Dwudniowe głosowanie dopuścił nowy kodeks wyborczy, który wejdzie w życie 1 sierpnia.

Od razu po jego uchwaleniu pojawiły się zarzuty, że dwudniowe głosowanie jest niekonstytucyjne. Sprawa trafiła do Trybunału Konstytucyjnego.

Dodatkowe zamieszanie wynikło z tego, że pojawiły się wątpliwości, czy wyrok Trybunału może mieć jakikolwiek wpływ na procedurę wyborczą: czy może coś w tej sprawie zmienić.

We wcześniejszych wyrokach TK przyjął bowiem zasadę, że przepisów wyborczych nie można istotnie zmieniać na sześć miesięcy przed rozpoczęciem procedury wyborczej, czyli przed dniem zarządzenia wyborów.

To musi nastąpić najpóźniej 7 sierpnia, bo konstytucja nakazuje prezydentowi zarządzić wybory na 90 dni przed zakończeniem czteroletniej kadencji parlamentu. Z tego terminarza wynika więc, że czas na istotne zmiany w ordynacji już minął.

Te rygory Trybunał uzasadnia tym, że dużo wcześniej głosujący, kandydaci i organa wyborcze powinny wiedzieć, według jakich zasad zostanie przeprowadzone głosowanie.

Wszyscy konstytucjonaliści, z którymi rozmawiała „Rzeczpospolita": prof. Piotr Winczorek, prof. Marek Chmaj i dr Ryszard Piotrowski, są jednak zgodni, że te wymagania TK kieruje pod adresem ustawodawcy i stanowionego prawa.

Tymczasem wyroki Trybunału, choć mogą mieć wpływ na kształtowanie przepisów wyborczych, nie są stanowieniem prawa, nie podlegają więc temu ograniczeniu.

W efekcie prezydent będzie wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego związany i jeśli orzeknie on niekonstytucyjność dwudniowego głosowania, musi zarządzić jednodniowe wybory.

Wyroki TK obowiązują bowiem wszystkich, a zwłaszcza prezydenta RP, który zgodnie z art. 126 ust. 2 ustawy zasadniczej ma czuwać nad przestrzeganiem konstytucji.

Jeśli orzeczenie Trybunału zapadłoby przed zarządzeniem wyborów parlamentarnych (a jest taka szansa), sprawa będzie dość prosta: prezydent musi zarządzić jednodniowe wybory. Sprawa byłaby bardziej skomplikowana, gdyby wyrok zapadł już po zarządzeniu wyborów, ale i wtedy prezydent powinien zrobić wszystko, by zastosować się do orzeczenia sędziów Trybunału Konstytucyjnego.