Dziś w całym kraju zatrudnionych jest trzy tysiące asystentów sądowych. ?Zainteresowanie tym zawodem cały czas jednak spada. Kilka miesięcy temu nieobsadzonych było 160 etatów, dziś jest ich już ponad 280. Co trzeci konkurs ogłaszany na wakat pozostaje nierozstrzygnięty, gdyż brakuje chętnych do udziału w konkursie. Powód? Profesja jest słabo opłacana, nie ma też jasnych kryteriów awansu. Najniższe wynagrodzenie to 2600 zł, a maksymalne 3824 zł.
– Doświadczenia wskazują, że ukończenie wyższych studiów prawniczych wystarczy do zajmowania stanowiska asystenta (dziś trzeba ukończyć aplikację ogólną) – uznali posłowie PO i proponują szybką nowelizację ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Jej projekt wpłynął właśnie do Sejmu.
Jedynym stawianym w projekcie wymaganiem jest dyplom ukończenia studiów prawniczych. W ciągu pierwszych dwóch lat pracy asystent odbędzie roczny staż organizowany przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury. Do jego ukończenia asystent ma być zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas określony (z możliwością jej wcześniejszego rozwiązania). Z obowiązku odbycia stażu zwolnieni będą aplikanci ogólni (po aplikacji) lub osoby ze zdanym egzaminem sędziowskim, prokuratorskim, notarialnym, adwokackim lub radcowskim. Staż ma pomóc w teoretycznym i praktycznym przygotowaniu do wykonywania obowiązków. Potrwa rok i zakończy się egzaminem. Jego pozytywny wynik jest warunkiem dalszego zatrudnienia asystenta.
Kiedy taki asystent ma szansę zostać sędzią? Po przepracowaniu sześciu lat na stanowisku może przystąpić do egzaminu sędziowskiego. Jeśli ukończył aplikację ogólną prowadzoną przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub zdał egzamin prokuratorski, notarialny itd., ma szansę na przystąpienie do egzaminu po czterech latach pracy.
Ministerstwo Sprawiedliwości, które odpowiada za sprawne funkcjonowanie sądownictwa, od dawna myśli o deregulacji zawodu asystenta. Swoje pomysły mają też sędziowie i sami asystenci. Krajowa Rada Sądownictwa jest zgodna, że trzeba obniżyć wymagania i pozwolić ubiegać się o stanowisko absolwentom prawa.