Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan pragnie rządzić dożywotnio

Tureckie areszty i więzienia zawsze były pełne przeciwników politycznych. Nic się pod tym względem nie zmienia. Niedawny przykład to areszt studenta stambulskiego uniwersytetu Bogazici, który trafił za kratki, bo w czasie uroczystości wręczania absolwentom dyplomów podarł swój. Uczynił to na znak protestu przeciwko unieważnieniu dyplomu uniwersyteckiego aresztowanemu w marcu tego roku burmistrzowi Stambułu Ekremowi Imamoglu. 

Imamoglu jest niezwykle popularnym politykiem, od lat zagrażającym politycznej pozycji prezydenta Recepa Erdogana. Oskarżonemu obecnie o praktyki korupcyjne politykowi grozi wieloletnie więzienie. Bez względu jednak na wynik procesu sądowego samo pozbawienie dyplomu wyższej uczelni eliminuje go z udziału w wyborach prezydenckich. Zgodnie z konstytucją. 

„Gang rabusiów”. Jak prezydent Recep Erdogan walczy z przeciwnikami politycznymi 

Za kraty trafiła w ostatnich miesiącach ponad setka burmistrzów, polityków i działaczy opozycyjnych wraz z rzeszą ich współpracowników oraz ludzi biznesu. – Tworzyli największy gang rabusiów w historii republiki - oznajmił niedawno prezydent Recep Tayyip Erdogan. Prokuratura postawiła im już zarzuty korupcyjne. 

Czytaj więcej

Komentarze

Jerzy Haszczyński: Sami swoi, wersja turecka

Pożegnanie z Erdoganem odsuwa się w czasie. Może dożywotnio.

Nie sposób ocenić ich zasadność, lecz w oczy rzuca się fakt, że ogromna większość podejrzanych jest związana z opozycyjną Republikańską Partią Ludową  (CHP). W odpowiedzi organizuje ona uliczne protesty, wzywając do bojkotu biznesów oraz instytucji sprzyjających rządowi, takich jak sieci kawiarń czy stacji benzynowych, a nawet popularnych księgarni. Aresztowanych jest tysiące.

Niedawno rozpoczął się proces 21 uczestników tej kampanii, w tym jednego z najbardziej znanych aktorów Cema Yigita Uzumoglu. Grozi im siedem lat więzienia za zakłócanie działalności gospodarczej oraz „nawoływanie do dyskryminacji”.

Najbardziej prominentnym więźniem w kraju jest Ekrem Imamoglu z CHP. Jest największym zagrożeniem dla politycznych planów prezydenta Erdogana. Z sondaży wynika, że jest obecnie najpopularniejszym politykiem w kraju.

Trafił za kraty w przeddzień ogłoszenia decyzji, iż jako kandydat CHP starać się będzie o urząd prezydenta republiki w następnych wyborach zaplanowanych konstytucyjnie na 2028 rok. Przygotowania do wyborów w tak odległym czasie nie powinny w zasadzie budzić wielkich emocji. W Turcji rządzonej od ponad dwu dekad przez Erdogana jest zdecydowanie  inaczej. 

Ile było i ile będzie kadencji prezydenta Recepa Erdogana? 

Termin odbywającej się równocześnie elekcji prezydenta i parlamentu może zostać w każdej chwili przyspieszony. Taka sytuacja umożliwiłaby uczestnictwo w nich w roli kandydata prezydenta Erdogana. Mimo że konstytucja ogranicza liczbę kadencji głowy państwa do dwu.

Czytaj więcej

Polityka

Erdogan rozpoczyna bezpardonową walkę z opozycją

Wprawdzie wybory prezydenckie w Turcji powinny się odbyć dopiero za trzy lata, lecz rządzący kraj...

Tymczasem prezydent sprawuje faktycznie obecnie już trzecią kadencję, głosząc, że jest drugą. A to dlatego, że poprzednia nie została dokończona „w pełni” z powodu przedterminowych wyborów. Po ten zapis konstytucji sięgnął prezydent w 2023 roku, skracając swą kadencję przedterminową elekcją. Zwyciężył z trudem, podobnie jego ugrupowanie Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP).

Pomogło mu już wtedy wyeliminowanie Ekrema Imamoglu skazanego przed tamtymi wyborami na ponad dwa lata więzienia za obrazę komisji wyborczej. Odwołanie w tej sprawie toczy się nadal, podczas gdy Imamoglu czeka w więzieniu na proces z nowego oskarżenia. 

Powtórka manewru z niedokończeniem „w pełni” obecnej kadencji Erdogana jest niezwykle ryzykowna w sytuacji rosnącej popularności Imamoglu oraz partii CHP. W sondażach wyprzedza on prezydenta aż o 15 punktów procentowych. Sama  CHP osiągnęła po raz pierwszy poziom 40 proc. poparcia. 

Prezydent znalazł jednak wyjście z tej sytuacji, ogłaszając powołanie komisji ekspertów prawnych, której zadaniem będzie opracowanie nowej konstytucji Republiki Turcji. Do przeprowadzenia korzystnych dla siebie zmian potrzebuje jednak sojuszników, jako że do zmiany ustawy zasadniczej potrzebna jest w 600-osobowym parlamencie większość 400 głosów. 

Nadzieja w Kurdach. Rozmowy z nimi stanęły jednak w miejscu 

Stąd pomysł obozu prezydenta, aby sięgnąć po wsparcie społeczności kurdyjskiej reprezentowanej przez Ludową Partię Równości i Demokracji (DEM). Jest obecnie sondażowo trzecią siłą polityczną w Turcji i przy jej pomocy ze zmianą konstytucji nie byłoby problemów. 

Problem w tym, że DEM nie może sobie pozwolić na jakiekolwiek układy z Erdoganem bez rozwiązania tzw. sprawy kurdyjskiej, czyli żądań utworzenia co najmniej autonomii kurdyjskiej w południowo-wschodnich regionach kraju, zamieszkanych przez ludność kurdyjską. Jej aspiracje wyraża Partia Pracujących Kurdystanu (PKK), uznawana za organizację terrorystyczną, zresztą nie tylko w Turcji. Cztery dekady walk armii tureckiej w Kurdystanie z bojownikami PKK oraz liczne zamachy terrorystyczne kosztowały już życie 40 tys. osób.

Wstępem do zakończenia konfliktu jest rozpoczęcie przez rząd rozmów z przywódcami PKK na czele z odsiadującym dożywocie liderem tego ugrupowania Abdullahem Ocalanem. Dzieje się to za pośrednictwem polityków partii DEM. Ocalan wezwał już swych bojowników do złożenia broni. Po irackiej stronie granicy, skąd PKK prowadziła działalność zbrojną, zorganizowano już symboliczną uroczystość rozbrojenia organizacji. Na razie na tym stanęło. 

Czytaj więcej

Polityka

Kto stanął w kolejce do nowego władcy Syrii? Nowe rozdanie na Bliskim Wschodzie

Kilkanaście dni po upadku dyktatora Baszara Asada już widać, kto ma szansę najbardziej skorzystać...