Trybunał: "wadliwy" sąd może orzekać o odszkodowaniu

Ten sam sąd, który wydał wadliwy wyrok, może orzekać o odszkodowaniu dla poszkodowanego – uznał Trybunał Konstytucyjny.

Publikacja: 26.09.2023 19:26

Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Stwierdził też, że niezależność sędziów i możliwość ich wyłączania gwarantują bezstronność tego samego sądu – jako instytucji – w badaniu skarg na niezgodność z prawem prawomocnego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał skargę konstytucyjną śląskiej spółki transportowej, która toczyła proces z powództwa jej kierowcy o zapłatę. Sąd Rejonowy zasądził mu należność i koszty procesu, a oddalił jej powództwo wzajemne o odszkodowanie za pozostawianie ciężarówki na trasie. Werdykt utrzymał sąd okręgowy. Spółka wniosła więc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (stosuje się ją tam, gdzie nie można złożyć skargi kasacyjnej) i Sąd Najwyższy stwierdził niezgodność z prawem zaskarżonego wyroku SO. Zasądził tym razem spółce od pracownika zwrot kosztów postępowania przed SN.

Spółce nie udało się tych kosztów wyegzekwować, więc pozwała o to Skarb Państwa reprezentowany w tej sytuacji przez prezesa SO, który zasądził jej odszkodowanie. Na skutek apelacji Prokuratorii Generalnej RP Sąd Apelacyjny oddalił w całości żądanie spółki, ponieważ uznał, że szkoda nie obejmuje wydatków powstałych po wydaniu orzeczenia o niezgodności z prawem, tutaj: kosztów procesu i egzekucji.

W skardze konstytucyjnej pełnomocnik spółki mec. Aleksandra Liptak wskazywała, że za szkodę powinno być uznane każde uszczuplenie majątku poszkodowanego powstałe wskutek wadliwego wyroku także na etapie egzekucji. Ponadto rozpoznanie sprawy o naprawę szkody przez sąd, który wydał wadliwe orzeczenie, jest orzekaniem we własnej sprawie, a to narusza prawo do sądu zawarte w art. 45 konstytucji. Marek Jarocki, prokurent spółki, powiedział zaś „Rzeczpospolitej”, że nie chodzi tutaj o pieniądze (2500 zł), ale o zasadę, że spółka ma orzeczenie o wadliwości wyroku, a musi do sprawy jeszcze dopłacać.

Czytaj więcej

Sędziowie na cenzurowanym w KRS. Tak wyglądały obrady na wniosek Ziobry

Trybunał Konstytucyjny nie podzielił tych zarzutów. Jakub Stelina, sędzia sprawozdawca, wskazał w uzasadnieniu, że w tych sprawach pozwanym jest Skarb Państwa, a nie sąd, którego sędziowie orzekają tak samo jak w innych sprawach. Możliwość ich wyłączenia gwarantuje ich bezstronność. Z drugiej strony sędziowie nie mogą bez ważnej przyczyny unikać spraw niewygodnych i przepisy są tu zgodne z konstytucją.

Co się zaś tyczy rozumienia szkody w tych sprawach, to orzecznictwo nie jest jednolite i dlatego Trybunał Konstytucyjny jej nie bada.

Sędzia Krystyna Pawłowicz w zdaniu odrębnym wskazała, że sprawa ta powinna zostać umorzona. W jej ocenie skarga konstytucyjna przysługuje tylko osobom fizycznym, a nie prawnym.

Sygnatura akt: SK 14/19

Stwierdził też, że niezależność sędziów i możliwość ich wyłączania gwarantują bezstronność tego samego sądu – jako instytucji – w badaniu skarg na niezgodność z prawem prawomocnego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał skargę konstytucyjną śląskiej spółki transportowej, która toczyła proces z powództwa jej kierowcy o zapłatę. Sąd Rejonowy zasądził mu należność i koszty procesu, a oddalił jej powództwo wzajemne o odszkodowanie za pozostawianie ciężarówki na trasie. Werdykt utrzymał sąd okręgowy. Spółka wniosła więc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (stosuje się ją tam, gdzie nie można złożyć skargi kasacyjnej) i Sąd Najwyższy stwierdził niezgodność z prawem zaskarżonego wyroku SO. Zasądził tym razem spółce od pracownika zwrot kosztów postępowania przed SN.

Praca, Emerytury i renty
Koniec 500+. Kiedy ostatnie wypłaty? 800+ na koncie już w grudniu?
Konsumenci
Nowy Sejm przyjął pierwszą ustawę. Dotyczy zakazu handlu w niedziele
W sądzie i w urzędzie
PESEL można już zastrzec. Jak to zrobić?
Prawo pracy
Szef może zablokować samowolną pracę po godzinach
Zdrowie
Ziobro na odchodne złożył wniosek do TK. Ma duże znaczenie dla lekarzy
Materiał Promocyjny
Razem dla Planety, czyli chemia dla zrównoważonej przyszłości