Bez subwencji samorządy nie utrzymają przedszkoli

Jak ustaliła „Rz", resort edukacji rozważa kilka koncepcji dofinansowania edukacji przedszkolnej. Najwcześniej za trzy tygodnie będzie wiadomo, nad którymi zacznie pracować.

Dotacje czy dopłaty

Jedna z ewentualności to dotacja dla dzieci objętych rocznym obowiązkiem przedszkolnym. Podobny pomysł  zawiera projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty (druk nr 172) złożony przez posłów PSL. Minister Krystyna Szumilas w wywiadzie dla  „Rz" nie powiedziała stanowczo, że rząd nie poprze zaproponowanych w nim rozwiązań.

Inny pomysł to bezpośrednie dopłaty dla rodziców o niskich dochodach, czyli zapewne zmiany byłyby w ustawie o pomocy społecznej.

Sławomir Broniarz, prezes ZNP, krytykuje.

– Kwoty uprawniające do pomocy nie były zmieniane od ośmiu lat. To oznacza, że lada chwila będzie  przysługiwała znikomej grupie osób – wyjaśnia.

Z takiego wsparcia nie skorzystają też samorządy i nie będą otwierać   nowych placówek ani tworzyć nowych miejsc dla dzieci najmłodszych.

Obowiązujący od zeszłego roku nowy system opłat za przedszkola wzbudził też niezadowolenie rodziców, zwłaszcza pracujących na cały etat.

– Musimy korzystać z przedszkola więcej niż osiem godzin, i to my ponosimy największe koszty – podkreśla Wojciech Rusłan, ojciec  czwórki dzieci.

Budżet musi dołożyć

– Ustawodawca powinien sobie zdawać sprawę, że samorządy z samych opłat nie pokryją kosztów funkcjonowania przedszkoli – mówi Mateusz Pilich, ekspert prawa oświatowego. – Państwo będzie się musiało włączyć w finansowanie edukacji przedszkolnej. Wprowadzenie subwencji jest konieczne, by sfinansować rosnące koszty jej prowadzenia. Zresztą art. 5a ustawy o systemie oświaty gwarantuje samorządom wsparcie finansowe na „zadania oświatowe", czyli również przedszkola. – O tym jednak ustawodawca stale zapomina – dodaje.

– Tylko subwencja umożliwi dostęp do edukacji przedszkolnej wszystkim dzieciom i zamknie gminne targi, czy ważniejsze są inwestycje w edukację czy budowa dróg – wyjaśnia Teresa Ogrodzińska, prezes Fundacji Rozwoju Dzieci.

Pomysł subwencjonowania popierają samorządy.

– Nie jest realne, aby państwo przejęło w 100 proc. finansowanie przedszkoli, ale możliwe jest wprowadzenie takiej subwencji na każde dziecko w wieku trzech i czterech lat

, w wysokości 50 proc. części A subwencji na ucznia w szkole – mówi Marek Olszewski, wiceprzewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP. – Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwoliłoby wydłużyć bezpłatny dla rodziców czas pracy przedszkola np. do siedmiu godzin dziennie. Nie zdjęłoby jednocześnie z gminy obowiązku współfinansowania tego zadania.

Anachroniczna Karta

-Ta ustawa to przeżytek i w ogóle należało by ją zastąpić inną regulacją. Zarówno w przedszkolach jak i szkołach. Gmina powinna samodzielnie decydować, czy nauczyciela w przedszkolu zatrudniać na podstawie Karty Nauczyciela czy Kodeksu Pracy. Chociażby dlatego, że rząd gminnych przedszkoli jak na razie nie subwencjonuje -mówi Marek Olszewski.

Zdaniem dr. Mateusza Pilicha Karta nauczyciela w obecnym kształcie ma szansę przetrwać najwyżej 5 lat. -Oczywiście związki zawodowe będą się o nią biły, ale nie wróżę jej dłuższego funkcjonowania. -Art. 91b Karty zawiera furtkę mówiącą, że jej kluczowych przepisów nie stosuje się do placówek prowadzących przez inne, niepaństwowe i niesamorządowe, podmioty - wyjaśnia.

Samorządy już nie tylko likwidują prowadzone przez siebie szkoły, ale i zaczynają je przekazywać, np. fundacjom i stowarzyszeniom. Nauczyciele w takich placówkach są zatrudniani na zasadach określonych w Kodeksie pracy. -Ekonomia wygrywa z prawem. I będzie wygrywała - mówi dr Mateusz Pilich.

- Istotna przeszkodą w uelastycznieniu przedszkolnej edukacji  na „obowiązkową" czyli realizującą podstawę programową i "pozaprzedszkolną" zapewniająca dzieciom dodatkową ofertę opiekuńczo-rozwojową a rodzicom spokojną głowę w pracy  jest oczywiście Karta Nauczyciela -mówi Teresa Ogrodzińska. -Uważam, że to należy zmienić. Gmina powinna mieć możliwość wyboru, czy zajęcia dodatkowe mają prowadzić osoby z kwalifikacjami nauczycielskimi, zatrudnione na podstawie Karty, czy także inne osoby pracujące na zasadach określonych w Kodeksie pracy - dodaje.