Angelika Kaufmann ma muzeum w Schwarzenbergu

Kto by spodziewał się sztuki w stodole? Tymczasem w alpejskim miasteczku Schwarzenberg w dawnym gospodarskim budynku urządzono (nowocześnie!) muzeum Angeliki Kaufmann, malarki urodzonej w pobliskim Chur. Jednej z pierwszych, która stanęła w szranki z męską konkurencją.

Muzeum działa czwarty sezon. Program kręci się wokół osoby bohaterki – tak jak ostatnia prezentacja, zatytułowana „Wybrani przyjaciele”.

[srodtytul]Anielska uroda, angielska przygoda[/srodtytul]

Miała atuty: anielską urodę, rozliczne talenty i przekonanie o swych umiejętnościach, zaszczepione przez rodzica, także malarza. John Kaufmann, zamiast kupować córce lalki, dawał jej do zabawy pędzle i ołówki. Od dziecka poznawała tajniki warsztatu, ćwiczyła rękę i oko. Jedenastoletnia, pojechała z papą do Mediolanu, poprzedzana famą wunderkinda. W kolejce po portrety pędzla małolaty ustawiła się miejscowa socjeta, z arcybiskupem miasta łącznie.

Niewiele później, Angelika wykonała wraz z tatą malowidła ścienne i ołtarz dla kościółka w Schwarzenbergu. Widziałam te prace. Klasycystyczne, poprawne kompozycje, nic szczególnego, ale jak na nastolatkę – powinszować! Miała szesnaście lat, gdy osierociła ją matka. Wtedy ojciec znów zabrał ją do Włoch, gorączkowo pragnąc „urządzić” ją w świecie. Angela uwodziła maślanym błękitnym spojrzeniem i słodkim, czystym głosem, którym wyśpiewywała ballady. Już wtedy znała kilka języków (do tego też wykazywała spore zdolności), w tym włoski. Przydawało się jej to podczas włoskich peregrynacji, które zabrały sześć lat.

[srodtytul]Konkury Reynoldsa[/srodtytul]

W roku 1762 odwiedziła Wenecję. Miała wtedy 22 lata i wdała się w gorący, acz nieudany romans. Wyszła z tego zwycięsko, odprawiła zalotnika. Jednocześnie, pracowała na własne konto oraz sławę. Tłum arystokratek zabiegał o jej portrety, a jedna z dam zaproponowała modnej malarce wyjazd do Anglii. Kaufmann, wówczas lat 25, nie wahała się. Słusznie. Szybko opanowała angielski, a nawet… podbiła serce największego mistrza brytyjskiego portretu. Joshua Reynolds zakochał się w dwukrotnie młodszej cudzoziemce, namalował jej podobiznę, a potem – oświadczył się! Dostał kosza, lecz sensacyjne wydarzenie okazało się super-reklamą dla bohaterki: miała coraz więcej bogatych klientów i nie mniej adoratorów.

W końcu stanęła na ślubnym kobiercu z niejakim Countem Horn, rzekomym arystokratą. Fatalna pomyłka! To lokaj podał się za pana. W owych czasach nawet ewidentne oszustwo nie dawało praw do natychmiastowego rozwodu. Malarka długo walczyła o „zwrot wolności”. Prostolinijna i naiwna, załamała się po tej wpadce, przestała tworzyć. Z pomocą „wypróbowanych przyjaciół” wróciła do formy, lecz miała dość Anglii, tamtejszych facetów i chłodnego klimatu.

[srodtytul]Przyjaźń nad rodzinę[/srodtytul]

Przeprowadziła się nad Adriatyk, do Wenecji. Tam, trochę przerażona staropanieństwem, przyjęła konkury starszego od siebie, miernego malarza Antonia Zucchi. Przez jakiś czas państwo Zucchi mieszkali w Rzymie. Wieczne Miasto i dokonywane tam archeologiczne odkrycia przyciągały intelektualistów z całej Europy.

Angelika, dama modna końca XVIII wieku, przyjmowała kwiat kosmopolitycznej society w pięknie urządzonej pracowni przy Trinita de’Monti. A że uchodziła za ekspertkę od konserwacji sztuki, więc zasypywano ją także fachowymi pytaniami. Poza tym, przyjaźniła się z wybitnymi umysłami – Herderem czy Winceklmannem (ojcem archeologii); nawet Goethe poważał jej talenty, wyjątkowe „jak na kobietę”. Korespondowała także Élisabethe Vigée Le Brun, nadworną malarką królowej Marii Antoniny i popularną wenecką portrecistką Rosalbą Carrierą.