieszkańców, co oznacza, że wytworzone przez nich odpady trafiły w sposób nieewidencjonowany do środowiska.

Podstawową metodą zagospodarowania odpadów jest ich składowanie – w 2009 r. na składowiskach zdeponowano 78 proc. zebranych odpadów komunalnych, recyklingowi i odzyskowi poddano 16 proc., biologicznie unieszkodliwiono 5 proc., a termicznie unieszkodliwiono zaledwie 1 proc.

Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami dyspozycyjna pojemność składowisk odpadów spełniających wymagania unijne według stanu na koniec 2009 r. wynosi 69,55 mln Mg (115,92 mln m sześc.), co oznacza, że przy obecnej masie składowanych odpadów wystarczy ona jedynie na mniej więcej osiem lat eksploatacji.

– Dotychczasowy system działał nieefektywnie, istniało bardzo poważne ryzyko, że Polska nie spełni nałożonych na nią obowiązków wynikających z dyrektywy składowiskowej oraz dyrektywy ramowej. Co istotne, nie zapewniał także odpowiednich warunków dla powstania nowoczesnych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Prywatni inwestorzy do tej pory ich nie budowali, ponieważ nie mieli gwarancji strumienia odpadów dla instalacji. Zmiana ustawy poprzez przede wszystkim wprowadzenie kategorii instalacji regionalnych stworzy warunki dla budowy nowych zakładów zagospodarowania odpadów pozwalających np. na odzysk energii bądź recykling odpadów – mówi mec. Marcin Krakowiak, partner, szef praktyki infrastrukturalnej w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.

Pracy dużo, czasu niewiele

Nowoczesna gospodarka odpadami to wyzwanie, przed jakim stoją teraz przede wszystkim samorządy gmin. Gminy będą musiały wypracować nowe rozwiązania i określić priorytety oraz najpóźniej 1 lipca 2013 r. przejąć obowiązek odbierania śmieci od właścicieli nieruchomości. W ciągu 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy to gminy powinny przyjąć uchwały dotyczące m.in. metody obliczania opłat za gospodarowanie oraz wymagań wobec przedsiębiorców, którzy będą się ubiegać o udzielenie zamówień publicznych na odbiór odpadów. – To niewiele czasu na zaplanowanie i wdrożenie rozwiązań uwzględniających nowe zasady, szczególnie w dużych miastach. Najważniejsze jednak, że kierunek został wytyczony, a gminy uzyskają realną kontrolę nad systemem gospodarowania odpadami – mówi mec. Katarzyna Kuźma, senior associate w praktyce infrastrukturalnej w kancelarii DZP.

Wyzwania stoją także przed samorządami województw, które do 1 lipca 2012 r. powinny zaktualizować wojewódzkie plany gospodarki odpadami poprzez dokonanie podziału na regiony oraz wskazanie instalacji regionalnych. – Czas, który mają zarządy województw na przygotowanie aktualizacji planów, jest bardzo krótki, biorąc pod uwagę, iż wymaga ona przeprowadzenia dokładnych analiz oraz szerokich konsultacji z gminami, a podjęte decyzje będą miały skutki na następne dziesięciolecia – mówi mec. Krakowiak.

Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka była partnerem merytorycznym październikowej konferencji „Rewolucja w systemie gospodarki odpadami komunalnymi szansą dla przedsiębiorstw z sektora", która odbyła się w Warszawie. Patronowała jej „Rzeczpospolita".

Czytaj także w serwisie: