Rząd Tuska czyści spółki skarbu państwa z ludzi PiS. Kulminacją zmiana szefa Orlenu

Najpierw Enea, PGE i PKO BP, a w przyszłym tygodniu Orlen i sama GPW pójdą na pierwszy ogień kadrowych zmian szykowanych przez rząd w dużych spółkach giełdowych pozostających pod kontrolą Skarbu Państwa. Zwołane tam w najbliższych dniach nadzwyczajne walne zgromadzenia wymienią rady nadzorcze, które z kolei zabiorą się do nowych porządków w zarządach. Na czele z prezesami.

Rozpędzające się kadrowe tsunami w spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa (SPP) może gwałtownie wybić w górę obliczany od 2009 r. przez „Parkiet” i „Rzeczpospolitą” wskaźnik rotacji szefów giełdowych firm. Dotychczasowy rekord notował on w 2016 r., gdy wymieniono ponad jedną piątą szefów spółek notowanych na GPW. Do tej rotacji mocno wówczas przyczyniła się kadrowa miotła puszczona w ruch przez PiS po wyborach z 2015 r. W minionym roku wskaźnik rotacji spadł do 14,5 proc., czyli do poziomu najniższego od sześciu lat, bo ani kampania wyborcza, ani trudniejsza sytuacja gospodarcza nie sprzyjały wymianie top menedżerów.

Posada z ryzykiem

Choć tylko 17 dużych spółek z udziałem Skarbu Państwa (SPP) jest notowanych na warszawskiej giełdzie, to przeprowadzana tam wymiana zarządów może pociągnąć za sobą rotację menedżerów także w prywatnych firmach. Mogą one stać się źródłem profesjonalnych kadr dla SPP.

– W dużych grupach kapitałowych zmiany obejmą nie tylko główne spółki, ale również dziesiątki spółek zależnych – przypomina Piotr Wielgomas, prezes firmy rekrutacyjnej Bigram, która działa też na rynku executive search. Teoretycznie dobrych kandydatów do nowych władz nie powinno zabraknąć: w Polsce jest wielu doświadczonych menedżerów o właściwych kompetencjach. Jednak wyzwaniem może być motywacja do pracy w spółkach kontrolowanych przez państwo. Wprawdzie silną zachęta jest duża skala działania, możliwość wprowadzania ważnych zmian. Ale z drugiej strony kluczowe stanowiska w SPP mają silne konotacje polityczne, a kadencje są tam powiązane z kalendarzem wyborczym.

Czytaj więcej

Biznes

Sprzątanie firm po PiS. Kto odpowie za kontrowersyjne inwestycje?

Fuzja Orlen–Lotos w prokuraturze i pozew w sprawie strat siłowni w Ostrołęce to początek rozliczeń w spółkach skarbu państwa.

Jak ocenia Zbigniew Płaza, partner zarządzający w polskim oddziale firmy Boyden, dobrych menedżerów z silną pozycją w sektorze prywatnym nie będzie łatwo skusić posadą, którą mogą stracić po kolejnych wyborach. Tym bardziej że doświadczenie w zarządach spółek Skarbu Państwa nie jest wysoko wyceniane przez rynek.

Czy zmieni to koalicyjny rząd po wodzą Donalda Tuska, który zaznacza, że proces wyboru władz spółek kontrolowanych przez państwo ma być teraz „transparentny, czytelny dla opinii publicznej, oparty na czytelnych zasadach” i zapowiada odpolitycznienie władz spółek kontrolowanych przez państwo?

Trudno zmienić nawyki

W przeprowadzenie zmian, które uchronią spółki z udziałem skarbu państwa przed upartyjnieniem, powątpiewa Marcin Zieliński, główny ekonomista i prezes Forum Obywatelskiego Rozwoju. – Wszyscy przyzwyczaili się do tego, że gdy wymienia się ekipa rządząca, przychodzi nowa miotła. To patologiczna sytuacja, ale przy obecnej polaryzacji w społeczeństwie i na scenie politycznej nie ma też impulsu, by zmieniać politykę właścicielską Skarbu Państwa – mówi Zieliński. Przypomina, że na czele rady, która opiniuje kandydatów na ważne funkcje w państwowych spółkach, stanął Grzegorz Karpiński, sekretarz stanu w KPRM i były wiceminister sportu i spraw wewnętrznych w czasie rządów PO–PSL. Zdaniem eksperta FOR, do odpolitycznienia spółek z udziałem SP konieczna jest prywatyzacja. Nie ma powodu, by utrzymywać tak wysoki udział państwa w gospodarce, co negatywnie wpływa i na wyniki samych spółek, i na konkurencyjność gospodarki.

Czytaj więcej

Giełda

Skarb Państwa chce wymienić prezesa GPW. Kto może go zastąpić?

Na wniosek Skarbu Państwa porządek nadzwyczajnego walnego zgromadzenia GPW, które zaplanowano na 5 lutego, rozszerzono o punkt dotyczący zmian w zarządzie GPW.