Adwokaci do Komitetu Ministrów Rady Europy: trzeba działać ws. dublerów w TK

Państwo polskie nie zrobiło nic, by wykonać wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. Xero Flor o wadliwym składzie sędziowskim Trybunału Konstytucyjnego - informację tej treści Naczelna Rada Adwokacka przesłała do Komitetu Ministrów Rady Europy.

Publikacja: 15.11.2022 12:40

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska oraz wiceprezes TK Mariusz Muszyński

Prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska oraz wiceprezes TK Mariusz Muszyński

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Chodzi o jeden z kluczowych wyroków ETPCz w Strasburgu dotyczących praworządności w Polsce. 7 maja 2021 r. Trybunał  stwierdził, że udział osoby nieprawidłowo wybranej na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego w składzie orzekającym naruszył prawo do sądu ( 4907/18). W sprawie spółki Xero Flor chodziło konkretnie o wiceprezesa TK Mariusza Muszyńskiego, który znalazł się w TK jako tzw. dubler – jedna z trzech osób wybranych przez Sejm VIII kadencji na miejsca już obsadzone przez Sejm VII kadencji.

Wyrok Xero Flor  uprawomocnił się 7 sierpnia 2021 roku. Polski rząd nie wniósł o przekazanie sprawy do Wielkiej Izby ETPCz, a tym samym uznał ostateczny charakter wyroku. W Polsce nie zrobiono jednak nic, by go wykonać.

Czytaj więcej

RPO: nie będę już wnosił o wyłączenie dublerów od orzekania w TK

"W szczególności, nie podjęto żadnych prac legislacyjnych zmierzających do rozwiązania istniejącego od 2015 r. kryzysu konstytucyjnego związanego z funkcjonowaniem TK, spowodowanego nieuprawnionymi zmianami personalnych, strukturalnymi i organizacyjnymi w TK. Osoby nieprawidłowo wybrane na stanowiska sędziów TK, a to Mariusz Muszyński, Justyn Piskorski oraz Jarosław Wyrembak, w dalszym ciągu uczestniczą w składach orzekających i wydają wyroki oraz postanowienia, w tym w sprawach zainicjowanych skargą konstytucyjną, a wnioski o ich wyłączenie są oddalane." - napisały do Komitetu Ministrów Rady Europy władze Adwokatury w Polsce. - "To skutkuje uzasadnionymi zarzutami co do bezstronności i prawidłowości działania Trybunału Konstytucyjnego, a w dalszej kolejności narusza zasadę pewności prawa, albowiem orzeczenia wydane przez TK w nieprawidłowym składzie nie będą wywoływać skutków prawnych." - podkreśla NRA.

NRA i Komisja Praw Człowieka NRA widzą potrzebę podjęcia przez Komitet Ministrów "niezwłocznych działań zmierzających do pełnego wykonania wyroku w sprawie Xero Flor p. Polsce".

"NRA wyraża także pełną gotowość współpracy z Komitetem Ministrów Rady Europy w sprawach monitorowania efektywnego wykonywania wyroków ETPC przez władze krajowe w celu ochrony praw i wolności obywatelskich, stanowiącej jedno z ustawowych zadań polskiej Adwokatury." - czytamy w piśmie, które trafiło do Sekretariatu Komitetu Ministrów Rady Europy.

Komitet Ministrów RE, w którym zasiadają ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich Rady Europy, to jedyny organ decyzyjny RE.  Może wydawać zalecenia rządom państw członkowskich. W listopadzie przewidziane jest posiedzenie Komitetu.

Czytaj więcej

TSUE kontratakuje: sądy mogą pomijać wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Naczelna Rada Adwokacka przypomina, że rozstrzygając sprawę Xero Flor, ETPCz zastosował trójstopniowy test sformułowany w sprawie Guðmundur Andri Ástráðsson przeciwko Islandii (skarga nr 26374/18), w którym sprecyzowane zostały kryteria oceny wagi naruszenia procedury mianowania sędziów dla skuteczności aktu powołania na stanowisko sędziowskie. Potwierdził tym samym, że istotą procesu mianowania sędziów jest zagwarantowaniem ich niezawisłości i bezstronności. Powołanie sędziego z rażącym naruszeniem prawa niweczy zaś cel procesu mianowania i odbiera osobie powołanej legitymację do wykonywania funkcji sędziego w społeczeństwie demokratycznym.

W wyniku zastosowania testu w sprawie Xero Flor, Trybunał w Strasburgu stwierdził, że Sejm RP VIII kadencji dokonał wyboru trzech osób, w tym Mariusza Muszyńskiego, na stanowiska sędziów TK, które były już obsadzone przez sędziów wybranych przez Sejm poprzedniej kadencji, a tym samym naruszył fundamentalną zasadę wyborów sędziów TK.

Co istotne, Trybunał stwierdził też naruszenie tej zasady przez Prezydenta RP, który odmówił zaprzysiężenia trzech sędziów wybranych przez Sejm VII kadencji, a następnie przyjął tę przysięgę od tzw. sędziów-dublerów zwanych także „grudniowymi”.

Chodzi o jeden z kluczowych wyroków ETPCz w Strasburgu dotyczących praworządności w Polsce. 7 maja 2021 r. Trybunał  stwierdził, że udział osoby nieprawidłowo wybranej na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego w składzie orzekającym naruszył prawo do sądu ( 4907/18). W sprawie spółki Xero Flor chodziło konkretnie o wiceprezesa TK Mariusza Muszyńskiego, który znalazł się w TK jako tzw. dubler – jedna z trzech osób wybranych przez Sejm VIII kadencji na miejsca już obsadzone przez Sejm VII kadencji.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów