Reklama

Kakao jest tak drogie, że kartele przemycają je jak narkotyki

Kakao robi się tak cenne, że przestępcy przemycają je z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Ghany — dwóch największych producentów na świecie — pisze „Financial Times”, porównując ten proceder do działalności karteli kokainowych w Kolumbii.

Publikacja: 02.08.2025 15:13

Ziarna kakaowca suszą się na stojakach na farmie w Kwabeng w Ghanie

Ziarna kakaowca suszą się na stojakach na farmie w Kwabeng w Ghanie

Foto: Paul Ninson/Bloomberg

Brytyjska gazeta przypomina, że międzynarodowe ceny kakao wzrosły w ostatnich miesiącach do ponad 10 tys. dolarów za tonę, co oznacza ponad trzykrotny wzrost od początku 2023 roku. Za tak drastyczny skok cen odpowiadają zmiany klimatu oraz choroby niszczące plantacje. Przemyt dotyczy głównie ziaren z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Ghany, które łącznie odpowiadają za dwie trzecie światowej produkcji kakao.

Owoce kakaowca

Owoce kakaowca

Foto: Ferley Ospina/Bloomberg

„Financial Times” ustalił, że rolnicy z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Ghany sprzedają ziarno pośrednikom, którzy następnie przemycają je do sąsiednich krajów — m.in. do Burkina Faso, Togo i Sierra Leone — gdzie sprzedawane jest po cenach rynkowych. Państwa te odnotowują wzrost eksportu, mimo że nie posiadają niemal żadnych plantacji. Dalej nielegalne ziarno trafia do dużych przedsiębiorstw przetwórczych, m.in. w Belgii i Holandii, skąd sprzedawane jest producentom czekolady i wyrobów cukierniczych na całym świecie.

— To dobrze znana trasa przemytu — powiedział w rozmowie z brytyjską gazetą były handlarz kakao Nicko Debenham. Według niego, te same szlaki przemytnicze były wcześniej wykorzystywane do finansowania broni i rebeliantów podczas wojen domowych na Wybrzeżu Kości Słoniowej.

Czytaj więcej

Powstaje największa na świecie plantacja kakaowców. Będzie większa niż Manhattan
Reklama
Reklama

Ceny skupu kakao są za niskie w Ghanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej

Według danych rządowych, w latach 2023–2024 z Ghany przemycono około 150 tys. ton ziaren kakaowca, co według niektórych szacunków stanowi nawet 25 proc. krajowej produkcji, a kolejne 200 tys. ton zostało przemyconych z Wybrzeża Kości Słoniowej. W tym ostatnim kraju eksport kakao stanowi około 15–20 proc. PKB.

By ukrócić ten proceder, zarówno Akra, jak i Abidżan od 2023 roku ponad dwukrotnie zwiększyły ceny skupu ziarna kakaowca. Jednak — zdaniem plantatorów i ekonomistów — podwyżki te są dalekie od oczekiwań rolników. „FT” podaje przykład Ghany, gdzie w skupie rolnicy otrzymują obecnie około 4800 dolarów za tonę kakao, podczas gdy u przemytników mogą otrzymać nawet dwa razy tyle.

Czytaj więcej

Kakao będzie drożeć jeszcze latami. Miliardowe inwestycje nie zwrócą się szybko

Korupcja wśród urzędników odpowiedzialnych za zwalczanie przemytu kakao

Rząd w Abidżanie uznał w 2024 roku przemyt kakao za przestępstwo gospodarcze i rozszerzył urzędnikom uprawnienia do wszczynania postępowań przeciwko handlarzom. Jednak — jak twierdzi „FT” — urzędnicy zbyt chętnie dają się korumpować przestępcom. Tylko na początku 2025 roku pięciu urzędników, w tym komisarz policji, szef służby celnej i prefekt miasta z przygranicznego Sipilou na zachodzie Wybrzeża Kości Słoniowej, zostało zatrzymanych za rzekome przyjmowanie łapówek od przemytników.

Czytaj więcej

Polska to prawdziwa potęga w produkcji czekolady

Dlaczego ceny skupu kakao są tak niskie?

Niskie ceny skupu w Ghanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej to głównie efekt rządowej polityki cenowej, która — choć ma chronić farmerów przed wahaniami kursów walut i spekulacją — narzuca stawki znacznie poniżej wartości rynkowej.

Reklama
Reklama

Ceny te wynikają również ze słabej pozycji krajów w łańcuchu wartości, nieelastycznych i często przestarzałych mechanizmów ustalania cen, skutków zmian kursowych oraz przemytu wynikającego z tej luki.

Brytyjska gazeta przypomina, że międzynarodowe ceny kakao wzrosły w ostatnich miesiącach do ponad 10 tys. dolarów za tonę, co oznacza ponad trzykrotny wzrost od początku 2023 roku. Za tak drastyczny skok cen odpowiadają zmiany klimatu oraz choroby niszczące plantacje. Przemyt dotyczy głównie ziaren z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Ghany, które łącznie odpowiadają za dwie trzecie światowej produkcji kakao.

„Financial Times” ustalił, że rolnicy z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Ghany sprzedają ziarno pośrednikom, którzy następnie przemycają je do sąsiednich krajów — m.in. do Burkina Faso, Togo i Sierra Leone — gdzie sprzedawane jest po cenach rynkowych. Państwa te odnotowują wzrost eksportu, mimo że nie posiadają niemal żadnych plantacji. Dalej nielegalne ziarno trafia do dużych przedsiębiorstw przetwórczych, m.in. w Belgii i Holandii, skąd sprzedawane jest producentom czekolady i wyrobów cukierniczych na całym świecie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Rolnictwo
Szarańcza atakuje razem z Rosjanami. Pola Ukrainy zagrożone
Rolnictwo
Wojna i susza uderzają w rosyjskie rolnictwo. Gwałtowny spadek eksportu zboża
Rolnictwo
Tradycyjny polski kotlet schabowy coraz częściej duński
Rolnictwo
Nasza prezydencja pokazała stabilną pozycję Polski
Rolnictwo
W trosce o bezpieczeństwo żywnościowe i rolników
Reklama
Reklama