Kto powinien odpowiadać własnym majątkiem?
Chociażby osoby, które bojkotują wyroki Trybunału Konstytucyjnego i ociągają się z przygotowaniem projektów ustaw dostosowujących prawo do jego orzeczeń. Trwają prace nad nowelizacją ustawy o Trybunale. Należałoby może zobowiązać w niej Radę Ministrów do wskazania wiceministra odpowiedzialnego za wykonanie wyroku albo upoważnić Trybunał do wskazywania organu odpowiedzialnego za przygotowanie nowelizacji. Taka bowiem sytuacja jak w przypadku opiekunów osób z niepełnosprawnością nie powinna się zdarzyć. Przypomnijmy: na początku grudnia 2013 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ustawa, która spowodowała z mocy prawa wygaśnięcie decyzji przyznających im świadczenia pielęgnacyjne, jest niezgodna z konstytucją. Choć od lipca 2013 r. te osoby pozostają bez środków do życia, przepisy naprawiające ten błąd jeszcze nie obowiązują.
A czy autorów projektów niekonstytucyjnych ustaw też należy karać? To, że nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych godziła w prawa nabyte opiekunów, było oczywiste.
Właściwie tak. Ktoś za wadliwe projekty powinien odpowiedzieć. Zanim wystąpiłam do Trybunału Konstytucyjnego, zwróciłam się do ministra pracy i polityki społecznej z prośbą ?o zmianę przepisów. Przecież ktoś musiał mu przygotować odpowiedź m.in. na moje wystąpienie, w której uznano, że nowelizacja ustawy jest zgodna z wymaganiami konstytucyjnymi. Ekspertyzy są jawne, trzeba tylko ustalić, kto je sporządził. Minister nie dał wiary głosom płynącym z mediów, nie posłuchał naszej opinii, nie wysłuchał też dość powszechnie prezentowanego przez specjalistów stanowiska, że ustawa jest niekonstytucyjna. W ten sposób przysporzył kosztów postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, ale przede wszystkim naraził państwo na wypłatę odsetek od zaległych świadczeń.
Jak daleko powinna sięgać odpowiedzialność urzędnika?
Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy powinna być możliwa we wszystkich tych sprawach, w których da się określić wysokość odszkodowania. Pracownicy ministerstw powinni odpowiadać za działania z rażącym naruszeniem prawa lub za swoją bezczynność, jeżeli spowodowali tym szkody dla Skarbu Państwa. ?Być może powinni pokryć odsetki od zaległych świadczeń pielęgnacyjnych, które państwo musi zapłacić opiekunom z powodu zwłoki w wykonaniu wyroku Trybunału. Także premier, który nadzoruje prace resortów, powinien pociągnąć do odpowiedzialności takie osoby. Zwróciłam się o choćby upublicznienie listy autorów wadliwej nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych i tych, którzy opóźniali się z przygotowaniem zmian po wyroku Trybunału. ?Trzeba napiętnować takie działania. ?Świadoma jestem, ?że w obecnym stanie prawnym nie jest to możliwe, jednak należy stworzyć odpowiednie mechanizmy, aby zapobiec takim sytuacjom w przyszłości.
