Proces szpiega. Kancelaria Premiera i ultimatum dla sądu

Trwa spór pomiędzy Kancelarią Premiera a Sądem Okręgowym w Warszawie o dostęp do tajnych dokumentów dotyczących Pawła Rubcowa, który jako hiszpański dziennikarz Pablo Gonzales szpiegował dla rosyjskiego wywiadu i z Polski wyjechał bez osądzenia. Jego proces ruszy, dopiero kiedy sąd pozna warunki jego wypuszczenia, a te są w niejawnych materiałach w Kancelarii Premiera. KPRM deklaruje, że je udostępni, lecz „wyznaczony sędzia” ma przyjechać na miejsce. Sąd twierdzi, że takie ultimatum jest wbrew przepisom i pragmatyce.

– Sąd, oczywiście, nie może zapoznawać się z materiałami niejawnymi poza siedzibą Kancelarii Tajnej Sądu Okręgowego – wskazuje nam Anna Ptaszek, rzeczniczka Sądu Okręgowego we Warszawie. Nie mówiąc o generalnej zasadzie, że na wezwanie sądu „wszelkie instytucje mają obowiązek dostarczyć Sądowi żądane informacje i dokumenty, a nie udostępniać je do wglądu we własnej siedzibie” (mówi o tym art. 15 kodeksu postępowania karnego).

Jak pisała „Rz”, warszawski sąd od trzech miesięcy bezskutecznie oczekuje na tajne dokumenty z Kancelarii Premiera i służb na temat statusu Pawła Rubcowa w Polsce. To blokuje rozpoczęcie jego procesu. 

Sąd twierdzi, że nie otrzymał żądanych materiałów, tymczasem KPRM utrzymuje, że takiego dostępu mu udzieliła. Kto ma rację?

KPRM: zgody udzieliliśmy, ale na miejscu. Sąd: nie ma takiej procedury

„Sąd Okręgowy w Warszawie posiada pełen dostęp do materiałów w sprawie P. Rubcowa, w tym akt sprawy oraz aktu oskarżenia. Otrzymał także informacje dotyczące charakteru decyzji polskich władz towarzyszących włączeniu P. Rubcowa do wymiany osób oskarżonych o szpiegostwo. Wszystkie wnioskowane dokumenty w tej sprawie pozostają do dyspozycji sądu” – mówił nam Jacek Dobrzyński, rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych w KPRM. Taką decyzję wydała dyrektor departamentu bezpieczeństwa narodowego w KPRM Małgorzata Żochowska.

Okazuje się, że Kancelaria Premiera „udostępniła” sądowi wgląd w materiały, ale w siedzibie swojej tajnej kancelarii. Dla sądu to „oferta” nie do przyjęcia. Powód? Sąd może czytać tajne materiały wyłącznie u siebie. Jak mówi nam sędzia Ptaszek, „właśnie dla takiego celu istnieje Kancelaria Tajna w Sądzie i do niej muszą spływać wszystkie informacje niejawne. Sąd, po zapoznaniu się z nimi i podjęciu decyzji, które wymagają zapoznania się z takim materiałem, zwraca je dysponentowi” – wyjaśnia nam rzeczniczka sądu.

 – Dlatego dwóch sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie uprawnionych do rozpoznania tej sprawy zwróciło się o przekazanie niezbędnych informacji przez KPRM do Kancelarii Tajnej Sądu – zaznacza sędzia Ptaszek.

Sąd czeka na akta. Proces utknął w miejscu

Najpierw o dokumenty dotyczące wydania Rubcowa wystąpił sędzia Paweł du Château, który ma poprowadzić jego proces (i do otrzymania odpowiedzi zawiesił postępowanie sądowe), następnie pytanie powtórzył sędzia Paweł Dobosz (który ma rozpatrzyć zażalenie na zawieszenie sprawy).

Czytaj więcej

Przestępczość

Kulisy procesu Pawła Rubcowa. Sąd: co jest w tajnej umowie wydania szpiega?

Sędzia zawiesił proces przeciwko rosyjskiemu szpiegowi Pawłowi Rubcowowi. Domaga się ujawnienia t...

Za przesłaniem sądowi akt przemawiają również względy praktyczne, polegające na tym, że sąd nie może wydać orzeczenia i sporządzić niejawnej części uzasadnienia poza siedzibą Kancelarii Tajnej Sądu.

– Tu już nie tylko chodzi o zachowanie hierarchii instytucjonalnej, ale także o to, że przecież z zapoznania się z dokumentami oklauzulowanymi gryfem „ściśle tajne” nie można sporządzać notatek i wynosić ich poza siedzibę Kancelarii Tajnej tak sądu, jak i instytucji, która jest dysponentem takich informacji i dokumentów – tłumaczy nam sędzia Anna Ptaszek.