Trybunał Konstytucyjny wchodzi do sporu o jednoosobowe sądy

Trzyosobowy skład Sądu Najwyższego skierował do Trybunału pytanie o konstytucyjność podstaw prawnych wydawania mocy zasady prawnej uchwale siedmiu sędziów o sądach jednoosobowych.

Publikacja: 12.05.2023 09:28

Trybunał Konstytucyjny

Trybunał Konstytucyjny

Foto: Fotorzepa / Robert Gardziński

Pytanie SN dotyczy konstytucyjności art. 87 § 1 zdanie drugie ustawy o Sądzie Najwyższym, który stanowi, że skład siedmiu sędziów może postanowić o nadaniu mocy zasady prawnej uchwale przez ten skład podjętej. W konsekwencji uchwała mająca moc zasady prawnej wiąże wszystkie składy SN w tym znaczeniu, że jeżeli jakikolwiek skład SN zamierza odstąpić od zasady prawnej, obowiązany jest przedstawić powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi całej Izby SN.

W ocenie SN w składzie sędziowie SN Kamil Zaradkiewicz, Oktawian Nawrot i Mirosław Sadowski, przepis ten budzi wątpliwości konstytucyjne ze względu na związanie sędziego Konstytucją RP i ustawami (art. 178 ustawy zasadniczej), mocą powszechnie obowiązującą orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (art. 190 ust. 1), i konstytucyjnym system źródeł prawa i jego hierarchię.

Kontekst pytania jest jednoznaczny - jest nim uchwała Izby Pracy SN z 26 kwietnia br. orzekająca, że rozpoznanie odwołania w sprawie cywilnej przez jednego sędziego na podstawie procedury antycovidowej ogranicza prawo do sprawiedliwego procesu, której nadano moc zasady prawnej, co wprowadziło w sądach cywilnych zwłaszcza odwoławczych, ogromne zamieszanie.

Czytaj więcej

Sądy jednoosobowe naruszają prawo do sprawiedliwego postępowania

Podjęto ją większością 4 sędziów przy trzech zdaniach odrębnych, co z wzbudzało szczególną krytykę, zważywszy na skutki uchwały.

Przypomnijmy, że przy zachowaniu różnic, podobną sprawą zajmował się Trybunał Konstytucyjny w styczniu 2020 r., kiedy wstrzymał niemal natychmiast wykonywanie uchwały trzech starych Izb Sądu Najwyższego, kwestionującej prawo nowych sędziów do orzekania. Chodzi o znaną uchwałę połączonych Izb Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r. (ale z wyłączeniem sędziów z nowego nadania), którą następnie TK uznał za niekonstytucyjną i od tego czasu nieuznawana jest przynajmniej przez część sędziów.

Jak się dowiadujemy to nie jedyny krok podjęty w kontekście tej uchwały w Izbie Cywilnej SN.

A już kilka dni temu jeden ze składów warszawskiego Sądu Apelacyjnego skierował do Izby Cywilnej pytanie jakie składy należy wyznaczać po uchwale z Izby Pracy. Pytanie trafiło do Izby Cywilnej SN, i na temat tej budzącej wielkie kontrowersyjnej uchwały będzie mógł się wypowiedzieć inny skład SN choć do ewentualnego formalnego wzruszenia zasady prawnej, trzeba nieco czasu i musiałaby to uczynić dopiero cała Izba Cywilna, choć są głosy że może połączone dwie Izby SN. Sygn. akt II CNPP 8/22

Niewykluczone, że ścieżka przez TK będzie szybsza.

Pytanie SN dotyczy konstytucyjności art. 87 § 1 zdanie drugie ustawy o Sądzie Najwyższym, który stanowi, że skład siedmiu sędziów może postanowić o nadaniu mocy zasady prawnej uchwale przez ten skład podjętej. W konsekwencji uchwała mająca moc zasady prawnej wiąże wszystkie składy SN w tym znaczeniu, że jeżeli jakikolwiek skład SN zamierza odstąpić od zasady prawnej, obowiązany jest przedstawić powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi całej Izby SN.

Pozostało 82% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów