Jak Kaczyński Niesiołowskiego uratował

W minionym tygodniu Stefan Niesiołowski przekroczył kolejną granicę. W programie "Kropka nad i" porównał trzy programy TVP do propagandy stanu wojennego i kampanii 1968 roku. Jedyną przyczyną tego była antypatia, jaką wicemarszałek darzy ich autorów (jednym z nich jestem ja), którzy nie należą do apologetów obecnej władzy.

Akurat z powodu specyfiki tych programów ich twórcy nie zajmują w nich wyrazistej pozycji w aktualnych sporach partyjnych. W odniesieniu do sprawy ma to zresztą znaczenie trzeciorzędne. Istotne, że ważny polityk rządzącej partii, wicemarszałek Sejmu, bez cienia uzasadnienia rzuca najgorsze insynuacje pod adresem niewygodnych dziennikarzy.

[srodtytul]Medialny festiwal[/srodtytul]

Na drugi dzień przywódca partii opozycyjnej Jarosław Kaczyński z trybuny sejmowej zarzucił Niesiołowskiemu sypanie w czasie śledztwa przeciw Ruchowi. Chodziło o zeznania, jakie po aresztowaniu złożył Niesiołowski. Za przynależność do opozycyjnej organizacji skazany został na siedem lat więzienia, z czego odsiedział ponad cztery.

Brutalne oskarżenie ze strony Kaczyńskiego uczyniło z Niesiołowskiego na powrót ofiarę. Nie tylko spowodowało jego medialny festiwal, ale do pewnego stopnia stało się usprawiedliwieniem brutalnego języka, jakiego używał wobec swoich politycznych adwersarzy. W hałasie medialnym obelgi Niesiołowskiego sprowadzone zostały do ataków na Kaczyńskiego, który zachował się absolutnie niedopuszczalnie.

Prezydium Sejmu – z wyłączeniem wicemarszałka z PiS – wydało oświadczenie w obronie Niesiołowskiego zawierające potępienie Kaczyńskiego. Czytamy w nim: „Stoimy na stanowisku, że niedopuszczalne jest, by dyskredytować (...) ofiary komunistycznej dyktatury". Trudno się nie zgodzić z tym stwierdzeniem, zwłaszcza że podpisał je Jerzy Szmajdziński, jeden z liderów SLD, dawny funkcjonariusz owej dyktatury.

Nie chcę powiedzieć, że wymieniony na początku eksces Niesiołowskiego musiałby spowodować jakieś szersze medialne poruszenie i bojkot jego osoby przez większość mediów, co, jestem przekonany, stałoby się w podobnym wypadku na Zachodzie. Natomiast atak Kaczyńskiego przesłonił zachowanie Niesiołowskiego. Dziennikarze zajęci są osądzaniem oraz – uzasadnionym – potępianiem zachowania lidera PiS i trudniej oczekiwać od nich, aby piętnowali pomówionego wicemarszałka.

[srodtytul]Złamane tabu[/srodtytul]

Oczywiście wojna polityczna, w której większość dziennikarzy stała się anypisowską stroną, spowodowała przyjęcie przez nich podwójnych standardów. Agresja, która stałaby się medialną czołówką, gdyby dopuścił się jej ktoś z „obozu PiS" – do którego zaliczani są wszyscy, którzy do nagonki na partię Kaczyńskich się nie przyłączają – nie jest zauważana, jeśli wymierzona jest w kogoś z owego obozu.

Oto szef Instytutu Lecha Wałęsy Piotr Gulczyński atakuje operatora filmującego proces swojego pryncypała z Grzegorzem Braunem. Operator jest z ekipy Brauna. Policjanci i sędzia nie reagują na wydarzenie. Wałęsa stwierdza, że była to prowokacja zorganizowana przez jego wrogów: „paranoików, którzy kręcą bzdurne filmy". Co na to media? Nic. Wyobraźmy sobie, co stałoby się, gdyby podobnie zachował się asystent prezydenta Kaczyńskiego, a prezydent w sposób zbliżony do Wałęsy wziął jego stronę?

Mimo to sądzę, że zachowanie Niesiołowskiego być może byłoby kroplą przepełniającą czarę. Przejście nad nim do porządku oznaczałoby, że rządzący może absolutnie dezawuować i rzucać dowolne oszczerstwa na krytycznych dziennikarzy. Zachowanie Kaczyńskiego nie anulowało tego aspektu wystąpienia wicemarszałka, ale skutecznie je „przykryło". Gdyż atak Kaczyńskiego był skandalicznym złamaniem kolejnego tabu.

Opozycja w komunistycznym systemie była wyborem heroicznym i – bardzo długo – niezwykle rzadkim. To dopiero powstanie w 1980 roku „Solidarności" przekształciło ją w działanie masowe. W latach 60., gdy tworzył się Ruch, na walkę z systemem decydowały się nieliczne jednostki. I z tej perspektywy należy na to patrzeć. Niesiołowski zapłacił za tę działalność latami więzienia i długoletnimi szykanami. Kiedy ją podejmował, nie wiedział, czy nie przyjdzie mu przypłacić tego życiem. Wiedział natomiast na pewno, że bez względu na wyrok jego wybór skazuje go na marginalizację społeczną.

[srodtytul]Nie sądzić torturowanych[/srodtytul]

Warto wrócić do stanu świadomości z tamtych lat, a nie rzutować na nią z perspektywy naszej obecnej wiedzy. Powszechne (i do pewnego stopnia uzasadnione) było przeświadczenie, że władze mogą zrobić z przeciwnikami, co tylko zechcą. Takie przekonanie zaczęło słabnąć dopiero pod koniec lat 70., a szczególnie po powstaniu „Solidarności".

Zewnętrznym świadkom nie wolno więc potępiać nawet tych, którzy załamali się w śledztwie wtedy, gdy na opór decydowały się jednostki, mimo że przytłaczająca większość widziała zło komunistycznego systemu. Próba dezawuowania ludzi za to, jak zachowywali się w śledztwie, powoduje, że podejrzanymi stają się ci wszyscy, którzy dokonali heroicznych wyborów.

Ci, którzy ich nie podejmowali, nie mają się czego obawiać. Oczywiście, nie wszystkie zachowania w śledztwie można usprawiedliwiać, ale dobrze, aby takie fakty oceniane były przez bezpośrednio zaangażowanych, a z pewnością nie mogą być wykorzystane do doraźnych rozgrywek partyjnych.

Załamanie się w śledztwie to co innego niż zgoda na współpracę. Zresztą i zgoda na współpracę powinna być oceniana indywidualnie, choć sama chwały nie przynosi. Wystąpienia takie jak Kaczyńskiego w sumie prowadzą do tego, do czego dążą nasi historyczni relatywiści. Mało kto nie zna momentów słabości. Jeśli mają one dyskredytować heroiczne wybory, to w efekcie niewiele da się ocalić z naszych (i nie tylko) dziejów. Tak w wypadku Niesiołowskiego, jak i innych nie można oceniać jego dawnych zachowań przez pryzmat obecnych łajdactw.

Zdumiewające jest publiczne wygadywanie bzdur o wytrzymywaniu tortur przez nastoletnie dziewczynki przez tak rozumnego człowieka, jakim jest Jarosław Kaczyński. Emocje nie mogą w tej sprawie służyć usprawiedliwieniu. Być może były dziewczynki, które wytrzymywały tortury, z pewnością natomiast większość dzielnych dorosłych ludzi nie była w stanie im sprostać. Co to zresztą za argument? Bywali ludzie, którzy wytrzymywali tortury, a łamani byli w inny sposób. Z pewnością nie wolno nam sądzić kogoś, kto załamał się na torturach.

[srodtytul]Partyjny plon[/srodtytul]

PO jest dziś partią niezwykle zdyscyplinowaną. Jeśli toleruje kampanię nienawiści i nie tylko nie krytykuje, ale i nagradza szacownym stanowiskiem wicemarszałka Sejmu, jej wykonawcę, to znaczy, że zachowania Niesiołowskiego czy Janusza Palikota wpisane są w strategię partyjną. Do momentu ostatniego wystąpienia Kaczyńskiego można było mieć wątpliwości, czy strategia ta przynosi owoce. Niestety, zachowanie owo dało PO obfity partyjny plon. W planie ogólnym to kolejny krok w kierunku deprawacji debaty publicznej.

Stefan Niesiołowski jest obecnie postacią odrażającą. Jego jedyne działanie to obelgi i pomówienia pod adresem wszystkich, których uznaje za przeciwników, a przede wszystkim braci Kaczyńskich. Jego nieznany nieomal w demokracji wkład w debatę publiczną to uznanie każdego krytyka rządu za agenta partii opozycyjnej. Właściwie nie ma obelg, do których nie posunąłby się w atakach na swoich przeciwników.

Jednak Kaczyński, mówiąc to, co powiedział, usiłował zdezawuować ten kawałek biografii, którym Niesiołowski może się poszczycić. I bez względu na to, jak dalece jego rewelacje są ścisłe, zrobił rzecz niedopuszczalną. Tym samym strzelił gola do własnej bramki. Można by uznać, że to problem jego i jego partii. Niestety, tak nie jest.