Helsińska Fundacja Praw Człowieka, której prawnicy reprezentują jednego z zawieszonych sędziów - Adama Synakiewicza, przypomina, że zarządzenia o natychmiastowej przerwie w czynnościach nie zostały zbadane przez Izbę Dyscyplinarną na czas tj. w ciągu 30 dni. W związku z tym po 30 dniach zarządzenia wygasły, a sędziowie wrócili do orzekania. Nie doszło jednak do umorzenia postępowań, a ponieważ Izba Dyscyplinarna prezentowała pogląd, że wydanie uchwały o zawieszeniu sędziego jest możliwe nawet po wygaśnięciu zarządzenia, to istnieje ryzyko, że sędziowie nadal mogą zostać zawieszeni.
Sędziowie obawiali się także, że Izba Dyscyplinarna rozpozna ich sprawy w dowolnym momencie i na posiedzeniu niejawnym, o którym sędziowie nie zostaliby nawet poinformowani. Dlatego oprócz skarg, złożyli oni do Trybunału wnioski o zarządzenie odpowiednich środków tymczasowych, które zapewniłyby im ochronę prawną na czas toczącego się postępowania.
ETPC wydał takie środki 24 marca 2022 roku i zobowiązał polskie władze do poinformowania skarżących oraz samego Trybunału o wyznaczeniu rozprawy lub posiedzenia niejawnego przed Izbą Dyscyplinarną w ich sprawach na 72 godziny przed ich datą. Jak dotąd w sprawach tych nie doszło jednak do przeprowadzenia żadnych posiedzeń czy rozpraw.
W skargach do ETPC wszyscy sędziowie zarzucają naruszenie art. 6 ust. 1 EKPC (prawo do sądu). Czworo sędziów, w tym Adam Synakiewicz, podnosi zarzut naruszenia art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (prawo do ochrony prywatności). Sędzia Synakiewicz zarzuca również, że ograniczenie jego praw służyło wyłącznie zastraszeniu sędziów i ograniczeniu ich niezawisłości, co z kolei narusza art. 18 EKPC.
Trybunał zakomunikował rządowi także przyjęcie skargi Piotra Gąciarka z Sądu Okręgowego w Warszawie. Został on zawieszony w listopadzie 2021 r. przez Izbę Dyscyplinarną z powodu odmowy orzekania w jednym składzie z sędzią wskazanym przez neoKRS. Izba Dyscyplinarna obniżyła mu także wynagrodzenie o 40 procent. Decyzja ta została podjęta na posiedzeniu, o którym sędzia Gąciarek nie został poinformowany.
Piotr Gąciarek domaga się dopuszczenia do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przed sądem pracy. Postanowił też pójść ze swoją sprawą do Trybunału w Strasburgu. Zarzuca Polsce (a ściślej - polskim władzom) naruszenie art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, czyli prawa do bezstronnego, niezależnego sądu. Jego zdaniem naruszono także inne przepisy konwencji, m.in. art. 10 (wolność wyrażania opinii) .
- W tej chwili polski rząd otrzyma od ETPCz duży zestaw pytań, na które będzie musiał odpowiedzieć, a potem replikę złożą pełnomocnicy sędziego Gąciarka - tłumaczył dla TOK FM adwokat Michał Wawrykiewicz.
Zdaniem prawników, ETPC w ekspresowym tempie zakomunikował skargę Piotra Gąciarka, bo zaledwie kilka dni po jej złożeniu, a to zdarza się rzadko.
- W mojej ocenie świadczy to o tym, że dla Trybunału w Strasburgu kwestie wymiaru sprawiedliwości w Polsce i bezprawia, które ma z tym związek, są zupełnie jasne. Trybunał dokładnie wie, czym jest neo-KRS i Izba Dyscyplinarna. I myślę, że dlatego jest taka szybka reakcja - mówi TOK FM sędzia Piotr Gąciarek.
Unikalna oferta
Tylko 5,90 zł/miesiąc
Przypomnijmy, że w połowie czerwca Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydał wyrok w sprawie sędziego Waldemara Żurka, który zarzucał polskiemu rządowi naruszenie prawa dostępu do sądu oraz wolności wypowiedzi.
Siedmioosobowy skład jednoznacznie stwierdził, że doszło do naruszenia swobody wypowiedzi. Z jednym głosem sprzeciwu orzekł, że doszło także do naruszenia prawa do sądu. Na rzecz sędziego Waldemara Żurka zasądzono 15 tysięcy euro zadośćuczynienia i 10 tysięcy euro zwrotu kosztów postępowania.
ETPC uznał, że działania CBA, Ministerstwa Sprawiedliwości i prezes Sądu Okręgowego w Krakowie miały na celu zastraszenie lub uciszenie sędziego Żurka. W uzasadnieniu stwierdzono też, że służby i instytucje państwowe chciały wywołać "efekt mrożący" zarówno wobec Waldemara Żurka, jak i pozostałych sędziów, którzy uczestniczą w debacie publicznej.
Czytaj więcej
Polska naruszyła prawo dostępu do sądu oraz wolność wypowiedzi sędziego Waldemara Żurka. Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w czwartek zasądził na jego rzecz łącznie 25 tysięcy euro tytułem zadośćuczynienia.
