Metryki spraw urzędowych: łatwiej będzie wskazać winnego urzędnika

Wszyscy urzędnicy muszą od dziś sporządzać metryki do większości decyzji administracyjnych. Taki obowiązek nakładają na nich wchodzące w życie przepisy znowelizowanego kodeksu postępowania administracyjnego i ordynacji podatkowej. Wyjątkiem będą jedynie najprostsze sprawy, jak np. zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych.

Te przepisy mają dopełnić obowiązującą od 17 maja 2011 r. ustawę o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. Przewiduje ona, że za błędne decyzje, w efekcie których organ musi wypłacić podatnikowi odszkodowanie, funkcjonariusze mają płacić z własnej kieszeni.

Metryki mają zaś pomóc w ustaleniu, na jakim etapie powstał błąd. Wszystko dzięki temu, że każda decyzja zostanie drobiazgowo udokumentowana wraz ze wskazaniem wszystkich osób, które brały udział w jej podejmowaniu (nie tylko tego, kto złożył podpis), wykonanych czynności (np. wysłanie pisma do podatnika, przesłuchanie świadków) oraz dat. Nowe przepisy mogą mieć szczególne przełożenie na postępowania podatkowe.

Według Ministerstwa Finansów dzięki nowym przepisom sprawy podatkowe będą rozpatrywane w sposób bardziej przejrzysty.

– Podatnik zyska wiedzę o czynnościach, jakie były podejmowane w jego sprawie, i zidentyfikuje uczestniczące w niej osoby – poinformował „Rz" wydział prasowy MF.

– To krok w dobrym kierunku. Może dzięki upublicznieniu listy osób zaangażowanych w sprawę urzędnicy dokładniej przemyślą swoje decyzje. Jednocześnie organy podatkowe będą miały więcej pracy, co może wydłużyć i tak przeciągające się postępowania – mówi Dariusz Malinowski, partner w KPMG.

Eksperci zwracają jednak uwagę, że nie ma co oczekiwać, iż dzięki metrykom urzędnicy wydający błędne decyzje zostaną pociągnięci do odpowiedzialności. Najpierw trzeba im udowodnić m.in., że swoim działaniem lub zaniechaniem przyczynili się do rażącego naruszenia prawa, choć mogli się zachować inaczej. Poza tym nowe metryki nie obejmą tzw. dokumentów wewnętrznych. Urzędy nie uznają ich za oficjalne pisma, tymczasem mogą mieć wpływ na podejmowane rozstrzygnięcia.

Opinia

Tomasz Burczyński, radca prawny w GWW TAX

Choć ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa obowiązuje od maja 2011 r., nie słyszałem jeszcze o pociągnięciu do odpowiedzialności jakiegokolwiek urzędnika. Czasami jednak działa jako straszak. Nie sądzę też, by przepisy dotyczące metryk wprowadziły istotne zmiany, poza zwiększeniem biurokracji. Będzie to raczej narzędzie chroniące osoby, które podpisują się pod daną decyzją. W praktyce nowe przepisy umożliwią przeniesienie odpowiedzialności na niższy szczebel, np. z naczelnika urzędu skarbowego na osobę, która podejmowała czynności dowodowe w sprawie. Powstaje obawa, że urzędnicy będą się obawiali podejmować jakiekolwiek bardziej ryzykowne czynności.

Czytaj także w serwisach:

Sfera budżetowa

»

Urzędnicy

»

Urzędnicy państwowi

Samorząd

»