Gmina zwróci pieniądze, jeśli mieszkaniec sam zamówi śmieciarkę

Gminy zaspały podczas wprowadzania nowego systemu gospodarki odpadami, który miał ruszyć najpóźniej 1 lipca. Z danych Ministerstwa Środowiska uzyskanych od ok. 1 tys. gmin (a jest ich ok. 2,5 tys.) wynika, że tylko 17 proc. wyłoniło w przetargach firmy, które zabiorą śmieci od mieszkańców. Spośród pozostałych 65 proc. być może osiągnie ten cel do końca czerwca.

Mieszkańcy rejonów, gdzie spóźnienia z przetargami są pewne, boją się, czy pod ich domami nie wyrosną sterty pełnych worków, po które nikt nie przyjedzie.

Zdaniem Macieja Kiełbusa z kancelarii Dr Ziemski and Partners obawy te są słuszne.

– Po 1 lipca nasze śmieci wylądują na ulicach lub w lasach – ostrzega. Jego zdaniem problemu nie byłoby, gdyby gminy z wolnej ręki zleciły odbiór odpadów prywatnej bądź komunalnej firmie do czasu rozstrzygnięcia przetargu. Przekonuje, że samorząd ma takie prawo, jeżeli dołożył wszelkiej staranności, a np. z powodu odwołań procedura związana z zamówieniem publicznym się przeciąga.

Zleć firmie, a gmina zapłaci

Ministerstwo Środowiska interpretuje prawo inaczej i wskazuje, że w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest przepis, który powinien mieć zastosowanie w takiej sytuacji.

– Ustawa jasno wskazuje, że gmina ma obowiązek wybrania firmy odbierającej odpady wyłącznie w drodze przetargu. Jeśli go nie zorganizuje, postąpi niezgodnie z przepisami. Tym samym naraża się na kary finansowe, które są wymierzane przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska – ostrzega Paweł Mikusek z Ministerstwa Środowiska.

Wskazuje, że jeśli od 1 lipca gmina nie będzie realizować obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, są oni zobowiązani do przekazania swoich śmieci profesjonalnej firmie (wpisanej do rejestru działalności regulowanej) na koszt gminy. Dodaje, że w takim wypadku mieszkańcy powinni zostać poinformowani o swoich prawach.

Z tym, że w niektórych gminach panuje dezorientacja. Mieszkańcy nie znają swoich praw i obowiązków (samorządy ich o tym nie poinformowały). W dodatku wielu właścicieli nieruchomości wypowiedziało już umowy, które do tej pory mieli pozawierane z prywatnymi firmami. I teraz uiszczą gminie opłatę śmieciową, a na dodatek będą się uganiać za firmami, które zabiorą ich śmieci. Następnie z fakturami ustawią się w kolejkach w urzędach po pieniądze, które zapłacili przedsiębiorcom.

– Biorąc to wszystko pod uwagę, nie wyobrażam sobie jak to teraz wytłumaczyć mieszkańcom, skoro wszystkim miała zająć się gmina – mówi Maciej Kiełbus.

Jest pierwsza ofiara rewolucji śmieciowej w stolicy: wiceprezydent.

Komentuje Michał Szułdrzyński

Ogarnąć cały ten chaos

Mogą też wystąpić trudności ze znalezieniem firmy, która przyjedzie opróżnić nasze kubły ze śmieciami. Potwierdza to Dariusz Matlak z Polskiej Izby Gospodarki Odpadami.

– Sytuacja rzeczywiście może być kłopotliwa, gdy ktoś wypowiedział dotychczasową umowę na odbiór odpadów. Niektórzy przedsiębiorcy mogą nie być zainteresowani krótkotrwałym zleceniem usługi. Inni zmieniają profil swojej działalności – wyjaśnia.

Dodaje, że niektórzy przedsiębiorcy mogą mieć obawy, czy mieszkańcy będą chcieli im zapłacić, skoro obciąży ich opłata śmieciowa na rzecz gminy. Tymczasem dochodzenie niewielkich kwot przed sądem jest uciążliwe.

– Liczę jednak, że te firmy, które ubiegają się w gminach o zlecenie im usług, staną na wysokości zadania – mówi Dariusz Matlak.

Przetarg na pewno nie zostanie rozstrzygnięty na czas w stolicy. Czy w tak dużych miastach nie zapanuje śmieciowy chaos, a urzędów nie zaleje powódź mieszkańców z fakturami w rękach do zapłaty?

Okazuje się, że odbiór odpadów zostanie zlecony z wolnej ręki, ale nie tylko jednej firmie.

– Do końca roku przedsiębiorstwa, które do tej pory odbierały odpady, nadal będą to robiły. A faktury za usługi nie trafią do mieszkańców, ale bezpośrednio do urzędu miasta – mówi Agnieszka Kłąb z warszawskiego magistratu.

Dziś władze stolicy mają wszystko ustalić z przedsiębiorcami.

Co mówią przepisy

Zagrożenia dla systemu gospodarki odpadami