Trybunał: "wadliwy" sąd może orzekać o odszkodowaniu

Ten sam sąd, który wydał wadliwy wyrok, może orzekać o odszkodowaniu dla poszkodowanego – uznał Trybunał Konstytucyjny.

Publikacja: 26.09.2023 19:26

Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

Stwierdził też, że niezależność sędziów i możliwość ich wyłączania gwarantują bezstronność tego samego sądu – jako instytucji – w badaniu skarg na niezgodność z prawem prawomocnego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał skargę konstytucyjną śląskiej spółki transportowej, która toczyła proces z powództwa jej kierowcy o zapłatę. Sąd Rejonowy zasądził mu należność i koszty procesu, a oddalił jej powództwo wzajemne o odszkodowanie za pozostawianie ciężarówki na trasie. Werdykt utrzymał sąd okręgowy. Spółka wniosła więc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (stosuje się ją tam, gdzie nie można złożyć skargi kasacyjnej) i Sąd Najwyższy stwierdził niezgodność z prawem zaskarżonego wyroku SO. Zasądził tym razem spółce od pracownika zwrot kosztów postępowania przed SN.

Spółce nie udało się tych kosztów wyegzekwować, więc pozwała o to Skarb Państwa reprezentowany w tej sytuacji przez prezesa SO, który zasądził jej odszkodowanie. Na skutek apelacji Prokuratorii Generalnej RP Sąd Apelacyjny oddalił w całości żądanie spółki, ponieważ uznał, że szkoda nie obejmuje wydatków powstałych po wydaniu orzeczenia o niezgodności z prawem, tutaj: kosztów procesu i egzekucji.

W skardze konstytucyjnej pełnomocnik spółki mec. Aleksandra Liptak wskazywała, że za szkodę powinno być uznane każde uszczuplenie majątku poszkodowanego powstałe wskutek wadliwego wyroku także na etapie egzekucji. Ponadto rozpoznanie sprawy o naprawę szkody przez sąd, który wydał wadliwe orzeczenie, jest orzekaniem we własnej sprawie, a to narusza prawo do sądu zawarte w art. 45 konstytucji. Marek Jarocki, prokurent spółki, powiedział zaś „Rzeczpospolitej”, że nie chodzi tutaj o pieniądze (2500 zł), ale o zasadę, że spółka ma orzeczenie o wadliwości wyroku, a musi do sprawy jeszcze dopłacać.

Czytaj więcej

Sędziowie na cenzurowanym w KRS. Tak wyglądały obrady na wniosek Ziobry

Trybunał Konstytucyjny nie podzielił tych zarzutów. Jakub Stelina, sędzia sprawozdawca, wskazał w uzasadnieniu, że w tych sprawach pozwanym jest Skarb Państwa, a nie sąd, którego sędziowie orzekają tak samo jak w innych sprawach. Możliwość ich wyłączenia gwarantuje ich bezstronność. Z drugiej strony sędziowie nie mogą bez ważnej przyczyny unikać spraw niewygodnych i przepisy są tu zgodne z konstytucją.

Co się zaś tyczy rozumienia szkody w tych sprawach, to orzecznictwo nie jest jednolite i dlatego Trybunał Konstytucyjny jej nie bada.

Sędzia Krystyna Pawłowicz w zdaniu odrębnym wskazała, że sprawa ta powinna zostać umorzona. W jej ocenie skarga konstytucyjna przysługuje tylko osobom fizycznym, a nie prawnym.

Sygnatura akt: SK 14/19

Stwierdził też, że niezależność sędziów i możliwość ich wyłączania gwarantują bezstronność tego samego sądu – jako instytucji – w badaniu skarg na niezgodność z prawem prawomocnego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał skargę konstytucyjną śląskiej spółki transportowej, która toczyła proces z powództwa jej kierowcy o zapłatę. Sąd Rejonowy zasądził mu należność i koszty procesu, a oddalił jej powództwo wzajemne o odszkodowanie za pozostawianie ciężarówki na trasie. Werdykt utrzymał sąd okręgowy. Spółka wniosła więc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (stosuje się ją tam, gdzie nie można złożyć skargi kasacyjnej) i Sąd Najwyższy stwierdził niezgodność z prawem zaskarżonego wyroku SO. Zasądził tym razem spółce od pracownika zwrot kosztów postępowania przed SN.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Koniec 500+. Kiedy ostatnie wypłaty? 800+ na koncie już w grudniu?
Prawo dla Ciebie
Koniec abonamentu RTV. Ma go zastąpić opłata w wysokości 8-9 zł miesięcznie
Konsumenci
Będą zmiany w zakazie handlu w niedziele. Prezydent Duda podpisał ustawę
Prawo dla Ciebie
Trybunał: koła łowieckie nie muszą płacić rolnikom za każdą szkodę
Sądy i trybunały
Po wyroku TK rząd Morawieckiego chce szybko wyrównać krzywdy sędziom
Materiał Promocyjny
Jakie technologie czy też narzędzia wspierają transformację cyfrową biznesu?