Reforma KRS niezgodna z konstytucją. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował ustawę Adam Bodnara

Chodzi o ustawę, która miała być kluczowa dla realizacji kompleksowej reformy wymiaru sprawiedliwości. Przepisy te zostały uchwalone już w lipcu ubiegłego roku i były punktem wyjścia do zmian mających uregulować status tzw. neosędziów.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Prezydent Andrzej Duda podjął decyzję ws. ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa

Prezydent Andrzej Duda skierował do Trybunału Konstytucyjnego nowelę ustawy o Krajowej Radzie Sąd...

Zakwestionowana właśnie nowelizacja ustawy o KRS przewidywała przede wszystkim wygaszenie mandatów obecnych sędziów-członków Rady. Nowi mieli zostać wybrani przez wszystkich sędziów w Polsce w wyborach bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, a nie, jak obecnie, przez Sejm. Wybory przeprowadziłaby Państwowa Komisja Wyborcza.  Z możliwości kandydowania do odnowionej KRS mieli zostać wykluczeni wszyscy tzw. neosędziowie. 

Nowelizacja ustawy o KRS krytykowana przez obu prezydentów

Przepisy te krytycznie ocenił i skierował do kontroli TK ówczesny prezydent Andrzej Duda.  Zarzuty podtrzymał Karol Nawrocki. Według prezydenta przepisy uderzają w jego uprawnienia do powoływania sędziów, naruszają bierne prawo wyborcze sędziów w wyborach do KRS i w sposób nieuprawniony dążą do przerwania trwającej kadencji Rady. Zdaniem Andrzeja Dudy i Karola Nawrockiego nieprawidłowy był też proces uchwalenia ustawy przez Sejm, z wyłączeniem z niego dwóch posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika.

Zakwestionowane przepisy stanowczo krytykowała też obecna KRS, twierdząc, że powrót do wyboru członków KRS przez sędziów doprowadzi do całkowitej destabilizacji wymiaru sprawiedliwości. – W ocenie KRS ten tekst ustawy jest niezgodny z art. 2 i 4 konstytucji, ponieważ zrywa z obecnym demokratycznym wyborem sędziowskiej części Rady i pozbawia tym samym suwerena kontroli nad władzą sądowniczą. A władza ta musi podlegać kontroli suwerena – mówiła przed TK członkini Rady Anna Dalkowska.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Trybunał ocenia reformę Bodnara. Przepisy o KRS nadal zablokowane

Trybunał Konstytucyjny zajął się zeszłoroczną nowelizacją mającą uzdrowić Krajową Radę Sądownictw...

Nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa niekonstytucyjna. Trybunał Konstytucyjny blokuje reformę 

Trybunał zajął się wnioskiem prezydenta w pełnym składzie i w czwartek orzekł, że nowela ustawy o KRS jest niezgodna z konstytucją. Orzeczenie to zapadło w pełnym składzie TK, sprawozdawcą była sędzia Krystyna Pawłowicz. Zdanie odrębne zgłosiło czterech sędziów: Jakub Stelina, Wojciech Sych, Michał Warciński i Rafał Wojciechowski.

Uzasadniając to orzeczenie sędzia Krystyna Pawłowicz stwierdziła, że nowelizacja stanowi niedopuszczalną ingerencję w prerogatywę prezydenta do powoływania sędziów.  - Przepisy zaskarżonej ustawy w żadnym punkcie nie mają na celu deklarowanej przez projektodawców naprawy KRS. Trybynał zważył, że celem pozostaje zanegowanie statusu KRS jako konstytucyjnego organu oraz podważenie prezydenckiej prerogatywy w zakresie powoływania sędziów poprzez aprioryczne uznanie ich za niespełniających kryterium niezależności i bezstronności – argumentowała Pawłowicz.

Trybunał skrytykował też zakładane w noweli przerwanie kadencji członków KRS. - Stanowiłoby to działanie sprzeczne z konstytucją. (…) Ustrojodawca w żadnym przepisie rangi konstytucyjnej nie przewidział możliwości odwołania członków KRS przed upływem kadencji Rady. (…) Ustawa nie może modyfikować tej kadencji jeżeli nie pozwalają na to przepisy konstytucji – uznał TK.

Według Trybunału Konstytucyjnego nowela została uchwalona w wadliwej procedurze z uwagi na niedopuszczenie do niej Michała Kamińskiego i Macieja Wąsika oraz udział w głosowaniu nad ustawą Moniki Pawłowskiej. - Tym samym organ procedujący w składzie ukształtowanym w skutek bezprawnych czynności marszałka Sejmu (…) nie może być zakwalifikowany jako Sejm w rozumieniu konstytucyjnym. W konsekwencji uchwalenie ustawy przez niewłaściwie ukształtowany organ prowadzi do uznania jej w całości za niezgodną z konstytucją – podkreśliła Pawłowicz.

Rząd nie porzucił jednak planów gruntownej reformy KRS. Po miesiącach prac nowy projekt przedstawił w listopadzie minister sprawiedliwości Waldemar Żurek. Przepisy te mają zreformować Radę w ten sposób, aby wróciła do kształtu zgodnego z konstytucją i orzecznictwem europejskich trybunałów.