Sąd Okręgowy w Rzeszowie odpowiedział właśnie na pytanie o praworządność zadane przez Centralny Sąd Śledczy z Madrytu. Pytania dotyczyły niezależności sędziów w Polsce. Do Rzeszowa trafiły na początku października.
Czytaj także: Hiszpański sąd pyta o niezawisłość sędziowską w Polsce
To ten sąd wystąpił z wnioskiem o europejski nakaz aresztowania obywatela Hiszpanii, któremu zarzucano m.in. udział w zorganizowanej grupie przestępczej i fałszowanie dokumentów. Pod odpowiedziami podpisała się Bożena Przysada, sędzia SO w Rzeszowie. Sąd w Madrycie prosił Rzeszów o odpowiedź w dziesięć dni, ale wysłano ją wcześniej. W poniedziałek poznali ją też dziennikarze.
„Po nowelizacjach prawa o ustroju sadów powszechnych, jak i innych przepisów, minister sprawiedliwości zyskał duży wpływ na funkcjonowanie sądów. A to może rodzić wątpliwości co do pełnej niezawisłości sędziów" – brzmi kluczowy fragment odpowiedzi polskiego sądu.
Sędzia Przysada zauważa, że w praktyce władza polityczna może usuwać sędziów, zmieniając przepisy regulujące przechodzenie w stan spoczynku, czego przykładem jest obniżenie wieku emerytalnego w nowej ustawie o Sądzie Najwyższym.
Odnosząc się do pytania o odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów, sąd zauważa, że sędziów orzekających w sprawach dyscyplinarnych w pierwszej instancji, gdy zarzut nie dotyczy przestępstwa, powołuje minister sprawiedliwości – będący też prokuratorem generalnym – po zasięgnięciu niewiążącej opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Instancją odwoławczą w tym przypadku jest nowo powstała Izba Dyscyplinarna w Sądzie Najwyższym. Sędziów do Izby Dyscyplinarnej SN rekomenduje KRS, której skład wybierany jest przez polityków – odpowiada sąd.
Przypomina także, że minister powołuje również rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych oraz jego zastępców. Ci mogą przejąć każdą sprawę prowadzoną przez oskarżyciela działającego przy danym sądzie. Rzecznikiem dyscyplinarnym ministra, prokuratora może być każdy sędzia, a sposób i kryteria jego wyboru są arbitralne. Zarazem sędzia wyraża przekonanie, że większość sędziów Rzeczypospolitej Polskiej stoi na stanowisku obrony swojej niezawisłości, a tym samym niezależności sądów.
Od oceny odpowiedzi, które właśnie padły, zależy, czy hiszpański sąd wykona europejski nakaz aresztowania czy nie.
—Agata Łukaszewicz
Znacznie więcej o biznesie, finansach oraz prawie
