Cięcia inwestycji ratują gminne budżety

Deficyt niższy niż planowany na 2012 r. jednostki samorządu terytorialnego osiągnęły dzięki ograniczeniu wydatków majątkowych.

Publikacja: 10.07.2013 09:18

Cięcia inwestycji ratują gminne budżety

Foto: www.sxc.hu

Ubiegły rok był kolejnym, w którym jednostki samorządu terytorialnego (JST) zanotowały deficyt. Został on jednak znacznie zredukowany w stosunku do planowanego – o ponad 46 proc. Tak wynika ze sprawozdania z wykonania budżetu JST w 2012 r. opublikowanego właśnie przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Zadania bez środków

Rada wskazuje, że deficyt udało się zmniejszyć głównie dzięki drastycznym cięciom w wydatkach majątkowych. Oznacza to, że samorządy ograniczają inwestycje. Są do tego zmuszone, bo m.in. zmniejszyły się ich dochody i nie otrzymują finansowania na nowe zadania.

7,6 proc. wynosi udział JST w zadłużeniu całego sektora finansów publicznych

– Od 2004 r. samorządy gromadzą dochody na podstawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego – mówi Ryszard Paweł Krawczyk, przewodniczący KR RIO. – Od tego czasu zaszły jednak liczne zmiany w przepisach, które zmniejszyły ich dochody – dodaje.

W ustawie o podatku od osób fizycznych zmieniono skalę podatkową oraz wprowadzono ulgi z tytułu wychowywania dzieci. Spowodowało to obniżenie dochodów – głównie gmin – z podatku PIT.

Ustawodawca nakłada też na JST nowe obowiązki bez zapewnienia środków na ich realizację. Tutaj sztandarowym przykładem są ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej czy o systemie oświaty. Ale nie tylko. KR RIO zwraca uwagę, że od 2012 r. gminy zobligowane zostały do organizacji opieki nad zwierzętami bezdomnymi (nowe zadanie własne), a nie otrzymały na jego realizację ani złotówki z budżetu centralnego.

67,1 proc. wynoszą dochody, którymi gospodarują JST, w stosunku do dochodów budżetu państwa

Nowe zobowiązania

Innym przykładem jest obowiązujące od 1 stycznia 2012 r. rozporządzenie ministra finansów w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego.

– Posługuje się ono niekorzystną dla JST definicją kredytów i pożyczek. Zalicza ono do długów umowy nienazwane, a także kredyty handlowe – wyjaśnia Krawczyk.

Do 2010 r. zobowiązania wynikające z tych tytułów nie miały wpływu na poziom zadłużenia JST.

O ile w latach 2007–2011 relacja zobowiązań sektora samorządowego do dochodów budżetowych systematycznie rosła, o tyle w 2012 r. nastąpił niewielki spadek tego wskaźnika (o 0,2 punktu proc.).

Jak wynika ze sprawozdania KR RIO, ograniczenie zadłużenia spowodowane jest zmniejszeniem zdolności JST do zaciągania nowych zobowiązań, wynikającym z nowych limitów zadłużenia, wprowadzonych ustawą o finansach publicznych (art. 243).

Ryszard P. Krawczyk zauważa jednak, że zadłużenie sektora samorządowego stanowiło niewielką część zadłużenia całego sektora finansów publicznych (7,6 proc.).

Mimo że samorządy dysponują środkami sięgającymi 61,7 proc. dochodów budżetu centralnego, a ich wydatki równe są 56,7 proc. wydatków realizowanych przez ten budżet, to ich sytuacja finansowa umożliwia im inwestowanie głównie dzięki kredytom. Ich zdolność do zaciągania nowych zobowiązań jednak maleje.

– Z wieloletnich prognoz wynika, że w nowej perspektywie finansowej samorządy zainwestują nawet o 25 mld zł mniej niż w latach 2007–2013 – mówi Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl

Ubiegły rok był kolejnym, w którym jednostki samorządu terytorialnego (JST) zanotowały deficyt. Został on jednak znacznie zredukowany w stosunku do planowanego – o ponad 46 proc. Tak wynika ze sprawozdania z wykonania budżetu JST w 2012 r. opublikowanego właśnie przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Zadania bez środków

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Aplikacje i egzaminy
Oto najlepsze uczelnie dla przyszłych aplikantów. Opublikowano nowy ranking
Prawo karne
Prokurator Ewa Wrzosek zabrała głos ws. przesłuchania Barbary Skrzypek
Praca, Emerytury i renty
13. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te grupy nie otrzymają świadczenia
Praca, Emerytury i renty
Będzie nowa uprzywilejowana grupa zawodowa? 20 lat pracy i emerytura
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Ochrona zdrowia
Do tych lekarzy nie będzie potrzebne skierowanie. Lista specjalistów się wydłuży
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń